Το σταυρόλεξο και η Μέρκελ

Η υποστήριξη από τους τούρκους πολίτες στην ένταξη της χώρας τους στην ΕΕ υποχωρεί. To  Ευρωβαρόμετρο στο πρώτο εξάμηνο του 2009 το βεβαιώνει. Η έρευνα έδειξε ότι το 45% των Τούρκων πολιτών υποστηρίζει την ένταξη της χώρας τους στην ΕΕ. Το ποσοστό αυτό πριν από έξι μήνες ήταν 48%. Το 63% των ερωτηθέντων στην Τουρκία δήλωσε ότι το πιο σοβαρό πρόβλημα που αντιμετωπίζει η χώρα είναι η ανεργία, ενώ το 47% δήλωσε ως πλέον σοβαρό πρόβλημα εκείνο της τρομοκρατίας. Το 50% εκείνων που συμμετείχαν στην έρευνα έχει τη γνώμη ότι η Τουρκία θα ωφεληθεί από την ένταξη. Το ποσοστό αυτό ήταν 57% πριν από ένα εξάμηνο. Επίσης, μειώθηκε η εμπιστοσύνη προς τους θεσμούς της ΕΕ. Η εμπιστοσύνη προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο έπεσε στο 19% από 27% και προς την Ευρωπαϊκή Επιτροπή στο 18% από 20% που ήταν πριν από έξι μήνες.

Τα στοιχεία αυτά περιπλέκονται περισσότερο εξαιτίας των τάσεων που διαμορφώνονται κατά καιρούς στην ευρωπαϊκή κοινή γνώμη. Οι ευρωεκλογές στις 5 με 7 Ιουνίου 2009 έδειξαν ενίσχυση της ακροδεξιάς που συνήθως έχει αρνητική άποψη για την τουρκική υποψηφιότητα.

Σήμερα οι τάσεις στη Γαλλία και τη Γερμανία θέλουν υποστήριξη στην Ειδική Σχέση ΕΕ-Τουρκίας, ενώ οι γερμανοί σοσιαλδημοκράτες που υποστηρίζουν την τουρκική υποψηφιότητα δεν φαίνεται να ανακάπτουν παρ’ όλη την πτώση της δημοτικότητας της Α. Μέρκελ. Στη Γαλλία υποχωρεί η δύναμη του προέδρου Σαρκοζί, ενώ το  ανερχόμενο Σοσιαλιστικό Κόμμα δεν έχει διατυπώσει κάποια σαφή θέση επί του θέματος.
Το τουρκικό ΥΠΕΞ με σχετική ανακοίνωσή του αναφέρει ότι παρακολουθεί «με απογοήτευση δηλώσεις σχετικά με την ένταξη της Τουρκίας στην ΕΕ» και απορρίπτει «φόρμουλες χωρίς νόημα όπως αυτές για ένα κοινό χώρο οικονομίας και ασφάλειας, και οι οποίες, δεν μπορούν σε καμιά περίπτωση να αντικαταστήσουν την πλήρη ένταξη στην ΕΕ».

Το σταυρόλεξο της ευρωτουρκικής σχέσης περιλαμβάνει πολλά ακόμα σενάρια και εξελίξεις. Σήμερα η ισπανική προεδρία προωθεί το άνοιγμα νέων κεφαλαίων στις ενταξιακές διαπραγματεύσεις, καθώς ο ΥΠΕΞ Α. Νταβούτογλου επιχειρεί να ενισχύσει τα τουρκικά ερείσματα με τακτικές επισκέψεις του στις Βρυξέλλες.

Η Α. Μέρκελ επισκεπτόμενη την Τουρκία στις 29 Μαρτίου 2010 δεν προσέφερε κάτι νέο. Αναδεικνύοντας τις υποχρεώσεις της Τουρκίας απέναντι στην Κύπρο (αναγνώριση, πρωτόκολλο) δεν άφησε καμμία αμφιβολία στους τούρκους συνομιλητές της ότι οι γερμανοί χριστιανοδημοκράτες θα κρατήσουν σθεναρή επί του θέματος άποψη. Αυτό που θεωρείται σήμερα –από τους ισχυρούς παίκτες στην ΕΕ- ως κρίσιμο σημείο στις ευρωτουρκικές σχέσεις είναι να συνεχιστεί η σχέση και οι διαπραγματεύσεις να προχωρούν έστω και με αργούς ρυθμούς. Κυρίως να μην εκτροχιαστεί το τρένο. Πάνω σε αυτή τη θέση συμφωνούν οι βασικές πρωτεύουσες στην ΕΕ και η ισπανική προεδρία εργάζεται να το άνοιγμα του επόμενου καφαλαίου…