Ανάπτυξη με αντιφάσεις.

Το βασικό ερώτημα μετά την οικονομική κρίση είναι πώς μπορούμε να αντιμετωπίσουμε τις δυσκολίες. Να απαντήσουμε σε απλά ερωτήματα: τι σημαίνει αναπτυξιακή πολιτική μέσα στο σημερινό περιβάλλον; Πόσο εφικτές είναι οι αλλαγές μέσα στο πλαίσιο της παγκοσμιοποιημένης οικονομίας;

Οι κοινωνικές αδικίες, η περίθαλψη, το σύστημα κοινωνικής ασφάλισης, η ανεργία, η υποαπασχόληση, η διπλή απασχόληση, οι ανισότητες στους μισθούς είναι μερικές από τις βασικές προκλήσεις στη σημερινή Κύπρο. Σε πολλούς πολίτες κυριαρχεί η εντύπωση ότι μια αναπτυξιακή πολιτική είναι μια εύκολη και γρήγορη υπόθεση. Συχνά η πραγματικότητα ανατρέπει αυτή την εντύπωση γιατί η πολυπλοκότητα των φαινομένων έχει δημιουργήσει εξίσου πολύπλοκες εξισώσεις.

Η πολιτική που ακολουθεί ο Υπουργός Οικονομικών Χ. Σταυράκης στην αντιμετώπιση της κρίσης δεν πείθει. Στην πολιτική του κυριαρχούν οι αποσπασματικές ρυθμίσεις, οι αντιφατικές πολιτικές και η αδυναμία να διατυπώσει μεταρρυθμιστικές πολιτικές στο κράτος.

Κατά την άποψή μου, βασική προϋπόθεση για την αντιμετώπιση της οικονομικής κρίσης είναι η παρουσίαση ενός «πλαισίου αναπτυξιακής πολιτικής» από την κυβέρνηση και η αναζήτηση κοινωνικής συναίνεσης. Το πλαίσιο είναι γνωστό: ανάπτυξη μέσα στα πλαίσια μιας μικτής οικονομίας που διασυνδέεται με τη διεθνή οικονομία και τους κανονισμούς που υιοθετεί η ΕΕ. Στα πλαίσια αυτά υπάρχουν σημαντικά περιθώρια για τις εθνικές αναπτυξιακές πολιτικές. Έχω τη γνώμη ότι πέντε θέματα μπορεί να αποτελούν την αιχμή μιας νέας αναπτυξιακής πολιτικής: μεταρρύθμιση της δημόσιας διοίκησης, εκσυγχρονισμός στον τρόπο λειτουργίας των ημικρατικών οργανισμών, υλοποίηση της εκπαιδευτικής μεταρρύθμισης, επιτάχυνση στην εφαρμογή του Γενικού Σχεδίου Υγείας και βάρος στις νέες τεχνολογίες. Μόνο οι συνδυασμένες πολιτικές σε βασικούς τομείς μπορεί να αποδώσουν την παραγωγή περισσότερου εθνικού προϊόντος.

Μια κυβέρνηση που διαθέτει την αποφασιστικότητα να αντιμετωπίσει την κρίση, έχει να υλοποιήσει ένα εφικτό πρόγραμμα και όχι να μοιράσει αμοιβές στα «δικά της» παιδιά. Χρειάζονται ρήξεις με κατεστημένες νοοτροπίες και συντεχνιακές αγκυλώσεις μαζί με τη δημιουργία των προϋποθέσεων για το κράτος της κοινωνικής αλληλεγγύης στα πιο αδύνατα μέλη του και της δημιουργίας ενός «δικτύου υποστήριξης» για όσους χρειάζονται μια δεύτερη ευκαιρία.

Το διεθνές περιβάλλον παίζει καθοριστικό ρόλο στις τελικές αποφάσεις των κρατών. Στην ουσία ορίζει την κατεύθυνση των αλλαγών. Η άρνηση της εξέλιξης αυτής όπως διαγράφεται στην πολιτική που ακολουθεί η κυβέρνηση, επιβαρύνει την κατάσταση και περιπλέκει τις δυνατότητες για αποτελεσματικές λύσεις. Χρειάζεται πρόγραμμα με σαφείς στόχους. Η ανάπτυξη με κοινωνική δικαιοσύνη χρειάζεται πολιτική θέληση και κοινωνικό προγραμματισμό.