“Αναζητήσεις’ σε τρείς πρωτεύουσες

Οι εξελίξεις στην Ελλάδα κερδίζουν πρωτοσέλιδα σε αρκετές πρωτεύουσες-επίκεντρο οι Βρυξέλλες, με διεργασίες στην Αθήνα, και για ειδικούς λόγους, στη Λευκωσία.

Α. Το ταξίδι στη Λευκωσία του Α. Τσίπρα περιείχε ουσία και θετικούς συμβολισμούς. Η ομιλία του στη Βουλή των Αντιπροσώπων τού έδωσε την ευκαιρία να παρουσιάσει τις –μάλλον άγνωστες, έως τώρα- απόψεις του στο κυπριακό. Ο Α. Τσίπρας στήριξε με επιχειρήματα την παραδοσιακή θέση της μεγάλης πλειοψηφίας των κομμάτων για επιδίωξη λύσης βασισμένης στη διζωνική-δικοινοτική ομοσπονδία, με μια κυριαρχία και μια διεθνή προσωπικότητα σύμφωνη με τις ψηφισμένες θέσεις του ΟΗΕ. Ο Α. Τσίπρας στήριξε επίσης τον ιστορικό συμβιβασμό στην Κύπρο και έδωσε ανοικτή στήριξη στο Κοινό Ανακοινωθέν Αναστασιάδη- Έρογλου του Φεβρουαρίου 2014 -στην πράξη στο κατευθυντήριο πλαίσιο για αναζήτηση βιώσιμη λύσης. Στο συμβολικό επίπεδο η συνάντησή του με αντιπροσωπείες ε/κ και τ/κ ακτιβιστών, προσέφερε μια διαφορετική στιγμή πέρα από τις «κλασσικές» επισκέψεις πρωθυπουργών της Ελλάδας στην Κύπρο.

Β. Στα ζητήματα της οικονομίας η δημόσια έκκληση Τσίπρα για «κοινή δράση» Κύπρου-Ελλάδας για αλλαγές στο τρόπο που εξελίσσεται το παιχνίδι της οικονομίας  στην ΕΕ, απέδωσε μάλλον ελάχιστα. Οι δύο κυβερνήσεις συμφωνούν στα ζητήματα που συνδέονται με την ανάπτυξη, ενώ η Λευκωσία κράτησε επιφυλακτική στάση σε σχέση με επιδιώξεις της νέας ελληνικής κυβέρνησης γύρω από το ελληνικό χρέος καθώς δεν έλαβε θέση στην έκκληση Τσίπρα «σας καλώ να σταθείτε στο πλευρό της Ελλάδος για τον αγώνα εντός της Ευρώπης για τη δημιουργία των συνθηκών για επιστροφή της ανάπτυξης και της ευημερίας στην Ελλάδα και σε όλους τους λαούς της Ευρώπης». Σε αυτή τη συγκυρία η Λευκωσία αντιμετωπίζει ειδικής σημασίας ζητήματα που συνδέονται με την υλοποίηση προνοιών της δικής της δανειακής σύμβασης πάνω στις οποίες η Βουλή διαθέτει μια διαφορετική ανάγνωση, και οι δυσκολίες στην επίλυση του ζητήματος των εκποιήσεων είναι πέρα από εμφανείς.

