Δέκα σημεία για ένα νέο συνασπισμό εξουσίας
Το εσωτερικό μας μέτωπο βρίσκεται σε βαθιά αδιέξοδα. Το πολιτικό μας σύστημα βαδίζει χωρίς πυξίδα, η πολυδιάσπαση ολοένα και ισχυροποιείται. Η κυβέρνηση Γλ. Κληρίδη δεν μπορεί να αντιμετωπίσει τα οξυμένα προβλήματα της κοινωνίας μας. Κινείται μέσα σε αντιφάσεις και αδυνατεί να πάρει αποφάσεις. Η λαϊκή ενότητα βρίσκεται στα αζήτητα της κυβερνητικής δράσης και το Εθνικό Συμβούλιο είναι σε παρακμή. Οι διχαστικές πρακτικές της κυβερνητικής παράταξης με την πολιτική της διανομής λαφύρων στα «δικά μας παιδιά», είναι προσεγγίσεις βαθύτατα αναχρονιστικές. Το Κυπριακό είναι αιτία για την πρόοδο, όχι για τη συγκάλυψη της στασιμότητας. Το διεθνές περιβάλλον απαιτεί νέες διασυνδέσεις, τα κοινά συμφέροντα, είναι οι πολιτικές που αποδίδουν αποτελέσματα. Κυπριακό είναι όλα μαζί: χειρισμοί στο διεθνή στίβο, ισχυρότερη άμυνα, οικονομία, παιδεία. Η ποιότητα του πολιτικού μας συστήματος απέναντι στην ποσότητα του Αττίλα.
- Η Νέα Πνοή
Το εσωτερικό μας μέτωπο χρειάζεται μια νέα πνοή. Μια δύναμη ελπίδας να φέρει σε κοινά βήματα τον κόσμο των «μη προνομιούχων» Κυπρίων. Οι πολιτικές της κεντροαριστεράς είναι σε θέση να κινήσουν προς τα εμπρός τις τεράστιες δυνατότητες του λαού μας, από τη στιγμή που θα ενώνουν με βάση της αξιοκρατία, τη δυνατότητα της ανάπτυξης, χωρίς κομματικές παρωπίδες. Ορισμένες πρακτικές κομμάτων τις αντιπολίτευσης κινούνται στη σφαίρα ενός νέου αδιεξόδου: καταγγελία, άρνηση, προσθήκη αριθμών. Ο παλαιοκομματισμός είναι εμπόδιο για την πρόοδο της κοινωνίας μας. Γι’ αυτό πρέπει να αμφισβητηθεί δημιουργικά. Αυτό που προέχει είναι να υπάρξουν πρωτοβουλίες με στόχο την ανανέωση, τη μεταρρύθμιση, τον ριζοσπαστικό εκσυγχρονισμό της κοινωνίας μας.
- Αυτοκριτική
Βασικό στοιχείο, προαπαιτούμενο, η άσκηση της αυτοκριτικής σε ορισμένες θεωρητικές συζητήσεις και πρακτικές του παρελθόντος, που είτε εμπόδισαν το εγχείρημα της μεταρρυθμιστικής συμμαχίας στο παρελθόν, είτε στο βαθμό που έγινε, οδήγησε σε στρεβλώσεις ή και αντιφάσεις. Ένα νέο ξεκίνημα για την πολιτική και την κουλτούρα των συμμαχιών, απαιτεί αποσύνδεση από συγκρίσεις ή αναμετρήσεις με κυβερνητικές πρακτικές του παρελθόντος, οι οποίες δεν πείθουν πλέον. Το σταθερό κριτήριο πρέπει να είναι ο αγώνας για επίλυση των προβλημάτων, σήμερα και αύριο.
