Γιατί κέρδισε ο Ερτογάν;

Αν ήταν σωστές οι γνωστές αναλύσεις, ο Τ. Ερτογάν έπρεπε να πάρει 2%- αλλά πήρε 52.2%! Προφανώς κανένας από τους αναλυτές αυτούς δεν θα σκεφτεί πως έκανε αβάσιμες υποθέσεις. Απλά αλλάζουμε θέμα και πάμε παρακάτω! Το παράδειγμα μιλά από μόνο του: «Στον πρώτο γύρο των εκλογών στις 14 Μαίου που περιελάμβανε και τις βουλευτικές εκλογες, το ΚΑΔ βγήκε πρώτο στις 10 από τις 11 επαρχίες που επλήγησαν από τον σεισμό» Reuters, 29/5. Το σημείο αυτό (10 στις 11) δείχνει πως η σχέση εμπιστοσύνης ανάμεσα στον ΤΕ με σημαντικά τμήματα της τουρκικής κοινωνίας παραμένει ισχυρή, παρά τα προβλήματα, τις αστοχίες, τις αυθαιρεσίες. Ασφαλώς οι σεισμόπληκτοι περίμεναν κάτι παραπάνω-αλλά το περίμεναν από τον Ερτογάν, όχι από τους αντιπάλους του. Γενικότερα, όπως δείχνει το 52.2%, δεν έσπασε ο δεσμός εμπιστοσύνης που συνδέει τον Τ. Ερτογάν με τον μετριοπαθή, αντικεμαλικό, Σουννιτισμό. Ο Ερτογάν εκφράζει με τον πιο ισχυρό τρόπο τους τούρκους πολίτες που ήταν επιφυλακτικοί απέναντι στον εκσυγχρονισμό με το μαστίγιο που εφάρμοσε ο Αττατούρκ. Η πλειοψηφία των Τούρκων κράτησε τις επιφυλάξεις της για τις εντολές του «Πατέρα των Τούρκων» και όταν οι συνθήκες το επέτρεπαν, ψήφιζε αντικεμαλικά, απέρριπτε αρκετές από τις εντολές του! Ο Τ. Ερτογάν «συνόψισε» τον τρόπο όταν παραμονές του 2ου γύρου πήγε στον τάφο του Ατνάν Μεντερές-σαν να έλεγε στους οπαδούς του «να ποια ήταν η παλιά Τουρκία του Ρεπουπλικανικού Λαϊκού Κόμματος, 1960, 1971, 1980..».

Την επομένη των εκλογών έδειξε ποια είναι η πρώτη προτεραιότητα της τελευταίας του θητείας του: η ανασύνταξη της πορείας της οικονομίας. Στην ομιλία του την νύχτα της 28ης Μαϊου υπογράμμισε πως «η πιο επείγουσα αναγκαιότητα στις μέρες μπροστά μας, είναι αντιμετώπιση των προβλημάτων από την αύξηση των τιμών. Δεν είναι δύσκολο για μας να λύσουμε αυτό το πρόβλημα. Το αποδείξαμε όταν ήμουν Πρωθυπουργός, όταν φέραμε τον πληθωρισμό στο 6.2%». Σύμφωνα με την Hürriyet «ο Τ. Ερτογάν συνάντησε τον M. Σιμσέκ στις 29/5 μέσα σε θετικό κλίμα. Ο Σισμέκ υπηρέτησε ως Υπουργός Οικονομικών κάτω από τον Τ. Ερτογάν μεταξύ 2009 – 2015, ενώ ήταν αν. πρωθυπουργός μεταξύ 2015- 2018». Η συνάντηση δείχνει πως ο ΤΕ αναζητά φόρμουλες για αναθεώρηση της οικονομικής του πολιτικής με επιστροφή σε «ορθόδοξες» οικονομικές πολιτικές. Σε ποιο βαθμό και πότε προφανώς ήταν το αντικείμενο της συνάντησης ανάμεσα στους δύο.

Η δεύτερη προτεραιότητά Ερτογάν, η συνέχιση της πολιτικής που ισχυροποιεί την διεθνή θέσης της χώρας του-ΕΕ, ΗΠΑ, Ρωσία, Περιφερειακες Σχέσεις. Ήδη συνομιλία με Μπάιντεν για την αγορά των F16, Σουηδία, επικοινωνία με Πούτιν, Σίσι, Χέρτζογκ, Νετανιάχου, Σολτς. Ο ΥΠΕΞ της ΕΕ Ζ. Μπορέλ έγραψε στον ΤΕ πως «η ΕΕ έχει στρατηγικό συμφέρον στη συνέχιση μιας αμοιβαία επωφελούς σχέσης συνεργασίας με την Τουρκία». Η πορεία εξομάλυνσης των σχέσεων της Τουρκίας με χώρες της περιοχής θα συνεχιστεί. Η εκλογική νίκη, τού δίνει επιπρόσθετη ισχύ, συνεπώς, αυτή την φορά οι σχέσεις με την Αίγυπτο θα ομαλοποιηθούν-εκκρεμεί η ανακοίνωση για διορισμούς πρεσβευτών, ενώ με τον Άσσαντ οι αποστάσεις δεν είναι εύκολο να ξεπεραστούν, παρά την μεσολάβηση Μόσχας και Τεχεράνης.

Ειδικά στο κυπριακό τα πράγματα παραμένουν εξαιρετικά πολύπλοκα. Το επί τρία χρόνια αδιέξοδο (2017-20) έστρωσε το δρόμο στον Ε. Τατάρ. Ο ΓΓ του ΟΗΕ επέρριψε ευθύνες στους ηγέτες των δύο κοινοτήτων για το ναυάγιο και επαίνεσε δημόσια την Τουρκία για την «σθεναρή στήριξη στη διαδικασία». Ο ΓΓ  στην Έκθεση για την Αποστολή των Καλών του Υπηρεσιών στο Κυπριακό στις 30/9/17 γράφει πως «πιστεύω ακράδαντα ότι στο Κραν Μοντανά χάθηκε μια ιστορική ευκαιρία». Όλοι οι παίκτες πιστεύουν το ίδιο και γι’ αυτό έχουν αποχωρήσει από το σκηνικό. Οι προσπάθειες για επανασυγκόλληση της διαδικασίας καρκινοβατούν. Ο ΠτΔ θέλει συνομιλίες «από εκεί που μείναμε στο Κραν Μοντάνα». Ο ΟΗΕ δεν αντιδρά και η ΕΕ αναμένει «νεότερα» από τον Α. Γκουτέρες-και αυτά δεν έρχονται. Πάνω στο κενό στρατηγικής, ο αντιπρόεδρος της τουρκικής κυβέρνησης Φ. Οκτάυ δήλωσε πως  «οι προσπάθειες του Ε/Κ ηγέτη δεν έχουν καμία αξιοπρόσεχτη σημασία για εμάς. Δεν υπάρχει κανείς που δεν γνωρίζει τον ρόλο του στην κατάληξη σε αποτυχία της διαπραγματευτικής διαδικασίας στο Κραν Μοντάνα στην περίοδο που ήταν Κυβερνητικός Εκπρόσωπος το 2017», (6/4/23).

Η διεθνής θέση της Ε/Κ ηγεσίας έχει εξασθενήσει επικίνδυνα και μόνο όσοι αποφεύγουν να δουν τα πασιφανή, λένε, «εμείς ήδη καθόμαστε στο τραπέζι των συνομιλιών και περιμένουμε τους άλλους». Αυτές οι επιπολαιότητες δεν περνούