«Χρυσοπράσινο φύλλο» σε περιδίνηση…

Πόσες Αφρικάνικες χώρες έχει επισκεφθεί ο Τ. Ερτογάν; Απάντηση: 28. Πόσες φορές έγιναν «τριμερείς», «τετραμερείς», «πενταμερείς» με κυπριακή πατέντα; Απάντηση: Χάσαμε το λογαριασμό! Τα πράγματα σε μια σειρά:

Α. Μητσοτάκης, Αναστασιάδης, Σίσι στις 19/10 στην Αθήνα συνέχισαν την άνευ ουσίας περιοδική συνάντηση, καλούμενη «τριμερή». Τόσα χρόνια τι άλλαξε; Ποιο χειροπιαστό όφελος είχε η Κύπρος; Η Αθήνα αναπροσαρμόζει την πολιτική της -αγωγός ΦΑ από την Αίγυπτο στην Ελλάδα μέσω Λιβύης. Η εσωτερική κατανάλωση βύθισε στον γκρεμό το ενεργειακό πρόγραμμα της νήσου. Γιατί τότε τριμερείς; Επειδή δεν αποδέχεσαι την αρχή «πρώτα οι λύσεις, ύστερα οι ρυθμίσεις!». Πρώτα επίλυση στο κυπριακό με κεντρικούς παίκτες ΟΗΕ-ΕΕ, ύστερα ΑΟΖ, ρυθμίσεις, Χάγη. Πρώτα συνυποσχετικό Αθήνας- Άγκυρας για ΔΔ για Χάγη, ύστερα έρευνες σε οριοθετημένες θαλάσσιες ζώνες με βούλα Χάγης, όχι με βούλα Δένδια, ή Ακάρ. Τι κάνουν Μητσοτάκης και Αναστασιάδης; Επειδή δεν θέλουν να παν στο μύλο, κοσκινίζουν με Σίσι. Ακόμα χειρότερα: φανατίζουν την κοινή γνώμη, πράγμα ιδιαιτέρως επικίνδυνο γιατί οδηγεί στο ανεξέλεγκτο και το τυχαίο. Το τελευταίο παράδειγμα συνδέεται με το ερευνητικό σκάφος Nautical Geo που κάνει έρευνες για λογαριασμό της Κύπρου και της Ελλάδας. Παρεμποδίστηκε, ως γνωστόν, από τουρκικά πολεμικά στις έρευνες που επεχείρησε πέρα από τα 6νμ που συνιστούν τα ελληνικά χωρικά ύδατα-επεισόδιο στα ανατολικά της Κρήτης. Έφτασε σε 4 μέρες σε θαλάσσια ζώνη στα δυτικά της Πάφου. Τουρκικά πολεμικά πλοία το οδήγησαν στη Λάρνακα. Η Κύπρος δεν διαθέτει ναυτικό. Η Ελλάδα έχει. Τι έκανε ο λαλίστατος Μητσοτάκης στο πρώτο επεισόδιο; Απολύτως τίποτε. Προσπάθησε να μην το μάθουν «πολύ», οι ιθαγενείς κινητοποιώντας ανάλογα τα ελεγχόμενα Μέσα!  Μπροστά σε Σίσι-Αναστασιάδη (19/10) κατάγγειλε την συμπεριφορά της Τουρκίας ανοικτά της Πάφου, αλλά ξέχασε να πει τι έκανε ο ίδιος για το επεισόδιο ανοικτά της Κρήτης!

Β. Σύμπτωση; Ίσως. Την ίδια ημέρα της αθηναϊκής τριμερούς, ο Τ. Ερτογάν από τις 17/10 πραγματοποιούσε 4ήμερη περιοδεία σε 3 Αφρικάνικες χώρες-Αγκόλα, Νιγηρία, Τόγκο. Συνολικά έχει επισκεφθεί 28 Αφρικάνικες χώρες. Οι αριθμοί ομιλούν αφεαυτών: το 2002 η Τουρκία είχε 12 πρεσβείες στην Αφρικάνικη Ήπειρο, τώρα 43. Το 2003 οι εμπορικές συναλλαγές Τουρκίας-Αφρικής  έφταναν τα 5.4 δισ δολ, το 2020 έφτασαν στα 25.3 δις δολ (στοιχεία από «Χουρριέτ», 16/10).

