Από την Κοπεγχάγη στη Μπανανία…

Το σλόγκαν ανήκει στον πρόεδρο Κληρίδη και ως εκ τούτου οφείλουμε να του το αναγνωρίσουμε – “είμαστε δημοκρατία της μπανανιάς”. Η φράση του είχε κριτική διάθεση, δεν κατάλαβα να είχε αυτοκριτική. Είναι στοιχείο της “μπανανιακής” συμπεριφοράς – ως είδος αυτοκριτικής – τα όσα διακινεί ο ίδιος ο πρόεδρος και το επιτελείο του γύρω από τις επερχόμενες προεδρικές εκλογές.

Α. Η ολοσέλιδη διαφήμιση με φωτογραφίες των “25” στην Κοπεγχάγη έχει εκπληκτικές αντιφάσεις εντός του. Το σλόγκαν είναι προκλητικά ασαφές: “ολοκληρώνομε αυτό που ξεκινήσαμε”. Αν το μυαλό σας πάει στην Ευρωπαϊκή πορεία της Κύπρου, μην διανοηθείτε πως η φράση ταιριάζει στον Γ. Κρανιδιώτη – Γιατί ο Γ. Κληρίδης “ολοκληρώνει” ότι δεν ξεκίνησε (ευρωπαϊκή πορεία) και στους βασικούς σταθμούς της ήταν απών (ΤΕ, υποβολή αίτησης, 6 Μαρτίου 1995, αποχή από Ελσίνκι – απουσία βόρειας πολιτικής από το 1993). Είναι στα υπέρ του Γ. Κληρίδη το κλείσιμο των φακέλων καθώς και η σωστή διαχείριση της “ουράς” του Ελσίνκι. Η κριτική αναφορά που κάνω είναι ο σχεδιασμός, ο οραματισμός, η υλοποίηση των μεγάλων σταθμών, η αντιμετώπιση των δύσκολων συσχετισμών στους “15”.

Β. Στη διαφήμιση του Γ. Κληρίδη υπάρχει η φράση “για να ολοκληρώσει (με το 16μηνο)την αποστολή που ξεκίνησε με τόση επιτυχία στην Κοπεγχάγη”. Δεν κατάλαβα να ξεκίνησε κάτι στην Κοπεγχάγη. Το σχέδιο λύση του Κ.Ανάν υπήρχε από τις 3 Νοεμβρίου 2002, και οι πυκνές συνομιλίες Κληρίδη – Ντενκτάς από τις 4 Δεκεμβρίου 2001. Στην Κοπεγχάγη “σφράγισε” η Κυπριακή Δημοκρατία την ένταξη στην Ε.Ε. Μια μεγάλη επιτυχία με πολλούς και σεβαστούς “πατεράδες” που ουδείς εξ αυτών θα αδικηθεί εάν πούμε πως ήταν μια πρώτης τάξεως πολιτική επιτυχία του Κ. Σημίτη (περιοδεία σε όλες τις βασικές πρωτεύουσες της Ε.Ε. Οκτώβριος- Νοέμβριος2002, σχεδιασμός, προσπάθεια, διεθνής αξιοπιστία).

Δεν θα θέσω το απλό ερώτημα, ποιούς και πόσους είδε στους 15 ο πρόεδρος Κληρίδης πριν την Κοπεγχάγη, ποιες και πόσες πρωτεύουσες είδε, τι προτάσεις κατέθεσε λ.χ. για το αίτημα της Τουρκίας για χρονοδιάγραμμα. Θα θέσω όμως ένα ακόμα πιο απλό ερώτημα: Το επιτελείο του Γ. Κληρίδη επιχειρεί να δικαιώσει το σλόγκαν Κληρίδη περί μπανανίας….

Γ. Προσωπικά πιστεύω στην ανάγκη των ευρύτατων συναινέσεων στο κυπριακό, την πραγματική συνεργασία, την πολυκομματική ευθύνη για να επιτύχουμε – ως μικρή χώρα – μείζονες πολιτικούς στόχους. Είναι γι’ αυτό που αρνούμαι να δεχθώ την αλχημεία που προκύπτει από την μικροκομματική διαχείριση του κεφαλαίου “ενότητα”. Ο Γ. Κληρίδης υπόσχεται “σχηματισμό κυβέρνησης από όλες τις πολιτικές δυνάμεις”. Μετά από 10 χρόνια; Μετά από τόσα δείγματα γραφής;

