Δημήτρης Μητροπάνος ο οικουμενικός

Σπάνια στην ιστορία της ελληνικής μουσικής ένα πρόσωπο τυγχάνει της μέγιστης δυνατής εκτίμησης. Ο Δημήτρης Μητροπάνος είναι ένα από τα κορυφαία πρόσωπα αυτής της κατηγορίας , και το τέλος του, στις 17 Απριλίου επιβεβαίωσε την πιο πάνω εκτίμηση. Ο Δ. Μητροπάνος έτυχε μιας ευρύτατης αναγνώρισης, εκτίμησης και θαυμασμού. Πρώτο, γιατί η φωνή του είναι μια ιδιαίτερα ξεχωριστή άποψη στο τραγούδι: στέρεη, βαθιά, εκφραστική, δαιδαλώδης, συναισθηματική, φωνή της άμεσης αίσθησης, της πίκρας, του έρωτα, της ελπίδας.

Είναι αναντίλεκτο το γεγονός ότι η φωνή του έχει τα χαρακτηριστικά μιας «οικουμενικότητας». Αγαπήθηκε σχεδόν από όλες τις ηλικίες, τα χρώματα, τις διαφορετικότητες, τις προτιμήσεις. Με τη φωνή του ένωσε σε μια πληρότητα τον οπαδό του λαϊκού, του έντεχνου, του ροκ, της μπαλάντας. Αυτά τα χαρακτηριστικά δείχνουν το εύρος της απήχησής της φωνής του σε μια εποχή στην οποία κυριαρχούν το εύκολο, το φευγαλέο και το τραγούδι και οι τραγουδιστές μιας χρήσης.

Η προσωπική του στάση βάδισε στην ίδια ευθεία με το τραγουδιστικό του ήθος. Μέτοχος στα κοινά, με άποψη, με ήθος, μιλούσε με πάθος για όσα περιβάλλουν την κοινωνία, για την οποία και τραγουδούσε. Ευθύς, λεβέντης, άμεσος, και οπωσδήποτε αυθεντικός σε όσα υποστήριζε.

Για δεκαετίες κρατήθηκε ψηλά με επιλογές τραγουδιών με μουσικό βάθος και άποψη αισθητικής στα πράγματα. Με τον Δήμο Μούτση τραγουδά την καταστροφή του 1922 στον «Άγιο Φεβρουάριο». Με τον Μάριο Τόκα πάει πολύ ψηλά όταν «Αναζητά στη Σαλονίκη» και συναντά «Θάλασσες». Με τον Θάνο Μικρούτσικο χορεύει με τη «Ρόζα». Με τον Σταμάτη Κραουνάκη απογειώνεται μόνο «Όταν έχω εσένα». Με τον Μίκη Θεοδωράκη δημιουργεί όταν «Βρέχει στη φτωχογειτονιά». Με τον παλαιότερο Τ. Μουσαφίρη εκφράζει την «πίκρα της μοναξιάς».

Συνδέθηκε η φωνή του με την Κύπρο. Τραγούδησε την ιστορία του Σ. Σολωμού, ίσως γιατί η μαγκιά της φωνής του συνάντησε το άλμα της δύναμης ενός παιδιού που θέλησε να πιει ένα τσιγάρο ελευθερίας. Χιλιάδες φίλοι του τον ακολουθούσαν σε κάθε του εμφάνιση: τρεις φιγούρες ζεϊμπέκικο στη Λευκωσία ήταν αρκετές για να δεις ότι η ποιότητα είναι θέμα άποψης για τη ζωή!

Αυτή η μουσική διαδρομή εξηγεί γιατί εκατομμύρια άνθρωποι ταυτίστηκαν με τη μουσική του δράση, τον ακολούθησαν σε συναυλίες, σε δίσκους, σε κασέτες, σε cds. Δεν σταμάτησε στο παλιό λαϊκό όπως πολλοί πίστευαν. Τόλμησε να προχωρήσει στο έντεχνο και μαζί με τον Τόκα, τον Μικρούτσικο και τον Κραουνάκη έδωσαν μια προστιθέμενη αξία στη σύζευξη του έντεχνου με την εκλεκτή ποίηση, να προτείνουν μια νέα ταυτότητα στο χώρο της μουσικής αναζήτησης.

Το λαμπερό του άστρο θα κρατήσει γιατί οι οικουμενικές αξίες αντέχουν στο χρόνο. Όσο οι άνθρωποι αγαπούν πονούν, τραγουδούν, ο Δ. Μητροπάνος θα παραμένει ένας φάρος της μουσικής ακρόασης. Ένας καθολικός ήρωας της έντεχνης λαϊκής μουσικής γιατί η φωνή του μπορούσε να συνδυάσει το χρώμα της αγάπης, μαζί με το μουσικό ηχόχρωμα της ανατροπής. Η μουσική παραγωγή του Δ. Μητροπάνου ως φωνητικό «κτήμα ες αεί», συνδέει ανεξίτηλα το ζεϊμπέκικο της ζωής με τη λεβεντιά της φωνής του.

Τώρα, όμως, χάσαμε και οι δύο: εμείς τον τραγουδιστή της περηφάνιας και εκείνος όλους εμάς που τον αποθεώναμε ως αιώνιο τραγουδιστή…