Ένα διάλειμμα, μια καθαρή απόφαση

Η διαδικασία για αναζήτηση λύσης στο κυπριακό βρίσκεται σε πραγματικό και πλήρες αδιέξοδο. Ουδείς μπορεί με βεβαιότητα να μιλήσει σχετικά με το ποια μπορεί να είναι επόμενη ημέρα στις συνομιλίες. Οι δηλώσεις των δύο ηγετών στις 24 Φεβρουαρίου είναι χαρακτηριστικές:

Πρόεδρος Αναστασιάδης: «Χρειάζεται μια νέα προσέγγιση εκ μέρους των Ηνωμένων Εθνών ως προς τις διαπραγματεύσεις για το Κυπριακό. Ο Πρόεδρος Αναστασιάδης επεσήμανε πως εκεί όπου ο Ειδικός Σύμβουλος του ΓΓ του ΟΗΕ Έσπεν Μπαρθ ¶ιντα μπορεί να επικριθεί είναι για την ακολουθούμενη μεθοδολογία. Όπως είπε δεν υπάρχει συγκεκριμένη μεθοδολογία που θα βοηθούσε πρακτικά στην υπερπήδηση εμποδίων που αναφύονται κατά τη διάρκεια του διαλόγου. Εξήγησε πως ενώ υπάρχει ατζέντα για τις συναντήσεις που πραγματοποιούνται, σημειώνονται παρεμβάσεις καθώς και αναφορές εκτός του πλαισίου των συζητήσεων χωρίς οποιαδήποτε. Σε σχέση με τη στάση της τ/κ πλευράς σε ό,τι αφορά τις συνομιλίες για το Κυπριακό, μετά την έγκριση από τη Βουλή της τροπολογίας του ΕΛΑΜ ώστε προς τιμήν της επετείου του ενωτικού δημοψηφίσματος, στις 15 Ιανουαρίου να γίνεται σχετική αναφορά στα σχολεία, ο Πρόεδρος Αναστασιάδης εξέφρασε την ελπίδα να γίνουν δεύτερες σκέψεις από την τ/κ πλευρά και την Τουρκία. Σημείωσε ωστόσο, πως δεν αναμένει αυτό να γίνει πριν το δημοψήφισμα στην Τουρκία τον Απρίλιο. Πιστεύω πως ο στόχος της τουρκικής πλευράς, ειδικότερα του Τούρκου Προέδρου Ερντογάν, να πετύχει ένα θετικό αποτέλεσμα στο δημοψήφισμα καθίσταται ένα ουσιαστικό εμπόδιο στις διαπραγματεύσεις σε ό,τι αφορά την απόσυρση των κατοχικών στρατευμάτων. Επεσήμανε πως μια διευθέτηση πρέπει να εγκαθιδρύει μια πραγματικά ανεξάρτητη χώρα, και πως εάν διατηρηθεί η παρούσα κατάσταση, δηλαδή εάν η τουρκοκυπριακή κοινότητα συνεχίζει να ελέγχεται από την Τουρκία, τότε δεν θα είναι οι Κύπριοι που θα αποφασίζουν για την Κύπρο, αλλά «άλλοι που θα αποφασίζουν για όλους μας». (εφ/δα ο Φιλελεύθερος, 24/2/17).

Ο τ/κ ηγέτης Μ. Ακιντζί: «Λέω ιδού η Ρόδος. Ας διορθώσουν αυτό το λάθος και εγώ την επόμενη ημέρα θα είμαι στο τραπέζι. Να δούμε ποιος έδωσε ντιρεκτίβες ποιου”, ήταν η απάντηση σήμερα του Τ/κ ηγέτη όταν κλήθηκε να σχολιάσει τα όσα λέγονται στη “νότια Κύπρο” (Κυπριακή Δημοκρατία) ότι λόγω του δημοψηφίσματος στην Τουρκία και ότι η Τουρκία έδωσε οδηγίες του Ακιντζί, οι διαπραγματεύσεις αναστάληκαν. Αντιπροσωπεία της συνομοσπονδίας Hak Is, είπε ότι από την πρώτη ημέρα (της κρίσης) έγινε αναφορά στο επικείμενο δημοψήφισμα της Τουρκίας, σημειώνοντας ότι σε περιόδους εκλογών και δημοψηφισμάτων υπάρχει μια ευαισθησία. «Ωστόσο, πραγματικά δεν υπήρξε τέτοιο αίτημα από την Τουρκία (σσ για αναστολή των διαπραγματεύσεων). Η διαδικασία της Κύπρου έχει τη δική της πορεία και η διαδικασία του δημοψηφίσματος τη δική της πορεία” ανέφερε ο Ακιντζί υποστηρίζοντας ότι γίνεται προσπάθεια να διασυνδεθούν αυτές οι δύο διαδικασίες για να απομακρυνθούμε από το γεγονός των Προεδρικών εκλογών στη “νότια Κύπρο”, κατά την έκφρασή του. Κανείς να μην θεωρεί, συνέχισε, ότι οι Τ/κ δεν έχουν τη δική τους σκέψη, βούληση, άρθρωση λόγου και όλες οι αντιδράσεις να αποδίδονται στην Τουρκία. Ο τ/κ “λαός” στην Κύπρο, είναι μια ίση οντότητα, όπως και η ε/κ κοινότητα, αυτό πρέπει να το αποδεχθούν όλοι, συμπλήρωσε ο κ. Ακιντζί.

