Η αυτονομία της δημοσιογραφίας

Η τάση ολοένα και ενισχύεται: η δημοσιογραφία συχνά υποκύπτει στον πειρασμό να γίνεται ανώδυνη απέναντι στην κυβερνητική εξουσία. Το φαινόμενο δεν είναι σημερινό, έλκει την καταγωγή του από παλαιότερες εποχές. Ωστόσο ο πειρασμός αυτός έγινε πιο μεγάλος το τελευταίο διάστημα σε βαθμό που σε ορισμένες περιπτώσεις ενοχλεί και αυτόν ακόμα τον κώδικα της επαγγελματικής δεοντολογίας.

Η δημοσιογραφία οφείλει- εάν θέλει να σέβεται το λειτούργημά της- να γνωρίζει εις βάθος την αποστολή της, να υπακούει στους γραπτούς και άγραφους κανόνες της δημοσιογραφικής ηθικής, να υπηρετεί τον μείζονα στόχο του ελέγχου απέναντι στην εξουσία, να λειτουργεί ως η αυτοτελής δημοσιογραφική αποστολή.

Τα πιο πάνω σημαίνουν έλεγχο των πηγών, προβολή της είδησης με δημοσιογραφικά κριτήρια, προβολή και άλλων εκδοχών της ίδιας είδησης, πολυφωνική ενημέρωση, αναζήτηση της είδησης πίσω από την είδηση.

Η δημοσιογραφία εάν γίνει βραχίονας της εκάστοτε εξουσίας σημαίνει ότι αφαιρεί έναν ζωτικό ρόλο που συνδέεεται με την φύση και την αποστολή της ως «τέταρτης εξουσίας».

Δεν ισχυρίζομαι ότι το πιο πάνω είναι κάτι εύκολο ή και αυτονόητο επειδή αυτό θέλει η δημοσιογραφική δεοντολογία. Στον χώρο των ΜΜΕ πολλά έχουν πάρει άλλες κατευθύνσεις και το επιχειρηματικό ενδιαφέρον ρυθμίζει πράγματα ή και επιλογές. Όμως είναι σημαντικό να δίνεται ο αδιάκοπος αγώνας για να βγαίνει η δημοσιογραφική δεοντολογία με αξιοπρεπή αποτελέσματα σε αυτόν τον άνισο αγώνα ανάμεσα στις επιχειρηματικές επιλογές  και της πιο ισορροπημένης δημοσιογραφικής δουλειάς. Το ζήτημα έχει και διεθνείς διαστάσεις αλλά πασιφανώς έχει σοβαρή και την κυπριακή του υπόθεση.

Η Κύπρος έχει μεγάλη ανάγκη την ισορροπημένη πληροφόρηση, τον ανοικτό και πολυφωνικό τρόπο της ενημέρωσης, αυτόν που καθστά τον πολίτη ένα καλά πληροφορημένο πολίτη, και ταυτόχρονα, έναν κριτικά σκεπτόμενο ενεργό πολίτη.

Ασφαλώς μέσα στο δημοσιογραφικό ζήτημα λειτουργεί και η «στρατευμένη» δημοσιογραφία. Αυτό είναι παγκόσμιο ζήτημα, και που παρ’ όλο που ως φαινόμενο χάνει έδαφος, εντούτοις,  υπάρχει και κινείται σε διάφορες διαβαθμίσεις και αποχρώσεις. Η «στρατευμένη» δημοσιογραφία έχει ορισμένες κατευθύνσεις, αλλά δεν διευθύνει πλέον στην κεντρική δημοσιογραφική σκηνή.

Ουσιώδες είναι το ζήτημα της διαρκούς προσπάθειας για απρόσκοπτη πληροφόρηση, δηλαδή μια έντιμη συνεννόηση με τους πολίτες. Υπάρχουν σήμερα στην Κύπρο πολύ καλά παραδείγματα τέτοιας ποιοτικής δημοσιογραφικής δουλειάς. Δεν είναι, δυστυχώς, ο κανόνας. Συνεπώς τόσο το στοίχημα όσο και ο αγώνας περιέχουν ένα πολύ συγκεκριμένο καθήκον: ασταμάτητη προσπάθεια για την περισσότερη και πιο ποιοτική πληροφόρηση.