Γ. Στις 16/10 η καγκελάριος Μέρκελ πραγματοποίησε την τελευταία της επίσκεψη στην Τουρκία. Όλα τα ζητήματα ήταν στην ατζέντα-διμερή, περιφερειακά, Λιβύη, Συρία, Αφχανιστάν, Ευρωτουρκικές σχέσεις. Θεωρώ ότι η απόφαση Μέρκελ να κλείσει τον κύκλο της στην καγκελαρία και με επίσκεψη στην Τουρκία, ενείχε ιδιαίτερο συμβολισμό:

1. Για το σύνολο της Γερμανοτουρκικής σχέσης-εμπόριο, βιομηχανία, τουρισμός, μικτές επιχειρήσεις, τουρκική κοινότητα στη Γερμανία κλπ
2. Για το μεταναστευτικό: η Μέρκελ γνωρίζει πως αν η Τουρκία δεν αναλάμβανε την ευθύνη της φιλοξενίας 3.5 εκατομυρίων προσφύγων, -κυρίως από τη Συρία, -η ΕΕ δεν θα άντεχε την πίεση με άγνωστες τις συνέπειες για την εσωτερική της συνοχή. Η συνεργασία της Μέρκελ με τον Ερτογάν πέτυχε να φέρει καλό αποτέλεσμα και αυτό το αναγνώρισε η Καγκελάριος μπροστά στον τουρκικό λαό.

Η Γερμανία, ως γνωστόν, αποτελεί κινητήρια δύναμη στην ΕΕ αλλά το κυπριακό βρισκόταν εκτός της ατζέντας της συνάντησης Μέρκελ-Ερτογάν. Τα μηνύματα Αναστασιάδη σε Ερτογάν μέσω Μερκελ έχουν μηδενική αξία- όσο η γενικότερη αξιοπιστία του. Όταν ένα ρεαλιστικό σχέδιο αντικαταστήσει τη γκρίνια τότε θα βρίσκεται στην ατζέντα: με  ανασυγκρότηση της ευρωτουρκικής σχέσης με το κυπριακό στον πυρήνα της. Με κίνητρα, με αμοιβαία συμφέροντα, με συμμαχίες, άρα με σύγχρονο ηγέτη στη Λευκωσία. Τότε ο Σολτς θα μπορούσε. Όπως μπόρεσε ο Σρέτερ. Όπως μπόρεσε ο Φίσερ.

Δ. Λοιπόν, πολιτική σημαίνει να βάζεις στόχους, να παρακολουθείς την πορεία της εξέλιξής τους και έτσι να κρίνεσαι πάνω σε μετρήσιμα αποτελέσματα. Διακινείται γενικά η εντύπωση ότι το δίκαιο, η διαμαρτυρία ή η καταγγελία συνιστούν «πολιτική». Η παγκόσμια ιστορία  βεβαιώνει ότι πολιτική ίσον συμφέροντα, συσχετισμοί δύναμης, συμμαχίες, συγκυρίες, δίκαιο- άρα ορισμός της «ως τέχνης του εφικτού». Επιτρέπουν οι συσχετισμοί δύναμης αλλαγές ή ένας μικρός τόπος, όπως η Κύπρος, είναι καταδικασμένος στο μαρασμό όπως πολλοί συμπατριώτες μας πιστεύουν; Το παράδειγμα του 2004 μιλά από μόνο του: Η Κύπρος ήταν μπροστά, η Τουρκία ακολουθούσε. Ένταξη της νήσου στην ΕΕ, έναρξη ενταξιακών Τουρκίας-ΕΕ, κλειδί για όλα η «ταυτόχρονη» επίλυση του κυπριακού, 2004/2006. Η win win, ή kazan kazan, ή «αμοιβαίως επωφελής πολιτική», έφερε την στήριξη της Τουρκίας σε σχέδιο λύσης του κυπριακού με σφραγίδα ΟΗΕ-ΕΕ για πρώτη φορά από το 1974. Όταν λειτουργούσε ο καταλύτης, ο τότε ε/κ ηγέτης ανακάλυπτε πως ο πλανήτης συνωμοτούσε για να αφανίσει το «χρυσοπράσινο φύλλο». Όταν το 2017 η συστηματική δουλειά του ΟΗΕ και της ΕΕ έφερε πρόταση με σφραγίδα Γκουτέρες για τερματισμό των επεμβατικών δικαιωμάτων με την υπογραφή του κειμένου της συμφωνίας, ο ε/κ ηγέτης ανακάλυπτε πως η Λεμεσός «πετά».

Όχι, ένας μικρός τόπος δεν είναι καταδικασμένος στο μαρασμό. Οι κοινωνίες πείθονται, πλειοψηφίες σχηματίζονται, οι ηγέτες φτιάχνουν τις συγκυρίες. Η Κύπρος καλείται να σκεφθεί με ελικρίνεια, συζητώντας με τον εαυτό της, το τι δέον γενέσθαι. Οι ζυμώσεις για «Προεδρικές 2023» μεγαλώνουν και αυτό δίνει ελπίδες ότι η προοδευτική αλλαγή είναι μια υπόθεση στα χέρια των πολιτών..

Λάρκος Λάρκου