Γερμανικό κλειδί στο κυπριακό

Οι σχέσεις Τουρκίας-ΕΕ περνούν εν πολλοίς μέσα από το Βερολίνο και η τουρκική κυβέρνηση το γνωρίζει καλά. Οι πρόσφατες συνομιλίες Μέρκελ-Ερτογάν στο Βερολίνο στο τέλος Ιανουαρίου, αν και δεν άλλαξαν το ρου των πραγμάτων προσέφεραν στα δύο μέρη καλύτερους διαύλους επικοινωνίας και ένα καλύτερο κλίμα στο πολιτικό επίπεδο. Σύμφωμα με το ρεπορτάζ σε κοινή συνέντευξη τύπου οι δύο είπαν τα εξής:

Η Α. Μέρκελ:«οι διαπραγματεύσεις για την ενταξιακή πορεία της Τουρκίας είναι ανοιχτού αποτελέσματος και χωρίς χρονοδιάγραμμα». Μίλησε για «κοινά στρατηγικά συμφέροντα» των δύο χωρών» και τόνισε ότι το Βερολίνο «στηρίζει την ενταξιακή διαδικασία», ενώ εξέφρασε την ικανοποίησή της για το άνοιγμα του κεφαλαίου 22 για την περιφερειακή πολιτική, τονίζοντας ότι αναμένει εντατικές εργασίες σε αυτόν τον τομέα, ενώ δήλωσε πεπεισμένη ότι θα ξεπεραστούν οι δυσκολίες για το άνοιγμα των κεφαλαίων 23 και 24.

Για την εσωτερική κατάσταση στην Τουρκία, η Α. Μέρκελ δήλωσε ότι «κάθε χώρα διανύει τον δρόμο προς τον εκδημοκρατισμό με τις δικές της, εσωτερικές δυνάμεις», ενώ αναφέρθηκε στις εξαιρετικές διμερείς σχέσεις και στους ανθρώπους, οι οποίοι αποτελούν «πολιτιστική γέφυρα» για τις δύο χώρες. Επιπρόσθετα μίλησε θετικά και σε ότι αφορά το πάγιο αίτημα των μεταναστών τουρκικής καταγωγής στην Γερμανία να τους χορηγείται διπλή υπηκοότητα.

Ο Τ. Ερντογάν μίλησε για τις στενές σχέσεις που έχουν αναπτυχθεί και μεταξύ των δύο λαών, αναφέρθηκε τόσο στους βουλευτές τουρκικής καταγωγής στο Ομοσπονδιακό Κοινοβούλιο όσο και στην Υφυπουργό Ενσωμάτωσης Αϊντάν Εζογκιούζ—και ακόμη και στους τούρκους ποδοσφαιριστές που αγωνίζονται σε γερμανικές ομάδες. Σύμφωνα με το ρεπορτάζ ο Τ. Ερτογάν μίλησε στην Γερμανική Εταιρία για την Εξωτερική Πολιτική για τις ευρωτουρκικές σχέσεις επισημαίνοντας ότι «η Ευρωπαϊκή Ένωση χρειάζεται την Τουρκία, κυρίως σε ό,τι αφορά την επίλυση περιφερειακών διενέξεων και ζήτησε εντατικότερη στήριξη από το Βερολίνο».

Θεωρώ ότι η βελτίωση του κλίματος στις ευρωτουρκικές σχέσεις είναι ωφέλιμη σε πολλά επίπεδα. Η Α. Μέρκελ κάτω από τα νέα δεδομένα που δημιουργεί στην γερμανική πολιτική ζωή η επιρροή των Σοσιαλδημοκρατών, μετριάζει την αρνητική της στάση απέναντι στην τουρκική υποψηφιότητα και επανέρχεται στη φρασεολογία που είχε τύχει αποδοχής από το Βερολίνο το 2005 –ενταξιακές διαπραγματεύσεις ανοικτού τέλους. Αυτό δημιουργεί καλύτερες γέφυρες συνεννόησης και κατ’ επέκταση καλύτερο τρόπο να τίθενται προβλήματα στο πιο υψηλό επίπεδο.

Σε αυτή τη φάση η βελτίωση του κλίματος στις ευρωτουρκικές σχέσεις είναι ενδιαφέρουσα και σε σχέση με την αναμενόμενη επανέναρξη των συνομιλιών για επίλυση στο κυπριακό. Η προηγούμενη απόπειρα Μέρκελ να στείλει κάποιο «ηχηρό» μήνυμα στην Άγκυρα μέσω της επίσκεψής της στη Λευκωσία, ουδέν απέδωσε, αν δεν περιέπλεξε περισσότερο τα πράγματα. Σε κλίμα αντιπαράθεσης δεν προχώρησε κάτι.

Σήμερα σε αυτό το κλίμα, σε συνδυασμό με άλλα στοιχεία, η πιθανότητα η ΕΕ και ειδικότερα το Βερολίνο να ασκήσουν την επιρροή τους στην Άγκυρα είναι αυξημένη. Αυτό το σημείο θα εξαρτηθεί εν μέρει και από την καλή προετοιμασία ενός φακέλου και μιας δραστηριότητας από την πλευρά της Λευκωσίας με στόχο να δώσει ρόλο και μέθοδο στη θεσμική ΕΕ και κυρίως να κατακτήσει θετική στάση απέναντι σε αυτό το φάκελο και από τους σημαντικούς παίκτες μέσα στην ΕΕ. Η προγραμματισμένη επίσκεψη του προέδρου Αναστασιάδη στο Βερολίνο μετά από πρόσκληση της Α. Μέρκελ προσφέρει αυτή τη δυνατότητα.