Απο την μετοχοποίηση στην αποκρατικοποίηση!

Οι συζητήσεις ανάμεσα στην τρόικα και την κυβέρνηση σχετικά με τις αποκρατικοποιήσεις τριών ημικρατικών οργανισμών, φαίνεται να αποκτούν μια επείγουσα προτεραιότητα. Μέχρι τέλος του Δεκέμβρη χρειάζεται να παραχθεί περισσότερο έργο καθώς το συγκεκριμένο ζήτημα περιλαμβάνεται τόσο στο Μνημόνιο του Νοεμβρίου 2012 όσο και αυτό του Μαρτίου 2013. Αν και το θέμα πήρε αυτή την κατεύθυνση, είναι χρήσιμο να αναλύσουμε το πώς φθάσαμε σε αυτή την κατάληξη.

Θεωρώ ότι η καλύτερη λύση θα ήταν αν στο σωστό χρονικό πλαίσιο (π.χ. δεκαετία 2000) προωθούσαμε την πολιτική της μερικής μετοχοποίησης με το δημόσιο να ελέγχει το πλειοψηφικό πακέτο. Αυτή η λύση προσφέρει νέες δυνατότητες αύξησης του κεφαλαίου, εισαγωγή στο χρηματιστήριο, διαφάνεια, νέες δυνατότητες επενδύσεων προς όφελος τόσο του κοινωνικού συνόλου όσο και των εργαζομένων σε ένα ημικρατικό οργανισμό, νέο μοντέλο διοίκησης, λιγότερη γραφειοκρατία. Το πάγια ή κεφαλαιουχικά κέρδη ημικρατικών οργανισμών αποτελούσαν στρατηγικό πλεονέκτημα για την εφαρμογή μιας πιο σύγχρονης πολιτικής που θα μπορούσε να προσθέσει πολλά με ώθηση σε νέες επενδύσεις προς όφελος του καταναλωτή και της οικονομίας γενικότερα. Σε ευρωπαϊκό επίπεδο υπάρχει μια προηγμένη τεχνογνωσία, πλούτος ιδεών και σχεδιασμού, συνεπώς ο κυπριακός ημικρατικός τομέας μπορεί να αξιοποιήσει τη δική τους εμπειρία.

Τα πιο πάνω δεν ήταν στην ατζέντα κάποιας κυβερνητικής πολιτικής. Ο κανόνας που εισηγείται ότι μπορούμε να υλοποιούμε μεταρρυθμίσεις όταν τα πράγματα είναι καλύτερα, να κάνουμε τις διαρθρωτικές αλλάγές όταν εμείς διευθύνουμε την αναπτυξιακή ορχήστρα, δεν μας μέρος της κυπριακής οικονομικής διακυβέρνησης. Η κρίση άλλαξε πλήρως την ατζέντα και όλα πήραν διαφορετική τροχιά.

Σήμερα, κάτω από το βάρος της οικονομικής κρίσης, η πρόταση για αποκρατικοποιήσεις τριών ημικρατικών οργανισμών φαίνεται να είναι σε προωθημένο στάδιο διαβούλευσης με την τρόικα, συνεπώς το καλύτερο (μετοχοποιήσεις), έχει αντικατασταθεί από το διατακτικό (πλήρης αποκρατικοποίηση) . Δυστυχώς, και στην περίπτωση αυτή ισχύει ο γενικότερος κανόνας της πολιτικής ότι αν κάτι δεν το υλοποιείς στο κατάλληλο χρονικό πλαίσιο, μετά, κατά κανόνα, αλλάζουν τα δεδομένα και η προηγούμενη πρόταση παύει να έχει την αναγκαία αξία. Σήμερα δεν ελέγχεις πλέον το παιχνίδι καθώς οι δανειστές της Κύπρου θέτουν το πλαίσιο, αυτοί καθορίζουν το ρυθμό και το πλαίσιο γιατί δεν είχαμε την πολιτική βούληση ή την δυνατότητα πρόβλεψης να κάναμε το ωφέλιμο όταν οι συνθήκες ήταν πολύ καλύτερες. Σήμερα θα οδηγηθούμε σε αποκρατικοποίηση σε ένα πολύ σκληρό περιβάλλον. Η αξία των τριών ημικρατικών οργανισμών σε περίοδο κρίσης έχει διαφοροποιηθεί, οι αντιδράσεις είναι πολλές και σε πολλά επίπεδα, νέα προβλήματα προστίθενται όπως τα ελλείμματα στα ταμεία σύνταξης, και η κοινή γνώμη δεν έχει ακούσει μέχρι τώρα μια πλήρη και καθαρή λύση για το πού οδηγούνται τα πράγματα.

Το συμπέρασμα είναι πολύ σαφές. Στα καλύτερα χρόνια, στα χρόνια που εντάσσαμε την οικονομική μας πολιτική μέσα στο ευρωπαϊκό πλαίσιο ή κερδίζαμε την συμμετοχή μας στην ευρωζώνη, δεν συζητούσαμε καν την έννοια της μετοχοποίησης. Προτιμούσαμε την βολική ακινησία. Αντίθετα, σε άλλες χώρες η πολιτική της μετοχοποίησης βρήκε απήχηση και έδωσε νέες αναπτυξιακές δυνατότητες. Σήμερα το κενό προχωρά σε διαφορετική βάση, σε ένα πολύ διαφορετικό περιβάλλον. Έτσι είναι η πολιτική και οικονομική εξέλιξη. Όταν στον κατάλληλο χρόνο δεν λαμβάνεις τις κατάλληλες αποφάσεις, το τίμημα της αδράνειας συνήθως είναι το ανεπιθύμητο!