Ακιντζί με στροφή στην ΕΕ

Η τ/κ ηγεσία για μια σειρά από λόγους, υστερεί στα ζητήματα που διασυνδέονται με την ΕΕ, είτε αυτά αφορούν τη σχέση της με το κυπριακό, είτε τις ευρωτουρκικές σχέσεις. Μια μερίδα της συχνά συνειδητά υποτιμά τη σημασία της  γιατί θέλει να κρατήσει το κυπριακό στην παραδοσιακή του φόρμα, μια άλλη γιατί δεν εκτιμά αυτή τη διασύνδεση επειδή δεν κατανοεί την γεωπολιτική της βαρύτητα, με αποτέλεσμα να μην υιοθετείται μια στιβαρή κατεύθυνση με επίκεντρο την ΕΕ.

Ο Μ. Ακιντζί με μια διαφορετική παρέμβαση, θεωρώ ότι κάνει την πρώτη, σοβαρή προσπάθεια να αναγνωστούν οι συσχετισμοί με νέο τρόπο.  Στις 14 Σεπτεμβρίου 2017 η τ/κ εφημερίδα «Κιπρίς Ποστασί» μεταδίδει τα εξής από ομιλία του τ/κ ηγέτη Μ. Ακιντζί στην Κ/πολη σε συνέδριο που οργάνωσαν η Ένωση των Επιμελητηρίων της Τουρκίας και το Ίδρυμα για την Οικονομική Ανάπτυξη:

«Πιστεύω ότι ο στόχος της ΕΕ αποτελεί ένα από τους πολλούς και σημαντικούς προσανατολισμούς που έχουμε ως επιχειρηματίες και πολιτικοί που συγκεντρωθήκαμε εδώ…

Θέλουμε η τροφή που καταναλώνουμε να είναι πιο υγιεινή, το περιβάλλον καλύτερο το ανθρωπιστικό σύστημα να Θέλουμε την υλοποίηση αυτού του στόχου για μια υψηλότερης ποιότητας ζωή, τόσο για εμάς τους τ/κ όσο και για σας στην Τουρκία και να είναι βασισμένη στο κράτος δικαίου το οποίο να υπερισχύει του αυταρχισμού.

Δεν πρέπει να εγκαταλείψουμε αυτούς τους στόχους. Νομίζω ότι η Τουρκία μη εγκαταλείποντας τον στόχο της ένταξης στην ΕΕ, είναι σημαντικό για εμάς τους τ/κ,  και ότι οι τ/κ, μη εγκαταλείποντας το στόχο της επίλυσης του κυπριακού, είναι σημαντικό για εσάς (την Τουρκία)».

Κανένας τ/κ πολιτικός μέχρι τώρα δεν μπόρεσε να κατανοήσει τη μεγάλη πολιτική σημασία που περιέχεται στη τριγωνική σχέση ΕΕ- Κύπρος-Τουρκία. Ο Ακιντζί αλλάζει την προσέγγιση καθώς για πρώτη φορά τ/κ πολιτικός μιλά ανοικτά και ορθολογικά επί του θέματος:

Πρώτο, εκτιμά ότι «ότι οι τ/κ μη εγκαταλείποντας το στόχο της επίλυσης του κυπριακού είναι σημαντικό για εσάς (την Τουρκία)». Έτσι ο Μ. Ακιντζί θέτει το ζήτημα της επίλυσης του κυπριακού στη σωστή βάση, ότι δηλαδή συνιστά ένα σημαντικό κλειδί για την ενταξιακή πορεία της Τουρκίας, συνεπώς η επίλυση του κυπριακού θα ενισχύσει τους δυτικούς προσανατολισμούς της. Αυτή είναι μια ρεαλιστική ανάγνωση των πραγμάτων, η οποία μέχρι σήμερα βρισκόταν σε αναλύσεις πίσω από κλειστές πόρτες. Για πρώτη φορά τίθεται σε αυτό το επίπεδο και με αυτό τον τρόπο.

Δεύτερο, εκτιμά ότι «η Τουρκία μη εγκαταλείποντας τον στόχο της ένταξης στην ΕΕ, είναι σημαντικό για εμάς τους τ/κ». Μια ανάλυση η οποία λέει ανοικτά στην τουρκική ηγεσία να συνεχίσει την ενταξιακή της πολιτική και να τερματίσει την πολιτική του ζικ-ζακ που ακολουθεί εσχάτως. Συνεπώς, ο Ακιντζί ρεαλιστικά αποτυπώνει τη σκέψη του: μια Τουρκία που βελτιώνει τις σχέσεις της με την ΕΕ, θα συνιστά μια πραγματική ενίσχυση για την αλλαγή σελίδας για τους τ/κ μέσα από την επίλυση.

