Ανάν και τρομοκρατία

Το άρθρο του Γ.Γ. του ΟΗΕ  Κ. Ανάν (Φιλελεύθερος, 22/3/05) γύρω από τα θέματα της τρομοκρατίας καλύπτει σε πολύ μεγάλο βαθμό ζητήματα που αφορούν την αντιμετώπιση αυτού του φαινόμενου. Με άξονα την επίθεση στους Δίδυμους Πύργους το  ζήτημα αυτό πήρε πλανητικές διαστάσεις. Δεν μπορεί κανείς να το υποτιμήσει ή απλώς να το θεωρήσει ως ένα πρόσκαιρο γεγονός. Ο Γ.Γ. του ΟΗΕ ορίζει το φαινόμενο της τρομοκρατίας, και καταγράφει πέντε λογικούς τρόπους για την αντιμετώπισή του. Δεν γνωρίζω εάν οι πέντε αυτοί τρόποι, είναι οι πιο κατάλληλοι για την αντιμετώπιση της. Υποστηρίζω, όμως, πως δεν είναι επαρκείς. Από την οπτική της κυρίαρχης «δυτικής» οπτικής στα πράγματα χρειάζεται να προστεθούν εισηγήσεις που να ξεπερνούν την οπτική αυτή. Να την καθιστούν μια ανάλυση ευρύτερης βάσης. Ο διάλογος ανάμεσα σε πολλές «οπτικές» είναι πιο χρήσιμος, γιατί έτσι και οι «συνθέσεις» θα είναι πιο ρεαλιστικές.

            Α) Ο διάλογος ανάμεσα στον προηγμένο δυτικό κόσμο – ιδιαίτερα τις θεσμικές δυνάμεις της Ε.Ε. – με τον αραβικό κόσμο με τις πολλές του διαστάσεις. Η σκέψη αυτή δεν αφορά τις τυπικές συναντήσεις του αραβικού συνδέσμου με την πολιτική του ηγεσία. Ο διάλογος είναι μια πιο σύνθετη διαδικασία και αφορά τις κοινωνικές τάξεις, τα θρησκευτικά και ιδεολογικά ρεύματα μέσα τον αραβικό κόσμο. Η Ε.Ε. να ενθαρρύνει αυτό το διάλογο, την αμοιβαία κατανόηση. Ορισμένα κράτη – μέλη έχουν ειδική αξία: Γαλλία, Ελλάδα, Ιταλία και βεβαίως η Κύπρος με τη δική της γεωγραφική σημασία.

            Β) Ορισμένες πολιτικές δυνάμεις μέσα στην Ε.Ε. πρέπει να τολμήσουν το αυτονόητο. Χώρες όπως η Σ. Αραβία, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, κ.λπ. είναι χώρες που έχουν αντιδημοκρατικά, αυταρχικά καθεστώτα. Εκτρέφουν με τον αυταρχισμό τους τον φαύλο κύκλο της κοινωνικής εξαθλίωσης, της περιθωριοποίησης τεράστιων μαζών, της απουσίας στοιχειώδους κοινωνικής ισορροπίας. Μέσα σε αυτήν την κοινωνική εξαθλίωση βρίσκουν οπαδούς οι διάφοροι Μπιν Λάντεν. Είναι πολύ σημαντικό να μην υπάρχει τρομοκρατία. Είναι όμως εξίσου σημαντικό να αλλάξει το πλαίσιο της αντιμετώπισης της με τις συζητήσεις γύρω από το πολιτικό ζήτημα στον αραβικό κόσμο .Από τον αυταρχισμό στη δημοκρατική οργάνωσή του.

            Γ) Ο διαθρησκευτικός διάλογος, ο διάλογος ανάμεσα σε χριστιανισμό και μουσουλμανισμό είναι μια διαδικασία δύσκολη, και πολύπλοκη. Η Ε.Ε. μπορεί να βοηθήσει περισσότερο προς την κατεύθυνση αυτή. Να ενθαρρύνει πρωτοβουλίες, να λάβει μέρος στο διάλογο, να υιοθετήσει αυτή την πρακτική ως τμήμα ενός ευρύτερου σχεδίου για να έχει ρόλο η Ε.Ε. στο διεθνή σκηνικό. Ο διάλογος ανάμεσα σε χριστιανισμό και μουσουλμανισμό βοηθά να αλλάξει το γενικότερο κλίμα και το γενικότερο κλίμα επηρεάζει θετικά τις διαθέσεις των ανθρώπων.

            Δ) Είναι στον σκληρό πυρήνα αντιμετώπισης του προβλήματος της τρομοκρατίας η επίλυση του μεσανατολικού. Η μη επίλυση του διευκολύνει ακραίες οργανώσεις να βρίσκουν οπαδούς ή να επικαλούνται το δράμα των παλαιστινίων για να «νομιμοποιήσουν» την τυφλή βία που ασκούν.

            Η επίλυση του Μεσανατολικού θα έρθει εάν αλλάξει στάση η κυβέρνηση του Ισραήλ και ο Α. Σιαρόν προσέλθει σε ένα πραγματικό διάλογο με τον νέο ηγέτη των παλαιστινίων Α. Αμπάς με στόχο μια αμοιβαία επωφελή διευθέτηση.

            Συνεπώς οι μεγάλες δυνάμεις του δυτικού μπλοκ – ΗΠΑ, Ε.Ε. – στο βαθμό που δεν συμβάλλουν στη διαφοροποίηση της στάσης του Α. Σιαρόν, στην πράξη αφήνουν ανεξέλεγκτο έναν από τους παράγοντες που δημιουργεί το πολιτικό πλαίσιο μέσα στο οποίο κολυμπούν διάφορες εξτρεμιστικές ομάδες.

            Χωρίς αμφιβολία οι αμυντικές δράσεις απέναντι στην τρομοκρατία είναι αναγκαίες. Οι πέντε ιδέες του Κ. Ανάν συμβάλλουν προς αυτή την κατεύθυνση, και προφανώς εκφράζουν μια ευρύτερη, παγκόσμια συναίνεση γύρω από τον αγώνα κατά της τρομοκρατίας. Αυτή η παγκόσμια συναίνεση χρειάζεται να πάει πιο πέρα και να αναλύσει και στοιχεία πέρα από τον «πεντάλογο Ανάν». Τα σημεία που έχω αναφέρει είναι συνυφασμένα μεταξύ τους. Τα τρία πρώτα χρειάζονται πολλή χρόνο για να δημιουργήσουν κάτι. Όλα όμως θα τρέξουν με πιο γρήγορους ρυθμούς εάν το τέταρτο σημείο – επίλυση του Μεσανατολικού – προχωρήσει τα επόμενα χρόνια.

            Το περιβάλλον θα αλλάξει και θα έχει έτσι αντιμετωπιστεί ένας σοβαρός παράγοντας που αποσυντονίζει τους άραβες και δίνει άλλοθι στην τρομοκρατία.