Το τέλος του Ραούφ Ντεκτάς

Το τέλος του Ρ. Ντενκτάς στις 13 Ιανουαρίου 2012 έφερε ξανά στην επιφάνεια την πολιτική του διαδρομή, την σκέψη του, τη δραστηριότητά του. Για σαράντα χρόνια σφράγισε την πολιτική εξέλιξη της Κύπρου και ηγήθηκε της τ/κ κοινότητας. Με έργα το σύστημα εξουσίας στην τ/κ κοινότητα είχε στο κέντρο του τον Ρ. Ντενκτάς και το απολυταρχικό σύστημα εξουσίας που ανέπτυξε υπό τη σκιά των στρατευμάτων κατοχής. Αυτό το σύστημα εξουσίας είχε σοβαρούς δεσμούς με την παλαιά Τουρκία και είχε ένα σχετικά υπερκομματικό χαρακτήρα -από τον Ντεμιρέλ στον Ετσεβίτ, από τον Οζάλ στην Τσιλέρ. Πρώτο, λόγω της ιδιαιτερότητας του κομματικού συστήματος στην Τουρκία από το 1960 και ύστερα, και, δεύτερο, εξαιτίας της πίστης των κεμαλικών δυνάμεων ότι ο Ρ. Ντενκτάς ήταν ο «ήρωας»της κυπριακής υπόθεσης.

Ο Ρ. Ντενκτάς ακολούθησε ένα βοναπαρτικό μοντέλο στην άσκηση εξουσίας ταυτίστηκε με την φαυλοκρατία για να επιβάλει τις αναχρονιστικές απόψεις του. Αρvιόταν να αλλάξει τρόπo σκέψης, γιατί αv τοv άλλαζε δεv θα είχε ρόλo στα πoλιτικά πράγματα τωv τ/κ. Απευθύνεται στους τ/κ στις 7 Μαίου 1990: «Δεv είμαστε oι μασκαράδες τωv ε/κ…». Απευθύνεται στην Τουρκία στις 12 Απριλίου 1989: «Ίσως η Τoυρκία θα πρέπει vα καταβάλει κάπoιo τίμημα για τηv είσoδό της στηv ΕΟΚ: Δεv μπoρεί όμως τo τίμημα αυτό vα είvαι η εγκατάλειψη τωv τ/κ στo έλεoς τωv ε/κ για σφαγή. Δεv θα συγκατατεθεί τo τoυρκικό έθvoς…»

Ο Ρ. Ντενκτάς μετά τη νίκη του ΚΑΔ στην Τουρκία (2002) αντιμετώπισε την πιο δύσκολη στιγμή της καριέρας του. Δέχθηκε δημόσιες επιθέσεις από πολλές δυνάμεις στην Τουρκία (ΜΜΕ, βιομηχανικές ενώσεις) που έκαναν την εκτίμηση ότι ο Ρ. Ντενκτάς ήταν πια εμπόδιο για την πρόοδο στις ευρωτουρκικές σχέσεις καθώς με τη στάση του στο κυπριακό αποτελούσε μια μαύρη τρύπα στην εξωτερική πολιτική της Τουρκίας.

Η σχέση Ερτογάν -Ντενκτάς δοκιμάστηκε στις 10 Μαρίου 2003 στη συνάντηση της Χάγης με την κινητοποίηση του ΟΗΕ για συνάντηση κορυφής ανάμεσα στον τότε πρόεδρο Παπαδόπουλο και τον Ρ. Ντενκτάς. Η Ε.Ε. αναγνώρισε με δηλώσεις του Επιτρόπου για τη Διεύρυνση Γ. Φερχόιγκεν (11 Μαρτίου 203) ότι ο Ντενκτάς δεν ήθελε την πρόοδο. Στην κρίσιμη στιγμή της Χάγης ο Ερτογάν πήρε τελεσίδικες αποφάσεις. Έδωσε την έγκρισή του για να φύγει από τη μέση ο Ντενκτάς μέσω της αλλαγής της τουρκικής πολιτικής στο κυπριακό.

Έτσι ο Ντενκτάς βρέθηκε στο επίκεντρο της κριτικής και μπροστά στην αποφασιστικότητα της κυβέρνησης Ερτογάν άρχισε να χάνει το έδαφος κάτω από τα πόδια του. Οι μαζικές διαδηλώσεις των τ/κ δημιούργησαν μια κινητικότητα. Η απόφαση του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου στο Ελσίνκι το Δεκέμβριο του 1999 και η επιβεβαιωμένη απρόσκοπτη διαδικασία ένταξης της Κύπρου στην ΕΕ, προσέθεσε νέα δεδομένα. Δεκάδες χιλιάδες τ/κ ζήτησαν την επίλυση του κυπριακού και την ενσωμάτωσή τους στο σύγχρονο κόσμο με τη θετική τους στάση απέναντι στην ΕΕ. Το 2005 ο Ρ. Ντενκτάς έκλεισε τον κύκλο της δημόσιας δράσης του στην τ/κ πολιτική σκηνή. Συνεπής με τον εαυτό του, αντιτάχθηκε με φανατισμό στο τότε σχέδιο λύσης του ΟΗΕ. Έτσι άνοιξε ο δρόμος στον Μ. Ταλάτ αφού ο Ντενκτάς δεν έθεσε υποψηφιότητα στην ψηφοφορία να ανάδειξη νέου ηγέτη των τ/κ.

Στη συνέχεια οι αποκαλύψεις στην Τουρκία για την υπόθεση «Ερκένεκον» έδειξαν πως ο Ρ. Ντενκτάς συμμετείχε σε παραστρατιωτική οργάνωση, με στόχο την ανάπτυξη ενός μηχανισμού που ήθελε να «σώσει» την Τουρκία από την κυβέρνηση Ερτογάν. Ο ρόλος του Ρ. Ντενκτάς στην όλη υπόθεση φαίνεται να είναι πρωταγωνιστικός. Στα χέρια του Τ. Ερτογάν έφθασαν πληροφορίες για τη συμμετοχή του στην Εργκένεκον και ταυτόχρονα εισηγήσεις για τη σύλληψή του όπως έγινε με στρατηγούς. Ο Τ. Ερτογάν απέρριψε την εισήγηση.

Ο Ρ. Ντενκτάς παρέμεινε πιστός μέχρι τέλους στις αναχρονιστικές, διχοτομικές απόψεις του. Συνεπής στις πεποιθήσεις του, σταθερός οπαδός των «δύο κρατών, δίπλα δίπλα», μπορεί να χαρακτηριστεί ως ένας άνθρωπος του παρελθόντος, γι’ αυτό και πολέμησε με όλες τις δυνάμεις του την ευρωπαϊκή προοπτική της Κύπρου καθώς και την προοπτική της επίλυσης του κυπριακού σύμφωνα με τα ψηφίσματα του ΟΗΕ.