Ευρωπαϊκή ομπρέλα στο κυπριακό
Ο διορισμός του φινλανδού διπλωμάτη Γ. Πλόμπεργκ ως συμβούλου του Επιτρόπου Όλι Ρεν για το κυπριακό είναι ένα δυνατό βήμα προς τη σωστή κατεύθυνση. Με δημόσιες δηλώσεις τους τόσο ο πρόεδρος της Επιτροπής Χ.Μ. Μπαρόζο, όσο και ο Επίτροπος για την Διεύρυνση Ολι. Ρεν έχουν δημοσιοποιήσει τη θέση της Επιτροπής για δραστήρια παρουσία της Ε.Ε. στις διαδικασίες λύσης του κυπριακού. Συνεπώς, ο διορισμός Πλόμπεργκ είναι μια έμπρακτη απόδειξη πως ορισμένα πράγματα υλοποιούνται.
Είναι από μια άποψη και μια κίνηση που εναρμονίζεται με τη Νέα Συνταγματική Συνθήκη της Ε.Ε. Η απόφαση των 25 για να προχωρήσουν τα ζητήματα της εξωτερικής πολιτικής άμυνας πρέπει να παίρνει συγκεκριμένη μορφή και το κυπριακό είναι ένα κατ’ εξοχήν ευρωπαϊκό θέμα για να έχει, έτσι, την πλήρη παρουσία η Ε.Ε. Με το κυπριακό η νέα Ε.Ε. πρέπει να δοκιμάσει τις δυνατότητες της.
Ο Ζακ Σιράκ καλεί τους γάλλους να ψηφίσουν θετικά στο δημοψήφισμα στις 29 Μαϊου για την επικύρωση ή μη του ευρωπαϊκού συντάγματος με το επιχείρημα «να είναι η Ε.Ε. παγκόσμιος παίκτης». Αυτή η προσέγγιση δένεται απολύτως με το τι μπορεί να κάνει η Ε.Ε. στο κυπριακό.
Παρ’ όλες τις αρχικές επιφυλάξεις του Λονδίνου, το συμβούλιο Υπουργών (Δεκέμβρης 1993) διόρισε τον Σερζ Αμπού ως ευρωπαίο παρατηρητή στο κυπριακό. Σήμερα τα πράγματα είναι πολύ διαφορετικά: οι όροι εντολής του Γ. Πλόμπεργκ είναι κρίσιμο θέμα για το κυπριακό και επ’αυτού η Λευκωσία θα πρέπει να δώσει διπλωματική μάχη για ένα διευρυμένο πλαίσιο εντολής. Ο Σ. Αμπού παρουσίασε τις τρεις εκθέσεις του (1994) και απήλθεν, αλλά ο Γ.Πλόνμπεργκ έχει μπροστά του νέα δεδομένα. Και κυρίως πρέπει να έχει τη δυνατότητα -με νέους όρους εντολής- τη συμμετοχή του στη διαπραγμάτευση για την επίλυση του κυπριακού σε όσα σημεία άπτονται των λειτουργικών σχέσεων Κύπρου – Ε.Ε. (λ.χ. άμυνα, ασφάλεια, εγγυήσεις, λειτουργία του ευρωπαϊκού κεκτημένου).
Υπάρχουν ανοικτά ζητήματα στο Σχέδιο Λύσης του ΟΗΕ που προκύπτουν και ως ευρωπαϊκά (ασφάλεια, άμυνα, ρήτρες αλληλεγγύης, ρυθμίσεις που να μην μπλοκάρουν τις λειτουργίας ολόκληρου του ευρωπαϊκού οικοδομήματος κ.ά ).Αυτά τα ζητήματα για να προωθηθούν, χρειάζεται χρόνος, τεκμηρίωση, και βεβαίως συμμαχίες.
Το Εθνικό Συμβούλιο (12 Απριλίου) έκανε ένα σημαντικό βήμα προς τα εμπρός – διαμόρφωση καταλόγου από αλλαγές. Οι αλλαγές αυτές που θα συναντούν τις δίκαιες ανησυχίες των Ε/Κ πρέπει να τύχουν πλήρους ευρωπαϊκής υποστήριξης έτσι που να καταστούν συστατικό στοιχείο της λύσης .
Συνεπώς αυτά τα ζητήματα έπρεπε να είχαν διατυπωθεί και κωδικοποιηθεί στο Εθνικό Συμβούλιο πριν από αρκετούς μήνες. Χάθηκε πολύτιμος χρόνος. Αυτός ο χρόνος θα ήταν χρόνος παρουσίασης και υποστήριξης τους στα θεσμικά όργανα των Βρυξελλών, και διαμόρφωσης ευνοϊκών συσχετισμών.
Η υλοποίηση των αλλαγών δεν είναι μια αυτόματη διαδικασία που αναμένει κάποιο νέο γύρω συνομιλιών για να προωθηθεί. Η Ε.Ε. δουλεύει διαφορετικά και οι συσχετισμοί διαμορφώνονται με άλλους όρους (προβολή επιχειρημάτων, άντληση ιδεών από το ευρωπαϊκό σύνταγμα, γνώση των συσχετισμών, στήριξη ορισμένων που συνδέονται με ασφάλεια / εξωτερική πολιτική από την Επιτροπή Εξωτερικών Υποθέσεων του Ευρωκοινοβουλίου).
Η Ε.Ε. πρέπει να ακούσει τεκμηριωμένη εισηγήσεις από τη Λευκωσία, και σε αυτή την προσπάθεια θα μπορούσαν να αξιοποιηθούν πρόσωπα από διαφορετικά κόμματα ή ευρωβουλευτές που έχουν τις περισσότερες δυνατότητες. Είναι κοινή διαπίστωση πως μια καλή προετοιμασία θέτει τις βάσεις για το καλύτερο αποτέλεσμα.
Καλή προετοιμασία είναι και τα όσα προηγούνται μιας διαπραγμάτευσης: σαφείς διεκδικήσεις, πλέγμα συμμαχιών, ευρωπαϊκή ομπρέλα στη διαπραγμάτευση.