Ανατροπή στον αστερισμό Ερτογάν…

Έτσι κλείνει το κεφάλαιο Νταβούτογλου στην ηγεσία του ΚΑΔ. Πάνω σε δύο ερμηνείες. Από τη μια ότι η φιλία του με τον Ερτογάν θα είναι «αιώνια», κανείς δεν πρόκειται να ακούσει ποτέ από μένα λόγο εναντίον του Προέδρου Ερντογάν», και ότι θα «συνεχίσω τη σχέση μου με τον Ερτογάν μεχρι την τελευταία μου πνοή». Από την άλλη εξήγησε την παραίτησή του ως «αναγκαιότητα» που προέκυψε λόγω «μη συντροφικών συνθηκών» κατά τις διαδικασίες στην Κεντρική Επιτροπή του ΚΑΔ. Η απόφαση του να αποχωρήσει οφείλεται στις «αρχές που έχω. Ποτέ δεν απαίτησα θέσεις τις οποίες δεν αξίζω. Θέλω να γνωρίζω ότι οι σύντροφοί μου είναι μαζί μου. Αυτά που συνέβησαν στην Κεντρική Επιτροπή, από πλευράς μεθόδου, δεν συμβαδίζουν με την έννοια της συντροφικότητας».

Ο Α. Νταβούτογλου προφανώς εξηγεί την αφορμή ως αιτία για να αποφύγει μια βαθύτερη συζήτηση- αφαίρεση αρμοδιότητας για μη διορισμό των επαρχιακών επιτροπών του ΚΑΔ με μεταφορά της εξουσίας στο Εκτελεστικό του Γραφείο. Ακριβώς τα πιο πάνω θέτουν επί τάπητος την ουσία του ζητήματος. Ο Α. Νταβούτογλου όταν έλαβε το χρίσμα του ηγέτη του ΚΑΔ, αποδέχθηκε το ρόλο του «εκτελεστικού πρωθυπουργού», γνώριζε ποιος ήταν ο κεντρικός παίκτης και έπαιξε συνειδητά το σενάριο αποκλεισμού του Α. Γκιουλ από κάθε πιθανότητα να θέσει υποψηφιότητα. Καθόλου τυχαίο ότι η εκλογική διαδικασία του 2014 έγινε μια ημέρα πριν από την ολοκλήρωση της συνταγματικής θητείας του ο Α. Γκιουλ.

Η επιλογή Νταβούτογλου δεν ευδοκίμησε. Στις 29 Απριλίου 2016 είδε τους αριθμούς στις πραγματικές τους διαστάσεις. Στη συνεδρίαση του από 50 μέλη ΕΓ του ΚΑΔ, «47 ψήφισαν την πρόταση να μεταφερθεί η εξουσία διορισμών των επαρχιακών επιτροπών από τον πρόεδρο (Νταβούτογλου) στο ίδιο το ΕΓ», («Χουριέτ», 5 Μαίου). Αυτή η εξέλιξη έδωσε στον Νταβούτογλου την πλήρη εικόνα των πραγμάτων, καθώς οι 47 οδήγησαν τον πρόεδρο του ΚΑΔ σε οριστικές αποφάσεις. Κατενόησε με πληρότητα, δύο χρόνια μετά με την ανάληψη της πρωθυπουργίας, ότι η προσπάθεια που επίμονα κατέβαλε για να φτιάξει κάποιο αξιόλογο ρεύμα δικής του επιρροής μέσα στο μηχανισμό του ΚΑΔ, ήταν κυριολεκτικά μάταιη.

Οι δηλώσεις του στις 5 Μαίου περιείχαν το στοιχείο της υπερβολής: «από εδώ και πέρα θα υπερασπιστώ το κόμμα και τους ψηφοφόρους του, τη χώρα και τις χώρες που προσεύχονται για το Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης και συνδέουν την τύχη τους με την τύχη της Τουρκίας». Τι κρύβεται πίσω από τις πιο πάνω λέξεις; Οπωσδήποτε η διαφορετική αντίληψη των δύο πολιτικών σχετικά με τη λειτουργία του κράτους δικαίου στην Τουρκία, την αλλαγή του συντάγματος και τις εξωτερικές σχέσεις της χώρας, ειδικά σε σχέση με την ισχυροποίηση των σχέσεων με την ΕΕ, καθώς και την εξέλιξη της ειρηνευτικής διαδικασίας με τους κούρδους. Παρά τις συγκλίσεις (συριακό, τρομοκρατία, προσφυγικό) κάθε προσεκτικός παρατηρητής μπορούσε να διακρίνει μια (συγκριτικά) πιο φιλελεύθερη αντίληψη του Νταβούτογλου σχετικά με τη λειτουργία του δικαστικού συστήματος, όπως εκδηλώθηκε με τη σύλληψη δύο δημοσιογράφων της «Τζουμχουρριέτ» με την κατηγορία της «κατασκοπείας». Δημόσια ο Νταβούτογλου δήλωσε αντίθετος με την φυλάκιση των δύο δημοσιογράφων πριν από τη διεξαγωγή της δίκης. Η δημόσια απάντηση ήρθε με την κριτική που άσκησε ο Τ. Ερτογάν απέναντι στους δικαστές που υλοποίησαν τη θέση Νταβούτογλου…

