Ανατροπή στο δείπνο της Πέμπτης

Οι διαπραγματεύσεις για την επίλυση του κυπριακού αποκτούν ταχύτητα, μέθοδο και χρονικό πλαίσιο. Όπως χρειάζεται να γίνεται σε κάθε σοβαρή διαπραγμάτευση. Έτσι στη Γενεύη στις 9, 10 και 11 του Γενάρη θα πραγματοποιηθούν συναντήσεις μεταξύ των δύο ηγετών, στις 11 θα παρουσιαστούν χάρτες επί του εδαφικού και στις 12 θα πραγματοποιηθεί «διάσκεψη για το κυπριακό» με τις εγγυήτριες δυνάμεις και με συμμετοχή άλλων «εμπλεκομένων μερών» που η συμμετοχή τους «απαιτείται». Μέχρι τις αρχές του νέου χρόνου θα πραγματοποιούνται συνομιλίες στη Λευκωσία τόσο ανάμεσα στους δύο ηγέτες όσο και ανάμεσα στους διαπραγματευτές.

Αυτή η εξέλιξη συνιστά μια δημιουργική ανατροπή σε σχέση με όσα προηγήθηκαν στο Μοντ Πελεράν 2 και όσα έπρεπε να γίνουν και δεν έγιναν στο Μοντ Πελεράν 1. Η ανατροπή υπήρξε προϊόν ωριμότερης σκέψης από την πλευρά των δύο ηγετών, υπέρβασης της ψυχρότητας που δημιούργησε το αδιέξοδο στο Μοντ Πελεράν 2 και βεβαίως δημιουργικής συμβολής από την πλευρά του ΟΗΕ. Αμέσως μετά τη συμφωνία στο δείπνο της Πέμπτης, ο Πρόεδρος Αναστασιάδης είπε «ότι ανασκοπήθηκε η μέχρι σήμερα πορεία των συνομιλιών και έγινε αυτοκριτική για τα προβλήματα που αντιμετώπισαν και αποφασίστηκε, ύστερα από μια δημιουργική διαβούλευση, να επαναρχίσουν άμεσα οι συνομιλίες. Θα μεσολαβήσει η εντατικοποίηση του διαλόγου μεταξύ των διαπραγματευτών και των ηγετών έτσι ώστε να καλύψουμε κενά στα οποία υπάρχουν διαφωνίες, συζήτηση εφ` όλης της ύλης και επί των έξι κεφαλαίων με διασταυρούμενη τη συζήτηση έτσι ώστε να επιτύχουμε περαιτέρω πρόοδο και να φτάσουμε επιτέλους κάποτε σε κάποιο τελικό στάδιο που θα μας οδηγήσει είτε σε κατευχήν επιτυχία είτε αν δεν υπάρχει το περιθώριο πια να γνωρίζει ο καθένας την πορεία που θα ακολουθήσει». Από την πλευρά του ο τ/κ ηγέτης Μ. Ακιντζί σημείωσε ότι «στο δείπνο (της Πέμπτης) κατέστη δυνατόν να ξεπερασθεί το αδιέξοδο και να γίνει πολύ εποικοδομητική συζήτηση. Οι δύο ηγέτες είναι ενήμεροι για το τι πρέπει να κάνουν πριν από τη διεθνή διάσκεψη, όπως επίσης γνωρίζουν ότι και οι εγγυήτριες δυνάμεις θα προσκληθούν να παρακαθήσουν σε αυτήν».

Είναι πολύ σημαντικό ο διάλογος να βασιστεί πάνω σε μια καθαρή συνεννόηση ανάμεσα στους δύο ηγέτες. Προς αυτή την κατεύθυνση συμβάλλει και η τοποθέτηση Αναστασιάδη στις 2 Δεκεμβρίου: «εντατική και ουσιαστική συζήτηση επί όλων των εκκρεμούντων θεμάτων με αλληλένδετο τρόπο, συμπεριλαμβανομένων των κριτηρίων του εδαφικού. Η τουρκική πλευρά έχει αποδεχθεί και δεσμευθεί ότι αποτελεί προϋπόθεση αυτής της διαδικασίας η κατάθεση χάρτη για το εδαφικό σε συγκεκριμένη ημερομηνία. Υπογράμμισε ότι πρόοδος στα πιο πάνω θέματα θα μας επιτρέψει να βρεθούμε σε ακτίνα συμφωνίας, δημιουργώντας τις προϋποθέσεις και προοπτικές επιτυχούς κατάληξης κατά τη συζήτηση του κεφαλαιώδους ζητήματος της ασφάλειας και των εγγυήσεων που θα ακολουθήσει, με την πραγματοποίηση της Διάσκεψης για την Κύπρο».

Εκτιμώ ότι δύο κρίσιμης σημασίας ζητήματα μπορούν να τύχουν της πρώτης αντιμετώπισης στις συνομιλίες πριν τη μετάβαση στη Γενεύη.

Πρώτο, επιστροφή Ακιντζί στις εισηγήσεις που κατέθεσε για το εδαφικό στο Μοντ Πελεράν 1, οι οποίες κρίθηκαν ως αρκετά ικανοποιητικές για την ε/κ πλευρά. Οι εισηγήσεις αυτές έθεσαν ένα πλαίσιο που επιτρέπει να φτάσουν οι διαπραγματευτές σε συμφωνία καθώς έθεσαν τις παραμέτρους για το ποσοστό εδάφους που θα ανήκει σε κάθε μια από τις δύο πολιτείες, τον αριθμό των ε/κ που θα επιστρέψουν κάτω από ε/κ διοίκηση, τη δημιουργία δύο «εθνικών πάρκων» κάτω από ομοσπονδιακή διοίκηση και μια αρκετά ισορροπημένη ρύθμιση στο ζήτημα της ακτογραμμής.

Δεύτερο, στο ζήτημα της διακυβέρνησης, στήριξη Αναστασιάδη στη σύγκλιση Χριστόφια-Ταλάτ του 2009 για την εκ περιτροπής προεδρία με σταθμισμένη ψήφο, τον τρόπο εκλογής Προέδρου και Αντιπροέδρου, καθώς αυτές οι συμφωνίες συνιστούν ουσιώδη βελτίωση της Συνθήκης του ’60 και όλων των, κατά καιρούς, σχεδίων λύσης που υπέβαλε ο ΟΗΕ.

Εάν με αποφασιστικής σημασίας κινήσεις κλείσουν τα δύο μεγάλα ζητήματα του εδαφικού και της διακυβέρνησης σε διαπραγματεύσεις στη Λευκωσία, η διεξαγωγή της πολυμερούς διάσκεψης στις 12 Ιανουαρίου θα έχει ως κύριο θέμα αυτό της ασφάλειας. Οι καλές ειδήσεις από το δείπνο της Πέμπτης μπορεί να αποτελέσουν μια σημαντική ευκαιρία για να προωθήσουμε τις εφικτές λύσης που οδηγούν στη διαφορετική Κύπρο. Η ανατροπή της Πέμπτης, δείχνει ότι τίποτε δεν είναι άλυτο αν υπάρχει ισχυρή πολιτική θέληση και αποφασιστικότητα που να υπηρετεί το μακροπρόθεσμο συμφέρον της Κύπρου.