Πολιτιστική κληρονομιά με σφραγίδα!

Η Τεχνική Επιτροπή (ΤΕ) Πολιτιστικής Κληρονομιάς που συγκροτήθηκε τον Απρίλιο του 2008 στα πλαίσια των διακοινοτικών συνομιλών, παρέδωσε στον Επίτροπο Προεδρίας Γ. Ιακώβου στις 22 Φεβρουαρίου 2013 έναν απολογισμό της δράσης της καθώς ολοκληρώνει την πενταετή θητεία της. Της ΤΕ ηγείται από ε/κ πλευράς ο Τ. Χατζηδημητρίου με μέλη τους Γ. Αντωνιάδη, Α. Παπαδοπούλου, Α. Πετρίδου και Σ. Χατζησάββα. Από τ/κ πλευράς ηγείται η Ε. Πιλλί με μέλη τους Μ. Ατλάν, Α. Κανλί, Α. Τουντσάι και Μ. Καϊμακανζαντέ. Διαβάζοντας κανείς τον απολογισμό της μπορεί να καταλήξει σε μερικά ουσιώδη συμπεράσματα:

1. Σε μια μουντή περίοδο σχετικά με το κλίμα γύρω από τις διαπραγματεύσεις επίλυσης του κυπριακού, με μια κοινή γνώμη απογοητευμένη ως προς τις προοπτικές λύσης, η Τ.Ε. παρουσίασε ένα εξαιρετικά πλούσιο έργο. Συνέταξε κατάλογο μνημείων πολιτιστικής κληρονομιάς σε ολόκληρη την Κύπρο, ολοκλήρωσε κατάλογο μνημείων που αντιμετωπίζουν άμεσο κίνδυνο κατάρρευσης, σημαντικός αριθμός μνημείων με ιστορική ή θρησκευτική αξία είτε χριστιανικά είτε μουσουλμανικά έχει αποκατασταθεί ή βρίσκεται στο στάδιο ολοκλήρωσης της αποκατάστασης, 11 έργα έχουν επιλεγεί για το επόμενο πρόγραμμα στήριξης ή αποκατάστασης. Στην κατεχόμενη Κύπρο 145 μνημεία έτυχαν μελέτης από την ΕΕ και μπήκαν στην κατηγορία των πιο αξιόλογων. Στο τελικό στάδιο προκήρυξης προσφορών βρίσκεται το έργο της αποκατάστασης του πύργου του Οθέλλου στην Αμμόχωστο. Άμεση εκτέλεση μικρών έργων συντήρησης σε 10 με 15 μνημεία. Στο τραπέζι αλλά με εκκρεμότητες το Μοναστήρι των Αρμενίων Σαϊν Μακάρ στον Πενταδάκτυλο και του Προφήτη Ηλία των Μαρωνιτών κοντά στην Αγία Μαρίνα. Στο τελικό στάδιο για έναρξη το έργο συντήρησης της Μονής του Αποστόλου Ανδρέα.

2. Η προσπάθεια αυτή συνδέται με προγράμματα που προωθεί ο ΟΗΕ στην Κύπρο κάτω από την ομπέλλα του UNDP, καθώς η οικονομική όσο και «διαιτητική» του δραστηριότητα παρέχει το εργαλείο για να προχωρήσουν τα σχέδια (προσφορές, εργολάβοι). Από αυτό το σημείο και μετά είναι ευθύνη των δύο πλευρών να βρουν λύσεις στα προβλήματα, να εντοπίσουν και να κινητοποιήσουν δυνάμεις μέσα από ενδιαφερόμενες κοινότητες και εταίρους στην κοινωνία των πολιτών και έτσι να φέρουν εις πέρας τα προγράμματα. Η Τ.Ε. συνεργάστηκε με το Τμήμα Αρχαιοτήτων, την Εκκλησία και τον Κηδεμόνα τ/κ περιουσιών με σκοπό να συντονίσουν δυνάμεις για να καταγραφούν δυνατότητες για λύσεις. Από την πλευρά της η ΕΕ έδωσε πολιτική και τεχνική υποστήριξη στην προσπάθεια μαζί με το ποσό των δύο εκατομυρίων ευρώ.

3. Στην ιστορική διαδρομή έχει αποδειχθεί με πολύ χαρακτηριστικό τρόπο ότι το προσωπικό στοιχείο παίζει καταλυτικό ρόλο στις εξελίξεις. Στην περίπτωση της Τ.Ε. η συντονιστική δραστηριότητα του Τ. Χατζηδημητρίου πρέπει να υπογραμμισθεί ιδιαίτερα. Με την αφοσίωση στην αποστολή της Επιτροπής, με τις ατέλειωτες ώρες της προσπάθειας για επισκέψεις, αξιολογήσεις και καταγραφές, έδειξε πως όταν υπάρχει η θέληση μπορεί να υπερπηδηθούν εμπόδια, να μένει ανοικτή η πόρτα της ελπίδας γιατί υπάρχουν δυνάμεις που αγωνιούν με έργα για την διαφορετική Κύπρο. Η αγνόηση του έργου της Τ.Ε. είναι εντυπωσιακή γιατί μερικοί ενδιαφέρονται να παίζει στην κοινή γνώμη μόνο το «μαύρο» σενάριο-«τίποτε δεν γίνεται, να μείνουμε όπως είμαστε». Η Τ.Ε. για την Πολιστιστική Κληρονομιά έδωσε μια πολύ πειστική απάντηση στους οπαδούς του κόμματος των «δύο κρατών» και στις δύο κοινότητες. Μπορούμε να ελπίζουμε ξανά όταν πολιτικοί με αφοσίωση στο στόχο της επανένωσης αναλαμβάνουν πρωτοβουλίες και δημιουργούν προϋποθέσεις για την ελεύθερη Κύπρο.