Τρίτο, σε μια διαφορετική εποχή τα ζητήματα της καθημερινότητας θα έχουν διαφορετική εξέλιξη στη ζωή των ανθρώπων. Γι’ αυτό ο Ακκιντζί λέει: «Θέλουμε η τροφή που καταναλώνουμε να είναι πιο υγιεινή, το περιβάλλον καλύτερο το ανθρωπιστικό σύστημα να Θέλουμε την υλοποίηση αυτού του στόχου για μια υψηλότερης ποιότητας ζωή, τόσο για εμάς τους τ/κ όσο και για σας».

Τέταρτο, η φράση «το κράτος δικαίου να υπερισχύει του αυταρχισμού» αποτελεί μια ευθεία κριτική αναφορά στον τρόπο που τυγχάνουν διαχείρισης ορισμένες εσωτερικές υποθέσεις στην ίδια την Τουρκία, κυρίως στο ζήτημα του τρόπου και της έκτασης της καταδίωξης οπαδών του κινήματος Γκιουλέν. Συνεπώς όταν μιλάς υπέρ της ΕΕ, ότι το «κράτος δικαίου να υπερισχύσει του αυταρχισμού», αυτό δείχνει θάρρος και επίγνωση της σημασίας των λέξεων. Η ευρωπαϊκή πρακτική βασίζεται στη διάκριση των εξουσιών και αυτή η διάκριση συνιστά την καλύτερη απάντηση στις συλλήψεις και τις δίκες που συνδέονται με την παραβίαση των κανόνων του κράτους δικαίου. Ο Μ. Ακιντζί υποστηρίζει ότι το κράτος δικαίου στην Τουρκία πρέπει να καθοδηγεί τις πολιτικές και δικαστικές αποφάσεις ως μέτρο που συμβάλλει στην  ενίσχυση του εξευρωπαϊσμού της.

Πέμπτο, κρίνω ότι η παρέμβαση Ακιντζί συνιστά μια ρεαλιστική προσέγγιση η οποία διασυνδέει την επίλυση του κυπριακού με την πρόοδο στην ευρωτουρκική σχέση. Αναγνωρίζει ότι αυτή η διασύνδεση παρέχει κίνητρα και επωφελή συμφέροντα για να υπάρχουν δύο αλληλένδετες θύρες ανοικτές: η επίλυση ενισχύσει την ευρωτουρκική σχέση και η δυτική πορεία της Τουρκίας ενισχύσει τους τ/κ μέσα στο πλαίσιο των σχέσεων επίλυση, ανάπτυξη και υψηλότερης ποιότητας ζωή.

Ασφαλώς γνωρίζω ότι η παρέμβαση αυτή του Μ. Ακιντζί δεν λύνει αυτομάτως τα ζητήματα, οι δυσκολίες ή πολυπλοκότητα των φαινομένων στην Τουρκία και στην τ/κ κοινότητα, μερικές φορές παρεμποδίζουν την κίνηση του αυτονόητου. Ωστόσο, είναι σημαντικό πως ο Μ. Ακιντζί μίλησε μέσα στην Τουρκία για τις πιο σημαντικές προκλήσεις, μίλησε καθαρά υποστηρίζοντας ότι η ΕΕ συνιστά το κλειδί για να αλλάξουν τα πράγματα. Στην Τουρκία εκφράζονται και άλλες, διαφορετικές σκέψεις. Δεν γνωρίζω αν έπεισε. Γνωρίζω όμως ότι τόλμησε να μιλήσει δημόσια, διατυπώνοντας έναν λόγο με επίκεντρο την ευρωπαϊκή στρατηγική. Δεν έκανε κάτι ανάλογο στο παρελθόν. Πιθανόν να έμαθε μέσα από την εμπειρία του ως ηγέτης των  τ/κ, ή και μέσα από τις επαφές που ανέπτυξε στο εξωτερικό με παράγοντες στην ευρωπαϊκή σκηνή όπως ο Γιούνκερ, η Μογκερίνι ή ο Στυλιανίδης. Σε κάθε περίπτωση, αυτη η δημόσια παρέμβαση συνιστά μιαν πραγματική πρόοδο και αυτό είναι προς το συμφέρον όλης της Κύπρου.

Λάρκος Λάρκου