Εγκύκλιος με ευχές και διαταγές

Εγκύκλιος Αρχιεπισκόπου Νέας Ιουστινιανής  και Πάσης Κύπρου Χρυσοστόμου, 16 Απριλίου, Πάσχα 2017.
Ακάθεκτος ο Αρχιεπίσκοπος Κύπρου αξιοποιεί κάθε ευκαιρία για να παρέμβει στις πολιτικές εξελίξεις και να ωθήσει πράγματα στη γραμμή που ο ίδιος πιστεύει.

Απόσπασμα: «Οι τελευταίες εξελίξεις απέδειξαν πέραν πάσης αμφιβολίας την αναξιοπιστία της Τουρκίας και κατέστησαν φανερό σ’ όλους τον τελικό και μόνιμο στόχο της που είναι η κατάληψη και τουρκοποίηση ολόκληρης της Κύπρου».

Στον επίλογο γράφει στο μήνυμά του: «Είθε του χρόνου να γιορτάσουμε ελεύθεροι σε όλες τις εκκλησίες μας? και τα βουβά, για 43χρόνια, καμπαναριά μας να διαλαλήσουν σ’ ολόκληρο τον κόσμο ότι «?νέστη Χριστός κα? διεσκορπίσθησαν ο? ?χθρο? Α?το?».

Σχόλιο: δεν γνωρίζω ποιο από τα δύο μπορεί να έχει ισχύ. Αν «τελικός και μόνιμος στόχος της Τουρκίας είναι η κατάληψη και τουρκοποίηση ολόκληρης της Κύπρου», πώς μπορεί να έχει ισχύ η ευχή «είθε του χρόνου να γιορτάσουμε ελεύθεροι σε όλες τις εκκλησίες μας». Μπορούμε μέσα σε ένα χρόνο να καταφέρουμε ότι για 43 χρόνια δεν κατέστη εφικτό;

Απόσπασμα: «Η πράξη έχει δείξει ότι η Τουρκία θέλει τον διάλογο για να θέτει νέες διεκδικήσεις. Προσπαθεί να δώσει προς τα έξω την εντύπωση ότι οι μονομερείς απαιτήσεις της αποτελούν διμερείς διαφορές και ότι για την επίλυσή τους απαιτείται διαπραγμάτευση και υποχωρήσεις από τη δική μας πλευρά. Οι παραχωρήσεις μας, όμως, εκλαμβάνονται ως αδυναμία, με αποτέλεσμα η κατοχική δύναμη να ενθαρρύνεται και να επανέρχεται με νέες διεκδικήσεις. Αυτός ο φαύλος κύκλος των διεκδικήσεων από την Τουρκία και παραχωρήσεων από μάς, συνεχίζεται για 43 χρόνια».

Σχόλιο: αν οι για 43 χρόνια Πρόεδροι της Κύπρου δεν κατενόησαν την τόσο απλή, κατά τον Αρχιεπίσκοπο, αλήθεια, πραγματικά δεν έχει κανένα νόημα να εκδίδει εγκυκλίους. Σε κάθε περίπτωση οι απόψεις που υποστηρίζει έχουν μετρηθεί πολλές φορές στην κάλπη, το εκτόπισμά τους είναι εμφανώς μειοψηφικό.

Απόσπασμα: «?νθ’ ?ν ?παθεν» ο Ελληνισμός πρέπει να έμαθε, ή τουλάχιστον όφειλε να μάθει, ότι ουδεμία υποχώρηση αποτελεί ανασχετικό φραγμό στους επεκτατικούς προγραμματισμούς της Τουρκίας. Μοναδικό ανάχωμα στην Τουρκική επιθετικότητα είναι η προβολή αντίστασης και η αταλάντευτη διεκδίκηση των δικαιωμάτων μας, που πρέπει να βασίζονται σε αμετάβλητους, σαφείς και συγκεκριμένους στόχους».

