Είναι όλοι εδώ;
Είναι μια συνήθεια που επιμένει, μάλλον όχι από συνήθεια. Ο δημόσιος διάλογος που αφορά συζητήσεις και εκδηλώσεις είναι συνήθως μονοδιάστατος, αφού κατα κανόνα απευθύνεται στο «μερικό» ακροατήριο. Ο δημόσιος διάλογος εξαντλείται κατά κανόνα στην εκφώνηση μονολόγων, στην επιβεβαίωση μιας από πριν αποδεκτής αλήθειας.
Είναι σχεδόν κανόνας: μικρά ή μεγάλα ρεύματα εξακολουθούν να κυνηγούν την εικόνα τους, απευθύνονται αποκλειστικά στο δικό τους κοινό αναζητώντας την ασφάλεια του μονολόγου. Αυτό αρέσει, κινητοποιεί δυνάμεις και προκαλεί ικανοποίηση αφού μετά το προσκλητήριο «όλοι είναι εδώ».
Μπορούμε διαφορετικά; Νομίζω πως θα δυσκολευτούμε πολύ. Μια ολόκληρη «κουλτούρα» δεκαετιών καταπιέζει το σήμερα και διαμορφώνει συμπεριφορές. Αυτό το παραδοσιακό στοιχείο, δεν δείχνει σεβασμό απέναντι στις άλλες απόψεις, στενεύει τα όρια της κριτικής αναζήτησης και συχνά γίνεται με ένα προσχηματικό τρόπο για να ικανοποιήσει τις ανάγκες της όποιας επιβεβαίωσης. Ως εκ τούτου, η πλειοψηφία πιστεύει ότι τίποτα άλλο δεν υπάρχει στον ορίζοντα, άρα ας συνεχίσουμε την κλασσική διαδρομή.
Σήμερα αυτό το στοιχείο είναι βλαπτικό σε μεγάλο βαθμό γιατί περιορίζει την διακίνηση των ιδεών και δυσκολεύει την σύγκρουση και σύγκριση των ιδεών, παρεμποδίζει την πρόοδο και την κριτική αναζήτηση. Μπορεί να ικανοποιεί την αριθμητική της πολιτικής, αλλά εμποδίζει την πολυφωνική, δημόσια αντιπαράθεση, αυτήν που παρέχει το οξυγόνο στους πολίτες με σφαιρική άποψη.