Ενας Μάης με υποσχέσεις

Ο Μάιος του 2015 δημιουργεί μια πραγματική κινητικότητα στο κυπριακό. Η εκλογή Ακιντζί στην ηγεσία των τ/κ, η πρώτη συνάντηση Αναστασιάδη- Ακιντζί στις 11 Μαίου, η επανάληψη των συνομιλιών στις 15 Μαίου, οι ανακοινώσεις σημαντικών δυνάμεων στο διεθνή χώρο για υποστήριξη της νέας προσπάθειας, δημιουργούν ένα μομέντουμ. Είναι προφανές ότι το κλίμα έχει αλλάξει και αυτό αποτελεί ένα βασικό παράγοντα για να προχωρήσει η διαδικασία στα βαθειά. Στην ατζέντα βρίσκονται ΜΟΕ «χαμηλής» πολιτικής, διαπραγματευτικά κεφάλαια, παλαιότερο υλικό από τις συγκλίσεις Χριστόφια-Ταλάτ. Επίκεντρο αποτελεί το Κοινό Ανακοινωθέν της 11ης Φεβρουαρίου 2014 ανάμεσα στον Πρόεδρο Αναστασιάδη και τον τότε τ/κ ηγέτη Ν. Έρογλου. Τα πιο πάνω δείχνουν ότι υπάρχει η βασική ύλη για να προχωρήσει η διαπραγμάτευση στα πιο δύσκολα του κυπριακού.

Η επανέναρξη των συνομιλιών συνέπεσε με δύο σημαντικές ημερομηνίες -την 1η Μαίου, επέτειο της ένταξης της νήσου στην ΕΕ, 1η Μαίου 2004, και την Ημέρα της Ευρώπης στις 9 του Μάη. Αυτή η συμβολική συνάντηση των επετείων με την επανάληψη των συνομιλιών για επίλυση, αποτελεί κάτι παραπάνω από ιστορική «σύμπτωση», αποτελεί μια κατεύθυνση για το μέλλλον για όλη την Κύπρο.

Μέσα στη «δεξαμενή» στοιχείων που έχει διαμορφώσει η λειτουργούσα ΕΕ, η Κύπρος μπορεί να βρει το αναγκαίο υλικό για να δώσει λύσεις σε ακανθώδεις πτυχές της διαπραγμάτευσης. Για παράδειγμα η Κύπρος είναι μέλος της ευρωζώνης από την 1η Ιανουαρίου 2008. Αυτή η αλλαγή αποτελεί ένα στρατηγικής σημασίας στοιχείο για το σύνολο των προσπαθειών για την επίλυση του κυπριακού. Το ευρώ, εκτός από κοινό νόμισμα της λέσχης των «19», αποτελεί και ένα σύμβολο οικονομικής συνεργασίας και κοινής αναπτυξιακής δράσης στον ευρωπαϊκό κόσμο μέσα από την περισσότερη σύγκλιση των οικονομιών των μελών της ευρωζώνης. Το ευρώ ως νόμισμα της λύσης συμβολίζει τη νέα σελίδα για όλους τους κυπρίους. Η τραπεζική ένωση, η εμβάθυνση της οικονομικής διακυβέρνησης υπηρετούν τα μακροπρόθεσμα συμφέροντα της Κύπρου γι’ αυτό και οι προγραμματισμένες ανακοινώσεις των Γιούγκερ, Τουσκ και Ντάισελμπλουμ στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο του Ιουνίου σχετικά με νέα μέτρα οικονομικής ενοποίησης αφορούν πλήρως τις συνομιλίες για την επίλυση του κυπριακού.

Η Κυπριακή Κυβέρνηση σε συνεννόηση με την ΕΕ και με τη συμμετοχή εμπειρογνωμόνων της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, μπορεί να διαβουλευτεί με την τ/κ ηγεσία και τ/κ κοινωνικούς φορείς έτσι ώστε οι τεχνικές πλευρές του ευρώ να ενταχθούν στο συνολικό πλέγμα της διαδικασίας επίλυσης. Η σταδιακή προσαρμογή και η τελική υιοθέτηση του ευρώ από την τ/κ κοινότητα θα προσφέρει σημαντικά κίνητρα ανάπτυξης και περαιτέρω ενσωμάτωσής της στην ευρωπαϊκή οικονομία στο πλαίσιο μιας συνολικής συμφωνίας.

Σε στρατηγικό επίπεδο και με εργαλείο το ευρώ, η Λευκωσία μπορεί να επιδιώξει στο πλαίσιο των συνομιλιών Αναστασιάδη-Ακιντζί και σε συνεργασία με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή τη Δημιουργία ενός Συμφώνου Σύγκλισης και Σταθερότητας για το σύνολο της κυπριακής οικονομίας. Αυτό θα επιτρέψει στην κυπριακή οικονομία να προωθήσει νέες μορφές εταιρικής δράσης και να σχηματίσει κοινοπραξίες καθιστώντας έτσι το Σύμφωνο Σύγκλισης και Σταθερότητας πολιτικό εργαλείο για τη δημιουργία μιας νέας οικονομικής πρακτικής στην Κύπρο.

Τα Διαρθρωτικά Ταμεία ή τα Ταμεία Συνοχής δίνουν τη δυνατότητα ανάπτυξης σε λιγότερο αναπτυγμένες περιοχές της ΕΕ. Στην Κύπρο τα Ευρωπαϊκά Διαρθρωτικά Ταμεία μπορεί να είναι εργαλεία για την ανοικοδόμηση και την ανασυγκρότηση, άρα εργαλεία ειρήνης σε μια ενωμένη Κύπρο. Μέσα σε αυτό το πλαίσιο η Κυπριακή κυβέρνηση θα μπορούσε να καλέσει εμπειρογνώμονες της ΕΕ να επισκεφθούν τις περιοχές ειδικού βάρους και να ετοιμάσουν μελέτες τις οποίες η ΕΕ θα μπορούσε να στηρίξει πρακτικά στον κατάλληλο χρόνο.

Δημόσια γίνεται συχνά αναφορά στο ρόλο της ΕΕ στο κυπριακό, αλλά εδώ και 11 χρόνια ακούμε συνθήματα και όχι εφικτές προτάσεις, εκκλήσεις και όχι σχέδια, προχειρότητες και όχι επεξερασμένες πολιτικές. Αυτό που μετρά είναι να ενσωματώσουμε στις διαδικασίες επίλυσης του κυπριακού σημαντικές πτυχές από τον σκληρό πυρήνα της υπαρκτής ΕΕ-πέρα από την οικονομία, ζητήματα ασφαλείας, ανοικοδόμησης, υποδομών, προγράμματα συμφιλίωσης κλπ.

Ασφαλώς δεν μπορούμε να αλλάξουμε τη γεωγραφία ή την ιστορία της Κύπρου. Από εμάς, όμως εξαρτάται να καθοδηγήσουμε το μέλλον της, γι’αυτό η ΕΕ είναι ευκαιρία για όσους θέλουν και μπορούν, και όχι για εκείνους που νομίζουν ότι πολιτική σημαίνει δικαιώματα χωρίς δεσμεύσεις, χρήματα χωρίς προγραμματισμό, αλληλεγγύη χωρίς κανόνες. Κατακτούμε μια πολιτική αλλαγή εφόσον την θέλουμε πολύ, εφόσον οργανωνόμαστε, εφόσον δημιουργούμε συμμαχίες που προωθούν πολιτικές που υπηρετούν τα μεγάλα συμφέροντα της ειρήνης και της σταθερότητας στην Κύπρο και την Α. Μεσόγειο.