Σχόλιο: είναι εντυπωσιακός ο τρόπος καταγραφής πραγμάτων που ούτε πολιτικοί ηγέτες με μεγάλη εμπειρία στη διαχείρηση του κυπριακού και με διεθνείς εμπειρίες δεν ομιλούν με τόσο δογματισμό («η αταλάντευτη διεκδίκηση των δικαιωμάτων μας, που πρέπει να βασίζονται σε αμετάβλητους, σαφείς και συγκεκριμένους στόχους»). Η πλήρης κατοχή της βεβαιότητας μπορεί να είναι χρήσιμη σε μια θεολογική συζήτηση, στην πολιτική όμως μοιάζει μάλλον με συνήθη ερασιτεχνισμό.

Απόσπασμα: «Πώς, λοιπόν, θα πρέπει να προχωρήσουμε μπροστά στα νέα αδιέξοδα, στα οποία προγραμματισμένα μάς οδήγησε η κατοχική δύναμη και ο εδώ εγκάθετός της»;

Σχόλιο: μια παραλλαγή στο κλασσικό ερώτημα, (το γνωστό «τι να κάνουμε»), και πάνω στο οποίο ο Αρχιεπίσκοπος, με απόλυτη βεβαιότητα, θεωρεί ότι έχει τις λύσεις! Γι’ αυτό αμέσως μετά σημειώνει,

Απόσπασμα: «Δεν μένει άλλη επιλογή εκτός από αυτή που επισημάναμε στην Εγκύκλιό μας των Χριστουγέννων, όταν είχαν εξαγγελθεί οι συνομιλίες στην Ελβετία. Ότι δηλαδή μετά το ναυάγιο, που διαφαινόταν ευκρινώς, και εκείνης της προσπάθειας, θα πρεπε να επιμείνουμε στην επανατοποθέτηση του προβλήματός μας στις σωστές του διαστάσεις, ως προβλήματος εισβολής και κατοχής. Και ακόμα να επιμείνουμε στην εφαρμογή και για τον λαό μας των δικαιωμάτων που απολαμβάνουν όλοι οι άλλοι Ευρωπαίοι: της ελεύθερης διακίνησης σ’ όλη την έκταση της πατρίδας μας? της ισονομίας για όλους? της ελεύθερης εγκατάστασης σ’ όλη την Κύπρο? της απόκτησης περιουσίας σ’ όλη τη νήσο μας, πράγμα που σημαίνει πρώτιστα την επιστροφή των κατεχόμενων σήμερα περιουσιών μας».

Σχόλιο 1. η ορολογία περί «επανατοποθέτησης» συνιστά μια παραπλανητική προσέγγιση για τον απλό λόγο ότι κανείς υποστηρικτής της λέξης αυτής δεν μάς είπε ποτέ πόσο μετρήσιμο αποτέλεσμα είχε η εφαρμογή της όταν κάποιος εκφραστής της ήταν Πρόεδρος της Δημοκρατίας ή Πρόεδρος της Βουλής. Εκτός και αν η επίκληση της λέξης  δικαιολογείται μόνο όταν κάποιος βρίσκεται στην αντιπολίτευση.

Σχόλιο 2: Η θέση «να επιμείνουμε στην εφαρμογή και για τον λαό μας των δικαιωμάτων που απολαμβάνουν όλοι οι άλλοι Ευρωπαίοι: της ελεύθερης διακίνησης σ’ όλη την έκταση της πατρίδας μας», είναι πολύ σωστή. Ίσως γι’αυτό, ο ίδιος  χαρακτήρισε συνάντηση που είχε στις 14 Νοεμβρίου 2016 με τον πρόεδρο Αναστασιάδη ως «πολύ καλή», προσθέτοντας ότι  «μπορώ να πω ναι, είμαι πιο αισιόδοξος, αλλά θέλει καλή διαπραγμάτευση…είμαστε κοντά σας, για να σας δίνουμε δύναμη διαπραγματευτική την οποία να χρησιμοποιείτε». Ίσως η ορολογία σχετικά με την «επανατοποθέτηση» να προέκυψε αργότερα.

Απόσπασμα: «Η έλλειψη ιστορικής συνείδησης σε μεγάλο μέρος της νέας γενιάς, η ελλιπής γνώση της γλώσσας και του πολιτισμού μας, η αδιαφορία, οι έντονες κομματικές αντιπαραθέσεις, συνιστούν μέγιστο κίνδυνο για την εθνική επιβίωσή μας, που συμβάλλει στην πραγματοποίηση των επιδιωκόμενων στόχων της Τουρκίας».