Στο Υπουργικό του Συμβούλιο προτιμήθηκαν οι συνταξιούχοι της δικής του πλευράς, λύσεις που να ταιριάζουν σε ένα ορισμένο τύπο πολιτικής ακινησίας. Η ενότητα προφανώς δεν οικοδομείται απλά και μόνο από τη σύνθεση του Υ.Σ. Είναι ένα σύνολο από στοιχεία – Εθνικό Συμβούλιο, αξιοκρατία, κοινές δράσεις των κομμάτων, κοινές πρωτοβουλίες στην Ε.Ε., ειδικές αποστολές και στους αντιπάλους της κυβέρνησης κλπ Εάν αυτά λειτουργούν και οι κυβερνήσεις κτίζονται από υλικά “ενότητας”.

Δ. Δεν είναι εύκολο να υπερασπιστεί δημοσίως κάποιος το σλόγκαν του επιτελείου Κληρίδη ότι αυτές οι εκλογές είναι χωρίς ιδεολογικά χαρακτήρα, είναι “ειδικού χαρακτήρα”. Αυτό προφανώς γίνεται για να προβληθεί ένας ορισμένος σκοπός – διαπραγμάτευση του Σχεδίου Ανάν από τον Γ. Κληρίδη.

Και το σλόγκαν, και ο στόχος δεν είναι πειστικά.

Όλες οι εκλογές έχουν τον ειδικό, πολυδιάστατο χαρακτήρα τους.

Δεν είναι μονοσήμαντες. Το πραγματικό ερώτημα για το 2003 είναι πολύ πιο σύνθετο. Ποιές πολιτικές δυνάμεις είναι σε θέση -αναλογικά και ουσιαστικά- να βελτιώσουν το Σχέδιο Ανάν και να στηρίξουν στο μαζικό επίπεδο έναν βιώσιμο συμβιβασμό στο Κυπριακό; Δηλαδή εάν υπάρξει συμφωνία σε ένα βελτιωμένο σχέδιο Ανάν, να μπορεί να προχωρήσει η λύση στο μαζικό επίπεδο. Μπορεί κανείς να συναντήσει ,απαντώντας το ερώτημα ,ορισμένες αντιφάσεις και στους δύο μεγάλους συνασπισμούς.

Μπορεί όμως κανείς να διακρίνει με αναλογικό τρόπο πως οι πιο μεγάλες αντιφάσεις είναι στην πλευρά του “διχασμένου” στο Κυπριακό ΔΗΣΥ (Κληρίδης- Μαρκίδης, μαχητές ενάντια στον ομοσπονδιακό χαρακτήρα της λύσης, παιδεία στους οπαδούς του με παράδοση στο λαϊκισμό, καμιά σοβαρή σχέση με Τ/Κ, παραδοσιακός “ελληνοκεντρισμός” ,άγρια επίθεση στον Γ. Βασιλείου για ύμνο / σημαία το 2001). Ταυτόχρονα, οι πιο θετικές, συμπαγείς και καθοριστικές δυνάμεις για να προχωρήσει η διαδικασία της λύσης είναι στο ΑΚΕΛ (σχέσεις με Τ/Κ, μακρά παράδοση συμβιβαστικών συμπεριφορών), αξιόπιστη σχέση με διεθνείς και ελλαδικούς “παίκτες ¨”στο Κυπριακό σταθερές θέσεις για ομοσπονδιακή διευθέτηση.

Επίσης, δυνάμεις από το χώρο της κεντροαριστεράς με μετριοπαθείς θέσεις στο Κυπριακό μπορεί να δώσουν νέα ώθηση στις εξελίξεις, να δημιουργήσουν πάνω σε μια καλύτερη ισορροπία δυνάμεων. Αυτή η δυνατότητα θα επιτρέπει την ανάδειξη νέων θεματικών για την ανάπτυξη και τους θεσμούς, να προβληθούν λύσεις που να ανταποκρίνονται στις ανάγκες της συγκυρίας.

Είναι γι’ αυτό που οι δυνάμεις της αντιπολίτευσης έχουν το συγκριτικό πλεονέκτημα, μπορούν καλύτερα από τον Γ. Κληρίδη.

Γι’ αυτό και οι εκλογές έχουν και “ιδεολογικό” και “ειδικό” χαρακτήρα. Στο κενό δεν παράγεται πολιτική, αυτή υπάρχει μόνο στις επινοήσεις του επιτελείου Κληρίδη, και στην αγωνία του για να επιβιώσει με παραδοσιακά ψευδοδιλήμματα.