Υπενθυμίζοντας ότι στην επικαιρότητα ήρθε το ερώτημα εάν το ψευδοκράτος θα προσαρτηθεί στην Τουρκία, ο τ/κ ηγέτης απάντησε ότι «όχι, αυτό δεν μπορεί να γίνει». Εδώ, είπε, υπάρχει η “ΤΔΒΚ”, όπως αποκάλεσε το ψευδοκράτος, το οποίο, σε περίπτωση λύσης, θα μετατραπεί σε μια τ/κ συνιστώσα πολιτεία σε συνθήκες, ελευθερίας, ασφάλειας και ισότητας και “θα συνεχίσουμε το δρόμο μας κάτω από μια ομοσπονδιακή δομή. Εάν αυτό δεν γίνει, θα ριζώσουν σε δύο διαφορετικές περιοχές, δύο διαφορετικά κράτη και θα συνεχίσουν το δρόμο τους. Ούτε και εμείς έχουμε στόχο να προσαρτηθούμε στην Τουρκική Δημοκρατία, ούτε έχει ανάγκη η Τουρκική Δημοκρατία μια νέα επαρχία» (ΚΥΠΕ, 24/2/17).

Είναι εξαιρετικά αμφίβολο αν αυτές οι δηλώσεις μπορεί να οδηγήσουν, σε αυτό το στάδιο, σε κάποιας μορφής σύγκλιση, ώστε να επαναρχίσουν οι συνομιλίες από το σημείο που έμειναν. Αν αυτή η δυσκολία είναι πέρα από εμφανής, τότε δεν υπάρχει κάποιος λόγος ώστε να σχοινοβατεί η διαδικασία, περιμένοντας κάποιον από μηχανής θεό να την αναστηλώσει. Δεν υπάρχουν τέτοιοι, ούτε κάποιος θα μπορούσε να αντικαταστήσει την πολιτική βούληση των δύο ηγετών. Μού φαίνεται πιο λογικό να ανασταλούν οι συνομιλίες, να δοθεί ένα εύλογο χρονικό διάστημα στις δύο πλευρές να ξανασκεφτούν τα πράγματα, τις συγκλίσεις, τις αποκλίσεις, το χρόνο και τις εσωτερικές τους δυνάμεις. Να αφιερώσουν περισσότερο χρόνο ώστε να διαβουλευτούν με τον εαυτό τους, τους συνεργάτες τους για το μέλλον της νήσου, και ύστερα να γίνει προσπάθεια για νέα συγκόλληση του πράγματος, μέσα από τις προσπάθειες που καταβάλλει ο Ε. Έιντε και ΟΗΕ σε πιο υψηλό επίπεδο.

Η σημερινή κατάσταση είναι η χειρότερη δυνατή, καθώς συνομιλίες δεν υπάρχουν, οι δοκιμές έχουν αποτύχει καθώς ο Μ. Ακιντζί δεν προσήλθε στη συνάντηση στις 16 Φεβρουαρίου. Οι δύο ηγέτες τοποθετούνται κατά τρόπο που δεν επιτρέπει κάποια κινητικότητα στο παρόν χρονικό διάστημα. Η ζημία που προκαλείται από τη σημερινή μαχητική αντιπαράθεση σε επίπεδο δηλώσεων, προσφέρει μόνο μια αρνητική ατμόσφαιρα, και έτσι οι πιθανότητες για μια νέα προσπάθεια στο παρόν στάδιο φαίνονται εξαιρετικά ασθενείς. Είναι προτιμότερη μια  προσωρινή «εκεχειρία», ένα λογικό διάλειμμα, που θα τους επιτρέπει να περιορίσουν τις δημόσιες δηλώσεις, να σταθμίσουν ξανά τα δεδομένα και να λάβουν στέρεες αποφάσεις τόσο σε σχέση με όσα σημαντικά έχουν επιτύχει στις έως τώρα διαπραγματεύσεις ανάμεσά τους, όσο και στα όσα καλούνται να αντιμετωπίσουν στην περίπτωση ενός πραγματικού αδιεξόδου.

Λάρκος Λάρκου