Σχόλιο: η «έλλειψη ιστορικής συνείδησης σε μεγάλο μέρος της νέας γενιάς», η «ελλιπής γνώση της γλώσσας και του πολιτισμού μας», η «αδιαφορία» προφανώς συνδέονται με τάσεις ή διαθέσεις στο χώρο της ε/κ παιδείας. Δεν θέλω να πιστέψω ότι Υπουργοί Παιδείας, που κατά συνήθεια είχαν την θετική ψήφο από τον ίδιο,  άθελά τους, έχουν συμβάλει «στην πραγματοποίηση των επιδιωκόμενων στόχων της Τουρκίας».

Απόσπασμα: «Ο Ελληνισμός σήμερα βάλλεται από παντού χωρίς, δυστυχώς, να διαθέτει αξιόπιστους συμμάχους. Γι’ αυτό και πιστεύουμε ότι η εθνική αφύπνιση, η οποία οδηγεί σε εθνική αυτογνωσία και ενότητα, είναι ο μόνος τρόπος για να επιβιώσουμε ως Κυπριακός Ελληνισμός. Η εθνική επιβίωσή μας στη γη των πατέρων μας ήταν και μπορεί να είναι αποτέλεσμα μόνο της συνεχούς εγρήγορσης των φυσικών και ψυχικών δυνάμεών μας. Μόνο η αγωνία και η συνεχής μέριμνά μας για τη συνέχιση της ιστορικής διαδρομής μας στον χώρο τούτο της ιδιαίτερης πατρίδας μας και ο πόθος για εθνική προκοπή μπορούν να αποτελέσουν εγγύηση για το μέλλον μας.

Σχόλιο 1: Αν «ο Ελληνισμός σήμερα βάλλεται από παντού χωρίς, δυστυχώς, να διαθέτει αξιόπιστους συμμάχους» πώς θα μπορέσουμε να αποκρούσουμε «τον τελικό και μόνιμο στόχο της που είναι η κατάληψη και τουρκοποίηση ολόκληρης της Κύπρου»; Είναι αρκετή από μόνη της η «εθνική αφύπνιση»;

Σχόλιο 2: Ο Αρχιεπίσκοπος θεωρεί ότι η συμμετοχή μας στην ΕΕ, ισούται με μηδέν αξιόπιστες συμμαχίες. Τίποτε το παράξενο σε αυτό. Γιατί όσοι νόμιζαν πως η ένταξη στην ΕΕ ήταν μια συνέχεια της συμμετοχής στο Κίνημα των Αδεσμεύτων «με άλλα μέσα», αισθάνονται βαθειά απογοήτευση που ο Γιούνκερ δεν είναι Νάσερ.

Απόσπασμα: «Με αυτές τις σκέψεις και την ευχή, όπως λαός και ηγεσία, Κυβέρνηση και κόμματα, κατανοήσουμε την κρισιμότητα της κατάστασης και ομονοούντες αντιμετωπίσουμε οριστικά, στις πιο πάνω ορθές συντεταγμένες, το πρόβλημά μας, χαιρετίζουμε και πάλιν όλους με τον ελπιδοφόρο χαιρετισμό «Χριστ?ς ?νέστη».

Σχόλιο: Σε μια κοσμική πολιτεία οι θέσεις αυτές είναι παντελώς απαράδεκτες. Αυτά δεν συνιστούν «ευχή», συνιστούν ευθεία παρέμβαση στην πολιτική ζωή όπως εξελίσσεται σήμερα στη νήσο. Οι «ορθές συντεταγμένες για το πρόβλημά μας» δεν κανονίζονται από εκκλησιαστικές εγκυκλίους, αλλά διαμορφώνονται μέσα από την άσκηση της λαϊκής κυριαρχίας, και έτσι «οι συντεταγμένες» υπακούουν στους κανόνες που οικοδομούν ο δημόσιος διαλόγος, η άσκηση της πειθούς, πλειοψηφίες και μειοψηφίες.

Λάρκος Λάρκου