Εκδήλωση ΟΠΕΚ-Γραφείου Ευρωπαΐκού Κοινοβουλείου στην Κύπρο με θέμα “Μπροστά στην οικονομική κρίση: η ΕΕ και η κύπρος”

Σας καλωσωρίζω στην εκδήλωσή μας με θέμα «Μπροστά στην Οικονομική Κρίση: Η ΕΕ και η Κύπρος». Οι δύο εκλεκτοί ομιλητές, ο Χ. Σταυράκης και Ν. Χριστοδουλάκης είμαι βέβαιος ότι θα πουν σημαντικά και κυρίως επίκαιρα πραγματα.

Ζούμε στο ρυθμό της προσαρμογής σε νέα οικονομικά δεδομένα και όλοι οι εταίροι στην ΕΕ ψάχνουν λύσεις.

Οι σημερινές δυσκολίες σχετίζονται με τη δομή της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Ο σημερινός χαρακτήρας της κυρίως ως μιας διακυβερνητικής συνεργασίας την δυσκολεύει να πάρει αποφάσεις. Απαιτείται η σύμφωνη γνώμη όλων. Αν η ΕΕ ως προς τα θέματα οικονομικής πολιτικής είχε αποκτήσει έναν ομοσπονδιακό χαρακτήρα με ενιαίες πολιτικές τότε θα μπορούσε να παίρνει αποφάσεις μέσα σε καλύτερο πλαίσιο. Αν μπορούσε να αναθέσει την οικονομική διακυβέρνηση σε ένα κεντρικό όργανο που θα εφάρμοζε την ενιαία οικονομική πολιτική τότε η ΕΕ θα ήταν πιο σημαντικός παίκτης στην παγκόσμια σκηνή, η κρίση θα αντιμετωπιζόταν καλύτερα και μερικά κράτη-μέλη δεν θα ήταν στην κατάσταση που όλοι γνωρίζουμε.

Η δημιουργία του ευρώ ήταν μεγάλη πρόοδος. Αναμφίβολα είναι κρίσιμο κέρδος για την Ελλάδα και την Κύπρο η συμμετοχή στη ευρωζώνη, αλλά από μόνη της η συμμετοχή δεν επιλύει τα προβλήματα όπως δείχνει το ελλαδικό παράδειγμα ή οι δυσκολίες της κυπριακής οικονομίας.

Είναι αναγκαία η οικονομική διακυβέρνηση. Χωρίς αυτήν η ζώνη του ευρώ θα κλυδωνίζεται σε κάθε οικονομική αναταραχή και δεν θα μπορέσει να ανταγωνιστεί τις άλλες δυνάμεις στις διεθνείς αγορές, τις ΗΠΑ ή την Κίνα. Ο βραδύς ρυθμός στη λήψη των μέτρων ενέχει τον κίνδυνο η Ευρωπαϊκή Ένωση να μην είναι έτοιμη να ελέγξει τις κινήσεις των αγορών όπως σήμερα συμβαίνει με την περίπτωση της Πορτογαλλίας και ίσως αύριο της Ισπανίας.

Οι αποφάσεις των Συνόδων Κορυφής στις 11 και 25 Μαρτίου, αν και δεν συνιστούν «οικονομική διακυβέρνηση», κινούνται προς τη σωστή κατεύθυνση. Το « Σύμφωνο για το Ευρώ, +» δεσμεύει τους ευρωπαίους ηγέτες στο συντονισμό της οικονομικής πολιτικής των κρατών τους, λαμβάνοντας υπ’ όψιν τα δεδομένα και την παράδοση της κάθε χώρας. Το «Σύμφωνο για το Ευρώ, +» θα ενσωματωθεί στο κανονιστικό πλαίσιο λειτουργίας των ζώνης του ευρώ και έτσι θα αποτελούν εσωτερικό ρυθμιστικό κείμενο.

Θυμίζω τη δήλωση του πρόεδρου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Χέρμαν βαν Ρόμπαϊ στις 11 Μαρτίου ότι οι βασικοί στόχοι του «Συμφώνου» είναι τα βιώσιμα δημόσια οικονομικά, η ανταγωνιστική οικονομία και τα υγιή οικονομικά συστήματα.

