Απο την έκθεση προόδου στο βαρόμετρο
Αυτή η εβδομάδα έδωσε πολιτικό χώρο σε σχόλια και παρατηρήσεις γύρω από την Έκθεση Προόδου της Τουρκίας την οποία έδωσε στη δημοσιότητα η Επιτροπή. Επί της ουσίας οι αναφορές για υποχρεώσεις της Τουρκίας, όπως το Πρωτόκολλο της Άγκυρας και η εξομάλυνση σχέσεων με την Κυπριακή Δημοκρατία, επαναλαμβάνονται αδιάλειπτα από το 2006 έως σήμερα. Η Τουρκία αντιδρά με τον ίδιο πανομοιότυπο τρόπο και οι ε/κ πολιτικές δυνάμεις βρίσκουν, κατά κανόνα, «θετικά και αρνητικά» σημεία γύρω από τις «κυπρογενείς υποχρεώσεις της Άγκυρας». Οι επαναλαμβανόμενες αναφορές στην Έκθεση Προόδου ικανοποιούν μόνο τη γραφειοκρατία στη Διεύθυνση Διεύρυνης της ΕΕ, αλλά πραγματικά ενοχλούν όσους ενδιαφέρονται να θέσουν το κυπριακό στην πραγματική του διάσταση ως ένα πρόβλημα στρατιωτικής κατοχής που αναζητά ως ένα ευρωπαϊκό ζήτημα πολιτικές για την επίλυση και τη λειτουργία της Κύπρου ως φυσιολογικού κράτους μέσα στην ΕΕ.
Το κυπριακό σε αυτή τη διάσταση αφορά δυνάμεις που προσπαθούν να θέσουν ψηλά τον πήχυ, για την Κύπρο, την ΕΕ, για τη μελλοντική εξέλιξη της Ένωσης. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο του Δεκεμβρίου επιτρέπει στη Λευκωσία να αναπτύξει μια συστηματική διαβούλευση με τους Ευρωπαίους εταίρους πάνω στις εξής ενότητες που συνδέονται με την ουσία του κυπριακού και τις εν εξελίξει διακοινοτικές συνομιλίες:
– Ενεργό συμμετοχή της ΕΕ στη δημιουργία ενός Συμφώνου Σύγκλισης και Σταθερότητας για το σύνολο της κυπριακής οικονομίας.
-Ενεργός συμμετοχή της ΕΕ στις συμφωνίες για αποτελεσματική εφαρμογή του ευρωπαϊκού κεκτημένου σε όλη την Κύπρο και όπου χρειάζεται, συμφωνημένες, μεταβατικές διατάξεις.
-Ενεργό συμμετοχή της ΕΕ στις πτυχές της ασφάλειας, των εγγυήσεων και της εφαρμογής της λύσης.
-Ενεργός συμμετοχή της ΕΕ σε στόχο την αξιοποίηση πολιτικών προσωπικοτήτων όπως λ.χ. ο πρώην πρόεδρος Γ. Βασιλείου, που θα εργαστούν για να ενημερώσουν και να κινητοποιήσουν την τ/κ κοινωνία γύρω από την ευρωπαϊκή νομοθεσία και το κεκτημένο.
-Ενεργός συμμετοχή της ΕΕ στην προσπάθεια Έιντε για αναζήτηση λύσεων σχετικά με την οικονομική υποστήριξη της λύσης σε συνεργασία με την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, την Παγκόσμια Τράπεζα και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο.
Η Έκθεση Προόδου είναι μόνο η αφορμή καθώς τα πιο πάνω μπορούν να επιτευχθούν με διαμόρφωση μιας ρεαλιστικής πολιτικής στο πιο υψηλό επίπεδο. Με τη δημόσια διατύπωση μιας επεξεργασμένης πολιτικής από τη Λευκωσία για το μέλλον των ευρωτουρκικών σχέσεων, τη διασύνδεση του σκληρού πυρήνα του κυπριακού με τις ευρωτουρκικές σχέσεις, με μια επιθετική επικοινωνιακή πολιτική που θα στοχεύει στη διαμόρφωση της κοινής γνώμης υπέρ αυτής της πολιτικής.
