Σχέδια και πυξίδες.

Μέσα σε ένα κλίμα αβεβαιότητας ο Αρχιεπίσκοπος Χρυσόστομος εξεδήλωσε την προθυμία του να αναλάβει η Eκκλησία το έργο της εκπόνησης ενός ε/κ σχεδίου λύσης για το κυπριακό (4/12/07). Κατά τον Αρχιεπίσκοπο η Εκκλησία θα υποστηρίξει οικονομικά την προσπάθεια αυτή ώστε νομικοί και συνταγματολόγοι να προχωρήσουν κανονικά το έργο τους. Από αυτές τις δηλώσεις προκύπτουν τρία σημαντικά ζητήματα: πρώτο ο ρόλος και οι αρμοδιότητες της εκκλησίας στη σημερινή εποχή, δεύτερο ποιες είναι οι ευθύνες των κομμάτων σε μια αντιπροσωπευτική κοινωνία και τρίτο ο αντίκτυπος τέτοιων παρεμβάσεων στους παράγοντες που διαμορφώνουν εξελίξεις στο κυπριακό όπως ο ΟΗΕ και η ΕΕ.

Κατ’ αρχάς χρειάζεται να υπογραμμισθεί ότι οι αγωνίες και οι δημόσιες γνώμες ανήκουν σε όλους. Ωστόσο, οι επιλογές, οι κινήσεις, οι αποφάσεις γύρο από το κυπριακό ανήκουν στη σφαίρα των αρμοδιοτήτων της πολιτικής ηγεσίας και των εκλεγμένων αντιπροσώπων της. Αυτή υπόκειται στο λαϊκό έλεγχο, αυτή έχει την ευθύνη για το τρίπτυχο ενημέρωση/γνώση/απόφαση με βάση ελεγχόμενα πολιτικά κριτήρια όπως αυτά προκύπτουν από την κάθε φορά λαϊκή επιλογή.

Αυτό αποτελεί την «πυξίδα» δράσης σε μια δημοκρατικά οργανωμένη κοινωνία. Ωστόσο θα μπορούσε κάποιος να σημειώσει ότι αυτή η παρέμβαση του Αρχιεπισκόπου φανερώνει ένα σημαντικό κενό σε σχέση με την τρέχουσα διαχείριση του κυπριακού. Το Εθνικό Συμβούλιο το 1989 ετοίμασε τις περίφημες ομόφωνες προτάσεις γύρω από το ίδιο θέμα/βασικές αρχές, κατευθυντήριο πλαίσιο λύσης που η ε/κ ηγεσία επιδιώκει για να επιλυθεί το κυπριακό. Αυτό το πλαίσιο χρειάζεται αναπροσαρμογή/εμπλουτισμό με βάση την ένταξη της Κύπρου στην ΕΕ και τις εμπειρίες που εν τω μεταξύ έχουν αποκτηθεί ως αποτέλεσμα της συμμετοχής της ε/κ ηγεσίας σε κατά καιρούς συνομιλίες για επίλυση του κυπριακού. Αυτό, δυστυχώς, δεν έγινε και αυτό το κενό επιχειρεί να αξιοποιήσει ο Αρχιεπίσκοπος. Η Κύπρος ολοκλήρωσε ένα ιδιόμορφο τρόπο συμμετοχής της Εκκλησίας στα κοινά με την ολοκλήρωση της παρουσίας του Μακάριου στην πολιτική-1977. Ταυτόχρονα χρειάζεται να υπογραμμίσουμε το αυτονόητο: η Κύπρος είναι κοσμικό κράτος, διαλαμβάνει στους κόλπους της πολίτες διαφορετικών εθνικών και θρησκευτικών πεποιθήσεων, συνεπώς η κυπριακή εκκλησία έχει διαφορετικό ρόλο να υπηρετήσει από εκείνο της διαμόρφωσης ενός νέου σχεδίου λύσης. Είναι σαφές ότι τέτοιες παρεμβάσεις ηχούν, σημειολογικά και πραγματικά, τουλάχιστον, παράδοξα στον ευρωπαϊκό χώρο. Πολλές ευρωπαϊκές χώρες έχουν μια τελείως διαφορετική άποψη για τις σχέσεις κράτους και εκκλησίας και ως εκ τούτου οι απόψεις του Αρχιεπισκόπου δημιουργούν σύγχυση ως προς το τι ακριβώς επιδιώκει η ε/κ πλευρά. Είναι επίσης σημαντικό το ότι ούτε στους τ/κ μπορεί να εξηγηθεί μια τέτοια θέση. Συνεπώς είναι χρήσιμο στην πατρίδα μας να δουλέψουμε με άλλους τρόπους. Το αυτονόητο είναι συχνά μια ριζοσπαστική ιδέα.