Ιστορία και ομοσπονδία
«Διδάσκεται» η ομοσπονδία στα σχολεία; Στις 31 Ιουλίου η Συμμαχία Πολιτών και η ΟΕΛΜΕΚ, σύμφωνα με τον Γ. Λιλλήκκα, συμφώνησαν ότι «κινούνται με τον ίδιο τρόπο σκέψης αναφορικά με το θέμα της διδασκαλίας της διζωνικής, δικοινοτικής, ομοσπονδίας στα σχολεία», προσθέτοντας πως «υπάρχει ταυτότητα απόψεων ότι οι μαθητές πρέπει να εκπαιδεύονται στα πολιτειακά συστήματα αλλά δεν μπορούν να διδάσκονται ένα πολιτειακό σύστημα που δεν εφαρμόζεται σε καμιά χώρα του κόσμου και δεν υπάρχει ούτε η γνώση ούτε η εμπειρία για αυτό το ζήτημα».
Ο πρόεδρος της ΟΕΛΜΕΚ Δ. Ταλιαδώρος δήλωσε ότι «πρέπει το δημόσιο σχολείο να μείνει έξω από πολιτικές αντιπαραθέσεις, ενώ χρέος των εκπαιδευτικών είναι να διδάσκουν όλα τα πολιτειακά συστήματα για να μπορεί το παιδί να αναπτύξει την δική του κριτική σκέψη».
Το ζήτημα θα μπορούσε να τεθεί αλλιώς. Το 1977 ο τότε πρόεδρος Μακάριος με τη σύμφωνα γνώμη της μεγάλης πλειοψηφίας των πολιτικών δυνάμεων αποδέχθηκε ως μορφή λύσης την ομοσπονδία. Μέσα στο κείμενο της Συμφωνίας Κορυφής υπάρχουν οι κατευθύνσεις, το γενικό πλαίσιο, οι βάσεις. Το πλαίσιο αυτό υιοθέτησε ο ΟΗΕ με αλλεπάλληλα ψηφίσματα, ως το «πολιτικό κεκτημένο» της διαδικασίας λύσης. Πάνω σε αυτό πλαίσιο αναπτύσσονται οι πρωτοβουλίες του ΟΗΕ, τα διάφορα κατά καιρούς σχέδια λύσης, η διεθνής κοινότητα το θεωρεί ως μια βασική προϋπόθεση για κάθε κινητικότητα.
Κάθε σοβαρό κράτος που σέβεται τον εαυτό του και εννοεί τις υπογραφές του, ενημερώνει τους πολίτες του πάνω σε ποια κατεύθυνση προσπαθεί, τι επιδιώκει, ποιο πλαίσιο αναπτύσσει και πώς συνταυτίζεται με τα ψηφίσματα του ΟΗΕ που για δεκαετίες θεωρούμε ως τη βάση για να φτάσουμε σε ομοσπονδιακή λύση κοινά αποδεκτή. Συνεπώς το ζήτημα συνδέεται με την πολιτική θέληση της ε/κ ηγεσίας να εξηγήσει, να τεκμηριώσει τις πολιτικές της κατευθύνσεις και έτσι να οργανώσει μια στέρεη βάση για τις επιδιώξεις της.
Σήμερα στο βιβλίο Ιστορίας της Κύπρου για το Γυμνάσιο γίνεται μια επιπόλαιη αναφορά στο ζήτημα του 1977, ενώ παραθέτει αυτούσιες τις Συμφωνίες Κορυφής Μακαρίου-Ντενκτάς. Δεν αρκεί. Ιστορία είναι ερμηνεία, εξήγηση των φαινομένων. Άρα από το βιβλίο απουσιάζει η πραγματική ιστορία, η ερμηνεία της επιλογής Μακαρίου και η εξήγηση της βασικής αιτίας που οδήγησε στην απόφαση. Καμμιά παράθεση υλικού από μόνη της είτε στην Αγωγή του Πολίτη είτε στην Ιστορία δεν μπορεί να απαντήσει στα σημαντικά.
Κάθε ιστορική ερμηνεία δεν σημαίνει μια αυτόματη διαδικασία αποδοχής της. Κάποιος μπορεί να διαβάζει διαφορετικά μια πολιτική εξέλιξη είτε αυτό αφορά λ.χ. τα Οκτωβριανά ή την αποδοχή των συμφωνιών της Ζυρίχης, ή τη Διασκεπτική. Αυτό που μετρά στη σημερινή θεματολογία είναι το γεγονός πως ο Μακάριος υπέγραψε ένα κείμενο, το πρώτο αυτού του είδους στην ιστορία του κυπριακού και η ερμηνεία της κίνησης αυτής αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι της ευθύνης της ιστορικής επιστήμης. Η ιστορία είναι επιστήμη. Συνεπώς δεν «διατάζει» τι «πρέπει» να πιστεύουν οι πολίτες. Η ιστορία εξηγεί και συμβάλλει στην κατανόηση της εξέλιξης των πραγμάτων και αυτό από μόνο είναι εξόχως σημαντικό σε μια κοινωνία με καταιγισμό από αλλαγές και ανατροπές.