- Δύο βάθρα
Μια πλατιά πολιτική συμμαχία χρειάζεται τη συνειδητή συμπόρευση με το συνδικαλιστικό κίνημα και τις δυνάμεις της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, ώστε να είναι σε θέση να κάνει πράξεις ένα εκτεταμένο πρόγραμμα μεταρρυθμίσεων. Ένα ακηδεμόνευτο διεκδικητικό συνδικαλιστικό κίνημα είναι μοχλός προόδου και ανάπτυξης. Δεν είναι το συνδικαλιστικό κίνημα ένας χώρος με αμυντικές ή εσωστρεφείς επιλογές. Δεν μένει στα κεκτημένα. Διαθέτει ευρεία αντίληψη των ευρωπαϊκών δεδομένων, είναι ρωμαλέο στη δράση του, καθοδηγεί τις εξελίξεις. Η Τοπική Αυτοδιοίκηση είναι κλειδί κάθε μεταρρύθμισης. Με συσσώρευση δυνάμεων, διεκδικεί αυτονομία απέναντι στον κρατικό μηχανισμό, ισόρροπη ανάπτυξη.
- Ηγεμονία
Το βασικό ερώτημα είναι ποιος ιδεολογικός συνασπισμός θα έχει την κύρια ευθύνη για να πάρει την Κύπρο στους δύσκολους δρόμους των ανοικτών κοινωνιών της ένταξης στην Ε.Ε., της παγκοσμιοποίησης των αγορών, της ενσωμάτωσης της κοινωνίας μας σε υπερεθνικούς σχηματισμούς. Το ζήτημα της πολιτικής ηγεμονίας αφορά κοινωνικές συμμαχίες με ευρωπαϊκές διασυνδέσεις, συνασπισμούς, με πλατιά λαϊκή στήριξη στην πορεία για την Κύπρο ως κράτος – μέλος της Ε.Ε.
- Μεταρρύθμιση
Ένας μεταρρυθμιστικός συνασπισμός οφείλει να αναδείξει ως αιχμές στη δράση του ορισμένα βασικά στοιχεία. Η αξιοκρατία, η κοινωνική συνοχή, η ενίσχυση των αδικημένων και αποκλεισμένων της κοινωνίας μας, η ενίσχυση του κοινωνικού κράτους με τόλμη και φαντασία, η εκπαιδευτική μεταρρύθμιση, η ριζοσπαστική αποκέντρωση, η τεχνολογική ανάπτυξη, είναι ορισμένα ισχυρά πλαίσια δράσης που θα καταδείξουν πως οι πολιτικές δεν είναι ίδιες, πως μια σχεδιασμένη πολιτική είναι σε θέση να πείσει την πλειοψηφία του λαού μας. Αλλαγή δεν σημαίνει να φύγουν αυτοί, για να ικανοποιηθούν «οι δικοί μας». Αλλαγή σημαίνει σταδιακό τέλος στις πελατειακές σχέσεις.
- Ευρωπαϊκή Ένωση
Το διεθνές περιβάλλον είναι ασταθές, η ρευστότητα τα χαρακτηρίζει. Το ευρωπαϊκό γίγνεσθαι ωστόσο, πέρα από τις δυσχέρειές του, περιέχει και το πιο ενδιαφέρον πείραμα σε παγκόσμια κλίμακα, αυτό της ευρωπαϊκής ενοποιητικής διαδικασίας. Η Ευρώπη της Αλληλεγγύης, της Κοινής Εξωτερικής Πολιτικής και Πολιτικής Άμυνας, της ανάδειξής της ως πόλου συνεργασίας των λαών, ως δύναμης ειρήνης και σταθερότητας, είναι στόχος της δικής μας άποψης για την αυριανή Ευρώπη. Η ευρωπαϊκή μας στρατηγική παρέχει περισσότερες δυνατότητες για την επίλυση του Κυπριακού, για την ελεύθερη Κύπρο χωρίς στρατεύματα κατοχής. Η ενσωμάτωση της Κύπρου στη μεγάλη ευρωπαϊκή οικογένεια δημιουργεί τις στέρεες βάσεις για τη μία και αδιαίρετη Κύπρο, κοινή πατρίδα για όλους τους κατοίκους της. Μια αληθινή και με περιεχόμενο συμφιλίωση μεταξύ των Ελληνοκυπρίων και των Τουρκοκυπρίων μπορεί να οικοδομηθεί με άξονες τον αλληλοσεβασμό, τη διαφύλαξη της εθνικής ιδιαιτερότητας και την προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
- Τα Ευρωτουρκικά
Η λύση του Κυπριακού συνδέεται άρρηκτα με ευρύτερες ανακατατάξεις στην περιοχή που θα εδραιώσουν την ασφάλεια, τη σταθερότητα και την ευημερία των άμεσα ενδιαφερομένων λαών, με βάση τις διαδικασίες ενοποίησης της ΕΕ και της νέας αρχιτεκτονικής της Ευρώπης. Η καταλληλότερη διασύνδεση των εξελίξεων είναι η ένταξη της Κύπρου και η σταθερή πρόσδεση της Τουρκίας στη Ε.Ε. με όρους και προϋποθέσεις που να οδηγούν την Άγκυρα σε αναθεώρηση της αδιάλλακτης στάσης της στο Κυπριακό.
