Βελούδινη επιστροφή

Έτσι αλλάζουν οι καιροί, οι πολιτικές συνθήκες, η μοίρα των λαών. Η Τσεχία από την 1η Ιανουαρίου 2009 και για έξι μήνες αναλαμβάνει την προεδρία της ΕΕ. Η Τσεχία έγινε μέλος της ΕΕ μαζί με την Κύπρο την 1η Μαίου 2004. Σε συνέντευξή του στο ΚΥΠΕ (3/1/09) ο πρεσβευτής της Τσεχίας στην Κύπρο Ζ. Μπόντι δήλωσε τις προτεραιότητες της τσεχικής προεδρίας: ανταγωνιστική Ευρώπη, αντιμετώπιση των ενεργειακών και κλιματικών αλλαγών και μια ανοικτή και ασφαλής Ευρώπη. Είναι ιδιαίτερης σημασίας η θέση Μπόντι ότι η τσέχικη προεδρία θα εγκαινιάσει ένα πρόγραμμα «Ανατολικού Συνεταιρισμού» που φιλοδοξεί να ενδυναμώσει τη συνεργασία της ΕΕ με τις χώρες της Ανατολικής Διάστασης της Ευρωπαϊκής Πολιτικής Γειτονίας, καθώς και με τις χώρες του Νότιου Καυκάσου και της Περιοχής της Κασπίας. Δήλωσε επίσης ότι επί τσεχικής προεδρίας θα ανοίξουν δυο νέα κεφάλαια στις ενταξιακές διαπραγματεύσεις με την Τουρκία, αυτά της φορολογίας και της κοινωνικής πολιτικής και της εργοδότησης.

Κατά μια μοναδική σύμπτωση η άλλοτε Τσεχο-Σλοβακία είχε τη τιμητική της την 1η Ιανουαρίου 2009. Η Τσεχία δεν ήταν μόνη στην ανάληψη ευρωπαϊκών ευθυνών. Την ίδια ημέρα η Σλοβακία εντάχθηκε στη ζώνη του ευρώ, ανεβάζοντας τον αριθμό των μελών της σε 16. Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα με ανακοίνωσή της χαιρέτισε τη νέα διεύρυνση της ζώνης του ευρώ.

Στον ιστορικό χρόνο τα 15 με 20 χρόνια δεν είναι μεγάλο χρονικό διάστημα. Σε αυτή τη ματιά προς τα πίσω η ενιαία Τσεχοσλοβακία ήταν μονοκομματικό, κομμουνιστικό καθεστώς, κάτω από την επιρροή της πανίσχυρης τότε Σοβιετικής Ένωσης. Είναι διάσημη ανά το παγκόσμιο η προσπάθεια της μεταρρυθμιστικής πτέρυγας του ΚΚ Τσεχοσλοβακίας να αλλάξει τη φύση του καθεστώτος το 1968. Η εισβολή των ρωσικών τανκς έσβησε την Άνοιξη της Πράγας. Μετά την κατάρρευση του κομμουνιστικού καθεστώτος και την επιστροφή στην πολυφωνία, η Τσεχία και η Σλοβακία συμφώνησαν μέσα από διάλογο σε ένα «βελούδινο διαζύγιο». Συμφώνησαν ότι ως διαφορετικά έθνη δεν θέλουν να συγκατοικούν κάτω από την ίδια κρατική στέγη, γι’ αυτό και αποφάσισαν να δημιουργήσουν δύο κράτη. Τσεχία και Σλοβακία ως ανεξάρτητα κράτη, συναντήθηκαν ξανά στην πορεία, ακολουθώντας ταυτόχρονα διαφορετική και κοινή πορεία, με τελική κατάληξη την ένταξή τους στην ΕΕ. Η συγκατοίκηση πήρε άλλο χαρακτήρα, Τσεχία και Σλοβακία ξανά μαζί αλλά στο «Κοινό Ευρωπαϊκό Σπίτι». Μπορεί η τσέχικη προεδρία να μην αποτελέσει μια σημαντική προεδρία εξαιτίας της ατυχίας της να συγκρίνεται διαρκώς με την προηγηθείσα επιτυχημένη δραστηριότητα του Ν. Σαρκοζί. Αυτό δεν είναι το πρωτεύον. Στην περίπτωση της Τσεχίας και της Σλοβακίας κυριαρχούν άλλα. Αυτό το ιστορικό ζικ-ζακ βεβαιώνει μια κλασσική σταθερά στις διεθνείς σχέσεις, αυτήν που συνδέεται με την αστάθεια και την αλλαγή σε έναν κόσμο στον οποίο οι ανατροπές πιστοποιούν το κλασσικό τα «πάντα ρει». Αυτό το σκηνικό, αυτές τις κοσμογονικές μεταβολές ουδείς μπόρεσε να τις προβλέψει, γιατί ξεπερνούσαν και τα όρια της πιο ακραίας πολιτικής υπόθεσης. Οι λαοί δημιουργούν γεγονότα μοναδικά που δεν αντιγράφονται από κάποια άλλα. Αυτή μοναδικότητα είναι το κυρίαρχο στοιχείο σε αυτή τη απίστευτη ανατροπή.