Γ. Οι συζητήσεις γύρω από τις επιδιώξεις της ελληνικής κυβέρνησης σε σχέση με το δανειακό πρόγραμμα έχουν ανοίξει έναν κύκλο συζητήσεων που συνδέεται με τους ξένους, την τρόικα, τη λιτότητα και την ανάπτυξη. Είναι εύκολο να κάνεις σενάρια με τον εαυτό σου και έτσι να πλάθεις νίκες μόνος σου. Δεν λειτουργεί έτσι το σύστημα. Σε κάθε περίπτωση αυτό που μετρά είναι η επεξεργασία μιας εφικτής πρότασης, η επίγνωση του διεθνούς περιβάλλοντος, η δημιουργία των πιο κατάλληλων επιχειρημάτων και η δημιουργία ερεισμάτων, ιδιαίτερα μεταξύ εκείνων που παίζουν αποφασιστικό ρόλο στη διαδικασία λήψης αποφάσεων. Αν δεν έχει μια χώρα μια καθαρή εικόνα της μεγάλης φωτογραφίας, το πιο πιθανό είναι να συναντήσει αδιέξοδα καθώς και οι άλλοι έχουν συμφέροντα και θα τα υποστηρίξουν όπως δείχνει η απόφαση της ΕΚΤ στις 4 Φεβρουαρίου να σταματήσει από τις 11 Φεβρουαρίου να δέχεται ως ενέχυρο ελληνικά ομόλογα για την παροχή ρευστότητας στις ελληνικές τράπεζες. Κάτω από ορισμένες προϋποθέσεις (οι συμφωνίες τηρούνται, ρεαλιστικές προτάσεις συζητούνται) είναι εφικτός ένας συμβιβασμός, ώστε να συνεχιστεί το δανειακό πρόγραμμα με ορισμένες βελτιώσεις που να ικανοποιούν την Αθήνα, αλλά με τη σαφή δέσμευση για «γενναίες μεταρρυθμίσεις» όπως είπε ο Μ. Ρέντζι. Ένα εδικότερο σχόλιο για το οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης Τσίπρα: δεν γίνεται να μιλάς για ανάπτυξη και την ίδια στιγμή να δείχνεις στην Cosco την πόρτα της εξόδου από το λιμάνι του Πειραιά!

Δ. Η λύση για την Κύπρο είναι η ανάπτυξη. Αν ήταν θέμα μιας διαταγής η ανάπτυξη θα ήταν στα ύψη αφού όλοι μπορούν να την διατάξουν «να έρθει». Αν ήταν μόνο θέμα συγκυριών, η Κύπρος είχε τύχη όπως συνέβηκε στο παρελθόν με την κρίση στο Λίβανο με την πτώση του ανατολικού μπλοκ. Γιατί όμως φτάσαμε στον πάτο και γιατί «δεν ήρθε» η ανάπτυξη; Σε αυτά τα ζητήματα δεν χωράνε πλέον τα αστεία γιατί η ανεργία είναι στα ύψη και ειδικότερα εκείνη στο χώρο της νεολαίας– από 9% το 2008 σε περισσότερο από 40% σήμερα μεταξύ των νέων κάτω από τα 25. Η ανάπτυξη είναι ένα σοβαρό θέμα που συνδέεται με σχέδια και χρόνο, με στρατηγικές που βελτιώνουν το επενδυτικό κλίμα, με μεταρρυθμίσεις στο κράτος που ευνοούν τις επενδύσεις και τη δημιουργία θέσεων εργασίας. Δεν αρκεί να μιλάς για ανάπτυξη όταν για δεκαετίες η πρακτική σου ήταν να ακολουθείς παγιωμένες συνήθειες, να προωθείς το ρουσφέτι, να ψηφίζεις ρυθμίσεις που ώθησαν την οικονομία στο γκρεμό, να ωθείς τις συντεχνίες να υποστηρίζουν κάθε στρέβλωση στο δημόσιο και ημιδημόσιο τομέα και να παριστάνεις ότι τίποτα δεν κατάλαβες γιατί πέσαμε παντού έξω. Η ανάπτυξη συνδέεται με το σύνολο μιας πολιτικής στρατηγικής σε μια συγκυρία γιατί καταπολεμά τις αιτίες μιας κατάστασης πραγμάτων και δεν κάνει σχόλια πάνω στα ερείπια. Ανάπτυξη είναι λ.χ. οι μεταρρυθμίσεις στην παιδεία και σε αυτή την κατεύθυνση ο πρύτανης του Πανεπιστημίου Κύπρου Κ. Χριστοφίδης διατύπωσε πολύ σοβαρές εισηγήσεις για το μέλλον της Μέσης Εκπαίδευσης στη νήσο ή όπως η αξιοποίηση του πακέτου Γιούγκερ. Ανάπτυξη σημαίνει μια συνεπής προσπάθεια για αναδιανομή του παραγόμενου πλούτου με αντισταθμιστικές πολιτικές για εκείνες τις κατηγορίες εργαζομένων που υφίστανται τις πιο αρνητικές συνέπειες από την οικονομική κρίση με βάση κριτήρια που ενδυναμώνουν την πολιτικές για την κοινωνική δικαιοσύνη. Αυτά δεν γίνονται σε μια μέρα γι’ αυτό οι αναφορές σε ανάπτυξη χωρίς αντίστοιχες πολιτικές δράσεις καταλήγουν να είναι μια κακόγουστη παραπολιτική φάρσα.