- Η Ελλάδα
Η παρουσία κυβερνήσεων στην Ελλάδα με μετριοπάθεια και σταθερότητα στους στόχους, που υλοποιούν ένα πρόγραμμα αλλαγών, ώστε η χώρα να είναι ισχυρή, με κύρος και φωνή, αποτελούν ένα δημιουργικό πλαίσιο δράσης, που προσφέρεται για αξιοποίηση. Ασφαλώς τα κυπριακά δεδομένα είναι διαφορετικά, γι’ αυτό και η αξιοποίηση αφορά άλλες πολιτικές αναγκαιότητες.
- Οι δυσκολίες
Οι δυσκολίες, τα προβλήματα από μια τέτοια πορεία μεταρρύθμισης στην Κύπρο είναι απολύτως γνωστά σε όλους μας. Καχυποψίες, λογικές κομματικής ισχύος ή και ηγεμονία, πολύχρονες αγκυλώσεις στο πεδίο των κομματικών συνεργασιών, έχουν δημιουργήσει μιαν ολοφάνερη ακινησία. Για να ξεπεραστούν οι δυσκολίες χρειάζονται πρόσωπα με αξιοπιστία που να είναι σε θέση να εφαρμόσουν ένα συμφωνημένο πρόγραμμα μεταρρυθμίσεων. Το ζήτημα των προσώπων, λόγω και του προεδρικού συστήματος στην Κύπρο, είναι πολύ σημαντικό, συνδέεται με την ποιότητα των συμμαχιών και το πρόγραμμα των αλλαγών.
- Νέος Συνασπισμός
Η πολιτική των συμμαχιών θέλει χρόνο, υποδομή, σταθερότητα σε αρχές. Οι πρόχειρες συμμαχίες δεν ευδοκιμούν, ή αποδίδουν πρόχειρα αποτελέσματα. Γι’ αυτό σήμερα μπορεί να αποκτήσει νέα περιεχόμενα, να έχει ιδεολογικό μπούσουλα, για να έχει περισσότερο κύρος και αξιοπιστία. Αν ο κύριος ρυθμιστής είναι οι προεδρικές εκλογές, αυτό που απαιτείται τώρα είναι ο προβληματισμός, η αναζήτηση, η δημιουργία ενός πλαισίου εμπιστοσύνης ώστε στον κατάλληλο χρόνο να υπάρχουν στέρεες λύσεις. Οι διαφωνίες, οι συγκρούσεις, έχουν θετικό ρόλο στην πορεία δημιουργίας ενός πολυφωνικού συνασπισμού εξουσίας, με ανοικτούς ορίζοντες, με σύγχρονο τρόπο σκέψης και δράσης.
Εφημερίδα, Ο ΦΙΛΕΛΕΥΘΕΡΟΣ, 2000