Η Λευκωσία έχει κάθε συμφέρον να παρουσιάσει στο αμέσως προσεχές μέλλον, και πάντως πριν το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο στα μέσα Δεκεμβρίου, ένα «Πλαίσιο Θέσεων» γύρω από τις ευρωτουρκικές σχέσεις και τη διασύνδεσή τους με το κυπριακό καθώς το θέμα ξανάρχεται στην ευρωπαϊκή επικαιρότητα λόγω της Έκθεσης Προόδου και της συνεχούς πίεσης από το προσφυγικό. Η Λευκωσία έχει κάθε λόγο να διατυπώσει σαφείς πολιτικές θέσεις επικοινωνιακά επεξεργασμένες για τα εξής ζητήματα: για ποιους λόγους υποστηρίζει την ενταξιακή πορεία της Τουρκίας, τι σημαίνει για την Κύπρο μια ολοένα και καλύτερη σχέση ΕΕ-Τούρκίας, πώς αυτή η σχέση εμπεριέχει στον σκληρό της πυρήνα την επίλυση του κυπριακού, πώς διασυνδέεται με τα κλειστά ενταξιακά κεφάλαια της Τουρκίας, τι σημαίνει για την ΕΕ, την Κύπρο, την Τουρκία συνεργασία και σταθερότητα στην Α. Μεσόγειο μετά την επίλυση, πώς αυτή η νέα κατάσταση πραγμάτων θα ενισχύσει την ενεργειακή ασφάλεια της ΕΕ. Οι κυβερνήσεις, οι θεσμικοί μηχανισμοί της ΕΕ, και η κοινή γνώμη θα ακούσουν με μεγάλη προσοχή την Κύπρο να θέτει ως σημαντικό στόχο της τη διεύρυνση του οργανικού πεδίου στις ευρωτουρκικές σχέσεις καθώς, έτσι, διατυπώνει έναν λόγο ενσωματωμένο στην ευρύτερη κοινοτική πρακτική, διευρύνει τους ορίζοντες της εικόνας της, και αυξάνει τις πιθανότητες για την επίλυση του κυπριακού.
Πολλοί υποτιμούν τη σημασία της εικόνας ή αδιαφορούν για τις διαθέσεις της κοινής γνώμης, αφού, κατ΄ αυτούς, όλα κανονίζονται από πάνω με ισχυρές αποφάσεις κορυφής. Χωρίς να υποτιμάται αυτό, σημειώνω ότι είναι ένα κλειδί στις εξελίξεις το να έχεις κερδίσει την εμπιστοσύνη της κοινοτικής μηχανής, κυβερνήσεων με επιρροή στα πράγματα, δεξαμενών σκέψης που ασχολούνται με το ζήτημα, και, κυρίως της κοινής γνώμης παίζοντας με αξιοπιστία το ευρωπαϊκό χαρτί, καθοδηγώντας τις εξελίξεις με εφικτές πολιτικές πρωτοβουλίες και αξιοποιώντας κατάλληλα πρόσωπα. Η τεχνογνωσία που έχουν αποκτήσει κύπριοι εμπειρογνώμονες από την προενταξιακή περίοδο και μετά με τη συμμετοχή στην κοινοτική πρακτική αποτελεί το αναγκαίο υλικό για να αναλάβει η Λευκωσία τη τεχνική διαχείρισης της προσαρμογής σε μια διαφορετική πορεία. Αυτό το έργο ταυτίζεται με την εφαρμογή του κεκτημένου μέσα από τη διαδικασία επίλυσης του κυπριακού και την εφαρμογή των θεμελιωδών ελευθεριών σε όλη την κυπριακή επικράτεια.