Η Σύνοδος αποφάσισε επίσης να φορολογηθούν οι χρηματοπιστωτικές συναλλαγές και να πληρώσουν οι τράπεζες ένα ασφάλιστρο για το μέλλον γεγονός που θα επιτρέψει να συγκεντρωθούν ποσά που θα διατεθούν για επενδύσεις. Επίσης ο μηχανισμός θα έχει τη δυνατότητα να αγοράζει κρατικά ομόλογα στην πρωτογενή αγορά. Ειδικά για το «ελλαδικό» πρόβλημα συμφωνήθηκε στις 11 Μαρτίου η επιμήκυνση της αποπληρωμής των δανείων των 110 δις ευρώ στα 7,5 χρόνια καθώς και η μείωση του επιτοκίου για το σύνολο του δανείου κατά 100 μονάδες βάσης (από 5,2% σε 4,2%).

Έτσι όλα τα κράτη – μέλη σε ετήσια βάση θα υλοποιούν προγράμματα με στόχο τη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας και τη διασφάλιση της βιωσιμότητας των συνταξιοδοτικών συστημάτων. Επίσης θεσμοθετείται, περισσότερη δημοσιονομική πειθαρχία, όπου τα κράτη μέλη θα προβλέπουν ανώτατο αποδεκτό όριο δημόσιου ελλείμματος, η υπέρβαση του οποίου θα ενεργοποιεί μηχανισμό κυρώσεων.

Σε ό,τι αφορά το Ευρωπαϊκό Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας οι ηγέτες της Ένωσης συμφώνησαν ότι ο ήδη υφιστάμενος μηχανισμός θα έχει δανειοδοτική ικανότητα της τάξεως των 440 δισεκατομμυρίων ευρώ, έναντι 250 δισ. που ήταν μέχρι στιγμής.

Σε ό,τι αφορά τον Μηχανισμός Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας θα προικοδοτηθεί με συνολικά κεφάλαια ύψους 700 δισ. ευρώ (80 δισ. καταβλητέα σε δόσεις και 620 δισ. ευρώ υπό μορφή εγγυήσεων). Θα έχει δανειοδοτική ισχύ 500 δισεκατομμυρίων ευρώ.

Το ελλαδικό «μάθημα» είναι δίπλα μας και είναι «δωρεάν» όπως σημείωσε ο πρόεδρος του ΔΣ της Eθνικής Τράπεζας της Ελλάδος Β. Ράπανος σε άλλη εκδήλωση του ΟΠΕΚ στις 14 Φεβρουαρίου φέτος. Γι αυτό το θέμα θα κάνει αναφορά ο Ν. Χριστοδουλάκης, πρώην Υπουργός, με επιτυχή θητεία στο Υπουργείο Οικομικών και βαθύς γνώστης των προβλημάτων της ελληνικής οικονομίας.

Για την Κύπρο τα ζητήματα είναι γνωστά. Σήμερα όλοι δηλώνουν οπαδοί των διαρθρωτικών αλλαγών ή και της λήψης μέτρων για περιορισμό του δημοσιονομικού ελλείματος. Όμως για να λύσεις προβλήματα χρειάζεται ισχυρή πολιτική θέληση, σχέδιο, ενημέρωση και κινητοποίηση της κοινής γνώμης για ένα σκοπό. Δεν αρκούν οι γενικόλογες διακηρύξεις, δεν μπορείς να λύσεις ούτε ένα πρόβλημα όταν η ΠΑΣΥΔΥ με μια ανακοίνωσή της ειναι σε θέση να ακινητοποιεί τα πάντα.

