Απο την Παρασκευή στη Δευτέρα!

Η συμφωνία της Παρασκευής στο Eurogroup για την Ελλάδα, είναι καλή, δίνει χρόνο για να οργανωθουν συζητήσεις πάνω στα μείζονα με χρονικό ορίζοντα τους τέσσερεις επόμενους μήνες. Οι εκροές καταθέσεων από τις ελληνικές τράπεζες, κατά το Reuters έφτασαν το 1 δις κατά τις τρεις ημέρες που προηγήθηκαν του Eurogroup, ενώ τον Ιανουάριο οι εκροές έφτασαν τα 12 δις ευρώ. Έτσι ο Μ. Ντράγκι καθοδήγησε την ενδιάμεση ρύθμιση, η συμβιβαστική διάθεση έδωσε λύση, υπό προϋποθέσεις. Όλα θα κριθούν στο επίπεδο των όρων για να συνεχιστεί το μεγάλο πακέτο της δανειοδότησης. Ποιο είναι το «μέγιστο μάθημα» από την περιπέτεια των τελευταίων εβδομάδων;

1. Η αυτοπαγίδευση μιας χώρας στη ρητορική επίλυση των προβλημάτων, στις υποσχέσεις που δεν μπορούν να πραγματοποιηθούν, στην επιθετική ρητορεία κατά των αντιπάλων, στην «πεποίθηση» ότι επειδή θέλουμε, το θαύμα θα γίνει μόλις νικήσουμε στις εκλογές! Δεν λειτουργούν έτσι τα πράγματα, η Ελλάδα είναι στην πραγματικότητα μια πτωχευμένη χώρα, με το απίστευτο ποσό των 240δις ευρώ επιχειρεί να βγει από το τέλμα.

2. Η ανάποδη λογική σε εποχές κρίσεων δεν είναι κάτι ασυνήθιστο. Ενώ η ελληνική οικονομία ζει με δανεικά από τους ευρωπαίους φορολογούμενες πολίτες, την ίδια περίοδο έχει αναπτυχθεί μια ιδιαίτερα επιθετική στάση απέναντι στους δανειστές της, γεγονός άξιον ειδικού σχολιασμού. Αναμφίβολα η ΕΕ διέπραξε σοβαρά σφάλματα στη διάρκεια της ελληνικής κρίσης, με πρώτο και κυριότερο τις πλάτες που έδειχνε η Προεδρία Μπαρόσο στον εντεινόμενο δημοσιονομικό εκτροχιασμό της ελληνικής οικονομίας επί Κ. Καραμανλή τη διετία 2005-2007. Αλλά από αυτό το σημείο μέχρι τα σημερινά πάθη υπάρχει μια απόσταση. Η τάση να αποδίδεται κάθε αποτυχία στους ξένους, απαλλάσσει τις εκλεγμένες κυβερνήσεις από τις ευθύνες τους να λάβουν αποφάσεις, να προβλέψουν και να καθοδηγήσουν τα πράγματα. Ταυτόχρονα καλλιεργεί μια αντίληψη ότι οι κυβερνήσεις είναι θύματα των περιστάσεων, αθωώνει το πελατειακό σύστημα και έτσι το «ετοιμάζει» για επανάληψη του φαύλου κύκλου που οδήγησε την Ελλάδα στον γκρεμό.

3. Τι έγινε από το 2009 μέχρι σήμερα; Απώλεια μισθών και συντάξεων, απίστευτη μεταφορά πόρων που προέκυψαν από τις περικοπές στους μισθούς για να υποστηριχθεί το πρόγραμμα της πρόωρης, εθελούσιας εξόδου εργαζομένων στο δημόσιο, πρακτικά, ποταμός δις στον Πίθο των Δαναϊδων. Αυτές οι ρυθμίσεις είχαν ελληνική σφραγίδα, ήταν τα τεχνάσματα των κομμάτων που κυβέρνησαν στα χρόνια μετά το 2011 τα οποία δεν μπόρεσαν να κάνουν στοιχειώδη βήματα στις αναγκαίες διαρθρωτικές αλλαγές γιατί ήθελαν να προστατεύσουν τους κομματικούς πελάτες που οι ίδιοι εγκατέστησαν στο δημόσιο και ευρύτερο δημόσιο τομέα.

4. Τι σημαίνει πρόγραμμα μεταρρυθμίσεων όπως συμφωνήθηκε την Παρασκευή; Θεωρώ ότι οι δύο πλευρές δεν εννοούν με τον ίδιο τρόπο το τι σημαίνει μεταρρύθμιση. Το Eurogroup λ.χ. ζητά ενίσχυση ενός προγράμματος αποκρατικοποιήσεων, ενώ ο ΣΥΡΙΖΑ ψηφίζει ακριβώς το αντίθετο, και, γι’ αυτό το νέο κυβερνητικό σχήμα έχει ανακοινώσει το μπλοκάρισμα της διαδικασίας αποκρατικοποιήσεων σε επαρχιακά αεροδρόμια. Δεν είναι μια αυτόματη ή εύκολη διαδικασία η παρουσίαση ενός προγράμματος αλλαγών από την Αθήνα στο Eurogroup τη Δευτέρα. Στην πράξη σημαίνει συμφωνία στα αυτονόητα (πάταξη φοριοδιαφυγής, συλλογή φόρων, ενίσχυση υπηρεσιών για φορολογικούς ελέγχους). Ταυτόχρονα με τις δεσμεύσεις της Παρασκευής η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ συμφώνησε να βάλει στο ντουλάπι το βασικό πυρήνα του περίφημου προεκλογικού «προγράμματος της Θεσσαλονίκης». Καθόλου εύκολο στην υλοποίησή του.

5. Το βασικό ζητούμενο ήταν και παραμένει η επεξεργασία ενός ελληνικού προγράμματος για έξοδο από την κρίση, με μεταρρυθμίσεις με αναπτυξιακό προσανατολισμό. Ταυτόχρονα, όπως σημείωνει ο Κ. Σημίτης σε σχόλιο του στις 19 Ιανουαρίου, «η κυβέρνηση και τα κόμματα πρέπει μετά τις εκλογές να διαμορφώσουν τη δική μας πολιτική ευρωπαϊκής συνεργασίας. Να αρχίσουν ένα σοβαρό διάλογο με τους εταίρους μας προτείνοντας τρόπους βαθμιαίας μείωσης των διαφορών των οικονομικών επιπέδων των μελών της Ευρωζώνης, ενίσχυσης της ανάπτυξης, επίτευξης μιας πιο δημοκρατικής λειτουργίας της Ένωσης. Καιρός πια ο λόγος μας να μην αφορά μόνο την οικονομική συμπαράσταση και ο λόγος των εταίρων μας μόνο την ελληνική εξαίρεση. Είναι προϋπόθεση για να μη διολισθήσουμε στη μοιραία οικονομική κατάρρευση ρητορεύοντας για το μεγαλείο της χώρας. Είναι όρος για να ξεπεράσουμε την υστέρησή μας».