Μόνοι ή συγχωνεύσεις;

Πολλά θα μπορούσαν να γίνουν καλύτερα σε πιο ομαλές περιόδους. Τότε ίσως η αδυναμία ανάγνωσης του πραγματικού μας μεγέθους, ίσως η αλαζονεία των εχόντων έδωσε στρεβλές λύσεις σε ένα κοινωνικό και οικονομικό μέγεθος με τα δεδομένα της Κύπρου. Σήμερα που όλα αλλάζουν η ανάγκη γίνεται οφθαλμοφανής. Για να επιβιώσουν τράπεζες, επιχειρήσεις, τηλεοπτικοί και ραδιοφωνικοί σταθμοί, σωματεία και ιδιωτικά πανεπιστήμια χρειάζεται να ενώσουν δυνάμεις, να κάνουν συγχωνεύσεις, να βρουν επενδυτές ή συνεργάτες  με στόχο την ανάπτυξή τους σε νέα πιο δύσκολα δεδομένα. Τίποτα δεν είναι ίδιο και ότι μπορεί να ισχύσει σε μια τράπεζα δεν μπορεί να ισχύσει σε μια άλλη περίπτωση όπως το πανεπιστήμιο ή το σωματείο.  Αυτό που μετρά είναι να βρεθούν λύσεις που να ταιριάζουν στη συγκυρία και μετά στο κατά περίπτωση αντικείμενο και επίπεδο.

Είναι διάσημο το παράδειγμα που συνδέεται με τις δύο μεγάλες τράπεζες, την Κύπρου και τη Λαϊκή: όσες δοκιμές έγιναν για «αυτόνομες» λύσεις ναυάγησαν. Η καλύτερη δυνατή λύση βρίσκεται στην οικοδόμηση μιας νέας, κοινής τράπεζας ακόμα και αν εξευρεθούν ξένα κεφάλαια. Αυτό σημαίνει απόφαση, χρόνο, μεταβολές στα όσα έχουν προσαρμοστεί,  ανατροπές σε ένα περιβάλλον που έμοιαζε παντοδύναμο και ακίνητο. Το κράτος μπορεί να ενθαρρύνει αυτή την πορεία. Αυτά είναι πολύ δύσκολα θέματα για αλλαγές γιατί μια ολόκληρη κουλτούρα το έχει διαμορφώσει έτσι. Δεκαετίες φαίνονται «μια χαρά» και ουδείς δεχόταν να συζητήσει ότι δεν μπορεί το μέγεθος της Κύπρου να αντέξει λ. χ. τόσα πολλά τηλεοπτικά κανάλια ή τόσα πολλά ραδιόφωνα. Ακόμα και τοπικά ραδιόφωνα θεωρούσαν ως κάτι καλό να αρχίσουν μόνα τους χωρίς συνεργασίες, τοπικά και ανεξάρτητα.

Τα δεδομένα είναι σκληρά, η ανεργία μεγαλώνει, τα ελλείμματα αυξάνουν, η κρίση πιέζει ολοένα και πιο έντονα. Η οικονομική συγκυρία επιτάσσει πρώτα από όλα να αλλάξουμε την ανάλυσή μας. Η κύρια απάντηση βρίσκεται στις συνεργασίες με στόχο να ισχυροποιηθούν κοινά δίκτυα, κοινοί πόροι, επενδύσεις, συνεργαζόμενο ανθρώπινο δυναμικό. Γενικά οι συνέργειες, οι συγχωνεύσεις, οι κοινές δράσεις ανάμεσα σε δημόσιο και ιδιωτικό τομέα οδηγούν κατά κανόνα σε καλύτερο οικονομικό αποτέλεσμα με λιγότερο κοινωνικό κόστος. Είναι βήμα ανάπτυξης.