Κατά την άποψή μου, βασική προϋπόθεση για να βγούμε από το τούνελ είναι η παρουσίαση ενός «πλαισίου αναπτυξιακής πολιτικής» από την κυβέρνηση και η αναζήτηση κοινωνικής συναίνεσης γύρω από αυτό. Το ευρύτερο πλαίσιο είναι γνωστό: ανάπτυξη μέσα στα πλαίσια μιας οικονομίας που διασυνδέεται με τη διεθνή οικονομία και τους κανονισμούς που υιοθετεί η ΕΕ. Στα πλαίσια αυτά υπάρχουν σημαντικά περιθώρια για τις εθνικές αναπτυξιακές πολιτικές.

Έχω τη γνώμη ότι πέντε θέματα μπορεί να αποτελούν την αιχμή μιας νέας αναπτυξιακής πολιτικής: μεταρρύθμιση της δημόσιας διοίκησης, εκσυγχρονισμός στον τρόπο λειτουργίας των ημικρατικών οργανισμών, υλοποίηση της εκπαιδευτικής μεταρρύθμισης, επιτάχυνση στην εφαρμογή του Γενικού Σχεδίου Υγείας και πολιτικές με βάρος στις νέες τεχνολογίες, την έρευνα και την καινοτομία. Μόνο οι συνδυασμένες πολιτικές σε βασικούς τομείς μπορεί να αποδώσουν στέρεες λύσεις μαζί με την παραγωγή περισσότερου εθνικού προϊόντος.

Οι κοινωνικές αδικίες, η περίθαλψη, το σύστημα κοινωνικής ασφάλισης, η ανεργία, η υποαπασχόληση, η διπλή απασχόληση, οι ανισότητες στους μισθούς είναι μερικές από τις βασικές προκλήσεις στη σημερινή Κύπρο. Σε πολλούς πολίτες κυριαρχεί η εντύπωση ότι μια αναπτυξιακή πολιτική είναι μια εύκολη και γρήγορη υπόθεση. Συχνά η πραγματικότητα ανατρέπει αυτή την εντύπωση γιατί η πολυπλοκότητα των φαινομένων έχει δημιουργήσει εξίσου πολύπλοκες εξισώσεις.

Μια κυβέρνηση που διαθέτει την αποφασιστικότητα να αντιμετωπίσει την κρίση έχει να υλοποιήσει ένα εφικτό πρόγραμμα και όχι να μοιράσει αμοιβές στα «δικά της» παιδιά. Χρειάζονται ρήξεις με κατεστημένες νοοτροπίες και συντεχνιακές αγκυλώσεις μαζί με τη δημιουργία των προϋποθέσεων για το κράτος της κοινωνικής αλληλεγγύης στα πιο αδύνατα μέλη του και της δημιουργίας ενός «δικτύου υποστήριξης» για όσους χρειάζονται μια δεύτερη ευκαιρία.

Το διεθνές περιβάλλον παίζει καθοριστικό ρόλο στις τελικές αποφάσεις των κρατών. Στην ουσία ορίζει την κατεύθυνση των αλλαγών. Χρειάζεται πρόγραμμα με σαφείς στόχους. Η ανάπτυξη με κοινωνική δικαιοσύνη χρειάζεται πολιτική θέληση και κοινωνικό προγραμματισμό.

Η Κύπρος μπορεί να αντιμετωπίσει με επιτυχία τις προκλήσεις μόνο εάν διαμορφωθεί ένα σύγχρονο σχέδιο σταθεροποίησης και ανάπτυξης.

Το ευρωπαϊκό περιβάλλον διαμορφώνει το πλαίσιο. Οι συνθήκες είναι πολύπλοκες. Για την Κύπρο είναι μια ισχυρή πρόκληση η συμετοχή στην πρώτη ταχύτητα της ζώνης του ευρώ.

Χαιρετισμός: Λάρκος Λάρκου, πρόεδρος ΟΠΕΚ

ΕΚΔΗΛΩΣΗ ΟΠΕΚ-ΓΡΑΦΕΙΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ ΣΤΗΝ ΚΥΠΡΟ ΜΕ ΘΕΜΑ «ΜΠΡΟΣΤΑ ΣΤΗΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΡΙΣΗ: Η ΕΕ ΚΑΙ Η ΚΥΠΡΟΣ».

 Λευκωσία, 28 Μαρτίου 2011