Εκλογές στο ρυθμό του Ζεϊμπέκικου

Ένα μήνα πριν τις διπλές εκλογές στην Τουρκία, (24/6) οι εξελίξεις τρέχουν στο ρυθμό τους. Τι λένε οι πολιτικές κατευθύνσεις και οι επιλογές προσώπων;

1. Κλείδωσε η συνεργασία του Κόμματος Ανάπτυξης Δικαιοσύνης  (ΚΑΔ) με το Κόμμα Εθνικιστικής Δράσης (ΚΕΔ) με κοινό υποψήφιο τον Τ. Ερτογάν. Η συμμαχία αυτή έχει το προβάδισμα, ηγείται των δημοσκοπήσεων, θέτει το εκλογικό δίλημμα «με το νέο σύνταγμα ή με το παλιό σύστημα». Υπόσχεται μιαν άλλην  Τουρκία στα εκατό χρόνια από την ίδρυσή της, 2023.

 

2. Η αξιωματική αντιπολίτευση του Ρεπουπλικανικού Λαϊκού Κόμματος (ΡΛΚ) έκανε μερικές αξιόλογες κινήσεις. Επέλεξε ως υποψήφιο για τον προεδρία τον καθηγητή γυμναστικής Μουχαρέμ  Ιντζιέ, δύο φορές αντίπαλο του Κ. Κιλινστάρογλου στις εσωκομματικές εκλογές για την ηγεσία του ΡΛΚ. Καλός στο μπαλκόνι, πιο ανοικτός σε δημόσιες σχέσεις και πολιτικά ανοίγματα. Ήδη συνάντησε στα πλαίσια μιας νέας εθιμοτυπίας όλους του υποψήφιους προέδρους στην έδρα τους και τον υποψήφιο του φιλοκουρδικού κόμματος (ΔΚΛ) Σ. Ντεμίρτας στη φυλακή. Η επιλογή Ιντζιέ συνιστά μια έξυπνη κίνηση από την πλευρά του στιφού Κιλινστάρογλου, και σίγουρα πιο σωστή από εκείνη του ισλαμιστή Ιχσάνογλου στην προηγούμενη εκλογική αναμέτρηση.

3. Ο Α. Γκιουλ το σκέφθηκε και τελικά δεν προχώρησε να θέσει τον εαυτό στου στην κρίση των εκλογέων. Ζήτησε «ενότητα» των δυνάμεων της αντιπολίτευσης γύρω από την υποψηφιότητά του-και δεν την είχε. Η Ακσενέρ του Καλού Κόμματος ήταν σαφής: «αν θέλει ας κατέβει, εγώ δεν αποσύρω την υποψηφιότητά μου». Ήταν αυτός ο μόνος λόγος; Ίσως, τελικά, ο Γκιουλ να μην θέλησε να έρθει σε μη αναστρέψιμη αντιπαράθεση με το κόμμα του οποίου υπήρξε συνιδρυτής (πρόεδρος της χώρας, πρωθυπουργός, Υπουργός Εξωτερικών). Ίσως δεν ήθελε να κλείσει την καριέρα του ως «εχθρός» του ΚΑΔ, καθώς δεν είδε την στήριξη που ανέμενε.

 

4. Η Μ. Ακσενέρ (ηγέτης και υποψήφια πρόεδρος με το Καλό Κόμμα) κάνει περισσότερο θόρυβο από όσο μπορεί να καταναλώσει. Εμφανίζει μιαν εικόνα δυσανάλογη από την πραγματική επιρροή της. Η «Λεπέν της Τουρκίας», προέρχεται από τις ταξεις του ΚΕΔ, συγκρούστηκε με τον ηγέτη του Μπαχτσελί για την ηγεσία του κόμματος και όταν κατενόησε ότι η προεδρική καρέκλα δεν φεύγει με καταστατικές διαδικασίες, αποχώρησε και ίδρυσε νέο κόμμα.

5. Τα κόμματα της συμπολίτευσης και αυτά της αντιπολίτευσης έχουν συμφωνήσει για συνεργασίες στις βουλευτικές εκλογές. Μικρά κόμματα σπεύδουν σε συνεργασίες με τα μεγάλα καθώς μόνο έτσι θα επιβιώσουν, αφού το όριο του 10% για είσοδο στη Βουλή παραμένει. Θυμίζω ότι το όριο του 10% το εγκαινίασαν τα κεμαλικά κόμματα για να μπλοκάρουν την είσοδο του ΚΑΔ στη Βουλή το 2002. Το ΚΑΔ υποσχέθηκε τον περιορισμό του σε μικρότερο ποσοστό και εν τέλει το άφησε όπως ήταν για να εμποδίσει με τη σειρά του, τους επόμενους αντιπάλους του.

 

6. Το τοπίο έχει ξεκαθαρίσει. Ερτογάν, Ιντζιέ, Ακσνέρ οι τρεις κυριότεροι αντίπαλοι για την προεδρική θέση. Οι δύο τελευταίοι συμφώνησαν ότι θα υποστηρίξουν ο ένας τον άλλο στο δεύτερο γύρο. Θα υπάρχει δεύτερος γύρος ή ο Ερτογάν θα νικήσει από τον πρώτο; Δύσκολη εκτίμηση καθώς οι εξελίξεις στον οικονομικό τομέα (πτώση της λίρας, κρίσεις των οίκων αξιολόγησης, πληθωρισμός) δεν ευνοούν όπως άλλοτε τον σημερινό πρόεδρο. Η σημερινή κυβέρνηση έχει επιτύχει στα προηγούμενα χρόνια «κινέζικους» ρυθμούς ανάπτυξης. Η πτώση του 2016 (σχεδόν 4%) ανετράπη με άνοδο κοντά στο 7% για το 2017, με δημιουργία 1 εκ. νέων θέσεων εργασίας αλλά και με ισχυρές πληθωριστικές πιέσεις στο 10%. Η αντιπολίτευση δεν έχει εμφανίσει κάποιο αξιόλογο εναλλακτικό σχέδιο στην αναπτυξιακή της πολιτική, και αυτό παραμένει το στρατηγικό πλεονέκτημα για το κυβερνόν κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης.

7.  Ο Τ. Ερτογάν αιφνιδιάζει, συχνά πολώνει το σκηνικό, θέτει διλήμματα  και έτσι νικά το ΡΤΚ και τον αδύναμο Κιλιντζάρογλου. Το σκηνικό αυτό φαίνεται να αλλάζει σε κάποιο βαθμό. Ο Μ. Ιντζιέ είναι πιο δεκτικός σε μια σύγχρονη επικοινωνιακή πολιτική, δεν συμμετέχει σε πολωτικές αντιπαραθέσεις, επισκέπτεται τα γραφεία του ΚΑΔ στην Άγκυρα και εύχεται καλύ επιτυχία στον Τ. Ερτογάν, χορεύει ζειμπέκικο και κυκλοφορεί το χορευτικό του ταλέντο στο διαδίκτυο. Αυτά βοηθούν στο να διεξαχθεί ένας πιο ήρεμος εκλογικός αγώνας αλλά δεν είναι τόσο σημαντικά για να αλλάξουν τα δεδομένα. Ο Τ. Ερτογάν έχει το προβάδισμα και διεκδικεί νίκη από τον πρώτο γύρο. Η μέχρι τώρα ήπια εκλογική του εκστρατεία δείχνει ότι μάλλον δεν την έχει εδραιώσει, γι’ αυτό αναζητά ευρύτερη κοινωνική στήριξη για να την κερδίσει…

Λάρκος Λάρκου