Ευρωπαϊκή λύση στο κυπριακό
Δεν είναι κάτι αναγκαστικά κακό να έχει κανείς αυταπάτες. Τρέφουν τις απώτερες φιλοδοξίες μας, ντύνουν μερικές φορές την ανθρώπινη ανάγκη να έχει κάποιος διεξόδους. Έτσι εφευρίσκουμε λύσεις που να ανταποκρίνονται στα σύνορα μεταξύ ουτοπίας και ευσεβούς πόθου.
«Ευρωπαϊκή λύση» στο Κυπριακό επιθυμούν διάφορες ροπές και τάσεις στο κυπριακό πολιτικό σκηνικό. Προφανώς η «Ευρωπαϊκή λύση» είναι σε ρήξη και ευθεία αντίθεση με τη διαπραγμάτευση του Σχεδίου Ανάν από τον Πρόεδρο Παπαδόπουλο.
Ευρωπαϊκή λύση δεν είναι οι δηλώσεις Φερχόϊγκεν «η Ε.Ε. θα ενσωματώσει τους όρους της συμφωνίας και για να το επιτύχουμε αυτό έχουμε νομικούς εμπειρογνώμονες στην ομάδα Ντε Σότο.. .. πως θα προχωρήσουν οι μεταβατικές περίοδοι σε ορισμένους τομείς ..» (ΡΙΚ, 19/2/04). Ευρωπαϊκή λύση δεν είναι οι πολλές δημόσιες αναφορές των πιο σημαντικών αξιωματούχων της Ε.Ε. (Επιτροπή, Συμβούλια Υπουργών, Σύνοδοι Κορυφής, κείμενα της προεδρίας) ότι υποστηρίζουν διάλογο και διαπραγματεύσεις με βάση το σχέδιο Ανάν.
Ουδείς εξ εκείνων που θέλουν «ευρωπαϊκή λύση» παρατήρησε ότι στις συνομιλίες εκπρόσωποι της Ε.Ε. κάτω από την ομπρέλα του επιτρόπου για τη διεύρυνση Γκ. Φερχόϊγκεν (τεχνοκράτες με κατ ουσίαν πολιτική αποστολή).
Κατά μια σύμπτωση οι ετερόκλητοι υποστηρικτές της «ευρωπαϊκής λύσης» προσπέρασαν στην πλειοψηφία τους τα κείμενα του Ελσίνκι (1999) σαν ανύπαρκτα κείμενα. Ή ήταν εναντίον, ή απλά σιωπούσαν .
Η περισσότερη Ευρώπη στις προσπάθειες για λύση στο κυπριακό ήθελε σχέδιο και δράσεις στο κατάλληλο χρονικό σημείο (2000-2003). Ο Γ. Κρανιδιώτης πρότεινε αυτό το σχέδιο (1996) και αυτό ενεκρίθη ομόφωνα από το ευρωκοινοβούλιο(ευρωπαίος Ντε Σόττο, Ευρωπαική διάσκεψη για το κυπριακό, ευρωπαικό σχέδιο λύσης, μέτρα προσέγγισης ε-κ και τ-κ, κλπ) Αυτά δεν έγιναν.
Σήμερα τα δεδομένα είναι γνωστά και το πλαίσιο συγκεκριμένο. Διαπραγμάτευση πάνω στο σχέδιο Ανάν, βελτιώσεις και αλλαγές που να επιτρέπουν στην ομοσπονδιακή Κύπρο να λειτουργεί απρόσκοπτα μέσα στο ευρωπαϊκό θεσμικό πλαίσιο των 25. Αυτή είναι η θεσμική «χορηγία» της Ε.Ε. στον Πρόεδρο Παπαδόπουλο και αυτό το πλαίσιο το διατύπωσε και δημόσια ο Γκ. Φερχόϊγκεν (19/2/04).
Κατά συνέπεια μέσα σε αυτά τα πλαίσια προκύπτει μια διαπραγμάτευση πάνω στο σχέδιο Ανάν η οποία θέλει αλλαγές που να συνάδουν με το ευρύτερο ευρωπαϊκό πλαίσιο και αυτός είναι ο ρόλος των τεχνοκρατών από την Ε.Ε. που είναι παρόντες στη διαπραγμάτευση.
Υποστηρίζω πως κάτω από άλλες συνθήκες (2000-2003) μπορούσε να υπάρχει περισσότερη Ευρώπη στο σχέδιο Ανάν. Ποιός την προώθησε; Ή ποιος την υλοποίησε; Ποιος διατύπωσε στο σωστό χρόνο εφικτές προτάσεις
Είναι, όμως, άλλο η κριτική για όσα έγινα ή δεν έγιναν στον κρίσιμο χρόνο (2000-2003) και άλλο η ουτοπία ότι η Ε.Ε. θα είναι ο μηχανισμός επιβολής επί της Τουρκίας όλων των Ε/Κ ανησυχιών και θέσεων. Επί του συγκεκριμένου η Ε.Ε. συνεργάζεται με τις ΗΠΑ (λ.χ. ζητήματα ασφάλειας στη λύση του κυπριακού) και επιδιώκει κάτι τέτοιο δίνοντας προβάδισμα στις ΗΠΑ σε ορισμένες πτυχές της λύσης (ασφάλεια). Η περισσότερη Ευρώπη γίνεται με έργα ακόμα και στα ζητήματα ασφαλείας (λ.χ. πρόταση για ανάπτυξη αριθμού στρατιωτών από τον ευρωστρατό στην Κύπρο με τη λύση ως μέρος της ειρηνευτικής δύναμης σε συνεργασία με τη δύναμη του ΟΗΕ. Αυτές οι προτάσεις έγιναν από το 2000 και για τις οποίες θα γράψω εκτενέστερα σε επόμενο άρθρο μου. Ουδείς τότε τις θεώρησε παραγωγικές γιατί η παλαιά ηγεσία στην Κύπρο γνώριζε καλά μόνο το δρομολόγιο Λευκωσία – Νέα Υόρκη…