Η βασική διαφορά τους αφορούσε το ζήτημα της αναθεώρησης του συντάγματος. Η χλιαρή υποστήριξη Νταβούτογλου στη θέση Ερτογάν για ισχυρό προεδρικό σύστημα, προκάλεσε τριγμούς και αυτή η κόντρα ξεχείλισε το ποτήρι στις μεταξύ τους συνεννοήσεις. Ερτογάν και Νταβούτογλου έβλεπαν την πολιτική και τους αριθμούς με διαφορετικό μάτι. Για να υλοποιήσει η κυβέρνηση του ΚΑΔ την πρόταση για αναθεώρηση του τουρκικού συντάγματος, χρειάζεται 367 ψήφους, ενώ διαθέτει 317, σε ένα σύνολο από 550 βουλευτές. Δεύτερη λύση η τροποποίηση του συντάγματος μέσω δημοψηφίσματος. Σε αυτό το ενδεχόμενο χρειάζονται 330 ψήφοι. Προφανώς ο πρωθυπουργός Νταβούτογλου έβλεπε ότι τα κουκιά δεν βγαίνουν. Ο Ερτογάν πιστεύει σε μια άλλη πολιτική πρακτική: διαρκής πίεση πάνω στους αριθμούς, δημιουργία αδιεξόδου για το Κόμμα Εθνικιστικής Δράσης, αλλαγή στους συσχετισμούς, και, οπωσδήποτε ηγέτης στο ΚΑΔ που να τρέξει το σχέδιο χωρίς δισταγμούς, γρήγορα και αποτελεσματικά, δηλαδή όπως επιθυμεί ο κύριος παίκτης του ΚΑΔ.

Αξίζει να θυμηθούμε ότι θύμα αυτής της διαφορετικής ανάγνωσης των πραγμάτων υπήρξε ο πρώην υπ. αριθμό 2 του ΚΑΔ και τέως Πρόεδρος της Τουρκίας Α. Γκιουλ, καθώς επίσης και ο πρώην υπ. αριθμό 3 του αρχικού ΚΑΔ Μ. Αρίντς. Μπορώ επίσης να προσθέσω στη λίστα και το όνομα του ιδιαιτέρως επιτυχημένου Αλί Μπαμπατζιάν που δεν συνέχισε στο τιμόνι της οικονομίας εξαιτίας διαφορών με το περιβάλλον Ερτογάν για την ασκούμενη πολιτική επί των επιτοκίων.

Ο κύκλος Νταβούτογλου κλείνει, νέος κύκλος για νέους υποψηφίους ανοίγει. Ο Α. Νταβούτογλου, από σύμβουλος Γκιουλ, έγινε σύμβουλος του Ερντογάν, μετά υπουργός Εξωτερικών και στις 27 Αυγούστου 2014 πρωθυπουργός και πρόεδρος του Κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης. Σήμερα, σύμφωνα με ρεπορτάζ στο Ρόυτερς στις 5 Μαίου, παίζουν στο παιχνίδι της διαδοχής «ο αντιπρόεδρος της Κυβέρνησης Ν. Κουρτουλμούς, ο Υπουργός Δικαιοσύνης Μ. Μποζντάγκ και ο Υπουργός Μεταφορών Μ. Γιλντιρίμ».

Το συνέδριο του ΚΑΔ στις 22 Μαΐου, θα δώσει τη λύση. Έτσι όπως έγινε στις 27 Αυγούστου 2014: λύση στις κατευθύνσεις που θέτει ο Ερτογάν, μάλλον μια υποψηφιότητα, διατήρηση της βασικής ενότητας του ΚΑΔ παρά τις απώλειες, νέα κυβέρνηση που θα κινηθεί πιο επιθετικά στον αστερισμό της αλλαγής του συντάγματος…