Ένας ο ΟΗΕ. Άλλος δεν υπάρχει…

Το τελευταίο χρονικό διάστημα εντείνεται μια ειδικής σημασίας «διένεξη» με τα Ηνωμένα Έθνη. Ορισμένα κυπριακά έντυπα έχον επιλέξει μια συστηματική κριτική προς πράξεις ή παραλείψεις, είτε του Γ.Γ. του ΟΗΕ, είτε άλλων αξιωματούχων του Οργανισμού.Επειδή, αυτή η επιλογή έχει πολιτική σημασία σημαίνει ότι αυτή η κριτική στοχεύει κάπου. Μήπως να αλλάξει μυαλά ο ΟΗΕ; Μήπως να πανικοβληθεί από τις κριτικές μας; Ή μήπως να αποτελέσει αντίβαρο στα τουρκικά σχέδια; Στην εφημερίδα «Ελευθεροτυπία» (26/10) γράφονται τα εξής, με αφορμή δηλώσεις του ΓΓ του ΟΗΕ Μ. Γκάλι «ότι τα δύο μέρη στην Κύπρο δεν δείχνουν προθυμία για επίλυση του προβλήματος. Σαφέστερος, όμως, ο εκβιασμός προς την αδύνατη πλευρά, τη δική μας. Τι θέλει να μας πει ο Γκάλι; Μήπως ότι πρέπει να αφεθούμε στο έλεος του πάνοπλου εισβολέα; Αυτό υπαγορεύουν οι αρχές του ΟΗΕ»;

Συνεχής επίκληση των «αρχών του ΟΗΕ» τείνει να δημιουργήσει την εντύπωση ότι αυτές οι αρχές βρίσκονται εκεί και ότι ο ΟΗΕ, ως ο θεματοφύλακάς τους, έχει το αυτονόητο καθήκον να αγωνίζεται για την πιστή εφαρμογή τους. Να είναι ο φύλακας – άγγελος των αρχών περίπου δικαίου. Ο ΟΗΕ, όμως, ποτέ δεν ήταν αυτός και επομένως δεν μπορούμε να τον κατηγορούμε, γιατί δεν είναι ένας άλλος ΟΗΕ, ένας δηλαδή ΟΗΕ των αδυνάτων. Ο ΟΗΕ είναι «παιδί», των συσχετισμών δύναμης, όπως αυτοί διαμορφώθηκαν στο διεθνές πεδίο, μετά το τέλος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Έτσι, οικοδομήθηκε ένας Οργανισμός που για να λειτουργήσει, μπήκε στους μηχανισμούς των παγκοσμίων συσχετισμών, διαφορετικά Δεν θα υπήρχε – τουλάχιστον όπως τον γνωρίζουμε, με όλες τις αδυναμίες και όλες τις δυνατότητές του. Με τον τρόπο που λειτουργεί, τόσο η Γραμματεία του, όσο και το Συμβούλιο Ασφαλείας – η κατ’ εξοχήν έκφραση των παγκοσμίων ισορροπιών – επιδέχεται σοβαρές παρασκηνιακές παρεμβάσεις, είναι «αντικείμενο» συνεχών διπλωματικών σχεδιασμών που δεν αφορούν, ούτε τις γενικές αρχές του ΟΗΕ, ούτε τη γενική αίσθηση περί δικαίου. Η περίπτωση του Κουβέιτ είναι χαρακτηριστική, εκεί όπου ο ΟΗΕ υπηρέτησε με απόλυτη επιτυχία τις στρατηγικές επιλογές των Μεγάλων Δυνάμεων στο Σ.Α. στην περιοχή της Μέσης Ανατολής.

Έτσι στην κυπριακή υπόθεση δεν μπορούμε να ζητάμε από τον ΟΗΕ να γίνει ένας άλλος ΟΗΕ, επειδή απλώς έχουμε δίκαιο. Αυτός είναι, με όλα τα θετικά και αρνητικά, άρα είναι πολύ βασικός όρος του κυπριακού αγώνα το να έχουμε επίγνωση των ορίων του ΟΗΕ, να έχουμε πλήρη γνώση των δυνατοτήτων του στο κυπριακό ζήτημα. Όταν η «Ελευθεροτυπία» εισηγείται «να δοθεί στον Γκάλι μια αυστηρή και αξιοπρεπής απάντηση, ο  Πρόεδρος Κληρίδης έχει τον λόγο», σημαίνει ότι πιστεύει πως αυτού του είδους οι πρακτικές έχουν αποτέλεσμα. Όμως, με τον τρόπο που είναι δομημένος ο ΟΗΕ αυτές οι «αυστηρές» απαντήσεις δεν έχουν καμιά πρακτική αξία. Οι θεμιτές διαφωνίες, οι αντιθέσεις με τον ΟΗΕ, δεν πρέπει να έχουν «μαζικό» χαρακτήρα, αφού έτσι απευθύνονται στο πουθενά. Οι προσεκτικές, οι παρασκηνιακές διαβουλεύσεις έχουν κάποιο αποτέλεσμα. Οι μαζικές παραβιάσεις αυτής της αρχής, αφορούν συχνά προσπάθειες για συγκάλυψη δικών μας αδυναμιών ή και επιχείρηση για εσωτερική κατανάλωση…

Εφημερίδα, Το Βήμα, 1996