Δύο κράτη; απόδειξη…

Δύο συναντήσεις επιβεβαίωσαν το αδιέξοδο στην αναζήτηση λύσης στη Μ. Ανατολή. Στην Ουάσιγκτον η συνάντηση Ομπάμα-Νετανιάχου στις 21 Μαίου και ακολουθεί εκείνη ανάμεσα σε Ομπάμα-Αμπάς στις 29 Μαίου. Η είδηση αφορούσε την διαφωνία Ουάσιγγκτον –Νετανιάχιου πρώτα για τους εβραϊκούς οικισμούς και μετά στο μείζον, που συνιστά η ίδρυση παλαιστινιακού κράτους. «Πιστεύω σθεναρά σε μία λύση δύο κρατών», δήλωσε ο Ομπάμα σε συνέντευξη τύπου μαζί με τον Αμπάς. Ο Ομπάμα τόνισε πως οι υποχρεώσεις του Ισραήλ στη βάση ενός «οδικού χάρτη» το 2003 για την ειρήνη στη Μέση Ανατολή περιλαμβάνουν ότι θα «τερματιστούν οι οικισμοί και θα διασφαλιστεί η ύπαρξη ενός βιώσιμου παλαιστινιακού κράτους». Είπε επίσης ότι οι Παλαιστίνιοι πρέπει να κάνουν περισσότερη πρόοδο στην κατεύθυνση της βελτίωσης των δυνάμεων ασφαλείας τους και της μείωσης της αντι-ισραηλινής «υποκίνησης» .

Η υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ Χ. Κλίντον αμέσως μετά ζήτησε να σταματήσει η εποικιστική δραστηριότητα του Ισραήλ περιλαμβανομένης και της «φυσικής αύξησης» των υπαρχόντων θυλάκων που ο Νετανιάχου έχει δεσμευθεί προεκλογικά να συνεχίσει. Στην Χ. Κλίντον απάντησε ο κυβερνητικός εκπρόσωπος στην Ιερουσαλήμ Μ. Ρεγκέβ ο οποίος σημείωσε την πρόθεση Νετανιάχου να επιτρέψει κάποια περαιτέρω οικοδόμηση προκειμένου να στεγάσει την επέκταση των οικογενειών των εποίκων.

Για τη Μ. Ανατολή το ερώτημα είναι απολύτως ουσιώδες: πόσο μπορεί ή πόσο θέλει ο Ομπάμα να πιέσει την κυβέρνηση Νετανιάχιου ώστε να εγκαταλείψει την πολιτική της υποταγής των παλαιστινίων με μια πολιτική έντιμης συνεννόησης μαζί τους; Η ιστορία των σχέσεων ΗΠΑ-Ισραήλ δεν επιτρέπει κάποια αισιοδοξία αφού πολλές φορές στο παρελθόν η Ουάσιγκτον υποτάχθηκε ακόμα και στις πιο ολέθριες επιλογές των εκάστοτε κυβερνήσεων του Ισραήλ. Είναι σε θέση να διαφοροποιήσει ο Ομπάμα αυτή την παγιωμένη πρακτική; Στις δηλώσεις του είναι εμφανής η θέλησή του να στηρίξει τη γραμμή «δύο κράτη» δίπλα δίπλα στη Μ. Ανατολή και αυτό είναι ένα βήμα μπροστά σε σχέση με προηγούμενες πολιτικές της Ουάσιγκτον. Αυτό όμως από μόνο του δεν λύνει το πρόβλημα. Ο Β. Νετανιάχου εκφράζει μια πολιτική που δεν οδηγεί στη λύση, ο ίδιος και οι σύμμαχοί του στον κυβερνητικό συνασπισμό επιθυμούν να γονατίσουν την παλαιστινιακή ηγεσία και να επιβάλουν μια κατάσταση πραγμάτων που απλά θα «σκεπάσει» την ανισορροπία δυνάμεων ανάμεσα στα δύο μέρη. Είναι εύκολο η Ουάσιγκτον να ξεπεράσει την παραδοσιακή επιρροή του ισραηλινού λόμπι χάριν της δικαιοσύνης και της ειρήνης στη Μ. Ανατολή; Η έως τώρα πρακτική βεβαιώνει ότι η Ουάσιγκτον παραμένει βραχυκυκλωμένη σε πρακτικές υποστήριξης του Ισραήλ και μόνο ένα μικρό διπλωματικό θαύμα μπορεί να δούμε αλλαγή αυτής της κατάστασης. Η αποτυχία της συνάντησης Ομπάμα-Νετανιάχου δείχνει τα όρια του ενός (Νετανιάχου) και τους περιορισμούς του άλλου (Ομπάμα). Έως αυτή τη στιγμή ουδείς απέδειξε ότι μπορεί να ξεπεράσει παγιωμένες, για δεκαετίες, ισορροπίες. Η διαφορά παραμένει αλλά αυτό που μετρά στην αναζήτηση της λύσης των δύο κρατών στη Μ. Ανατολή είναι τα έργα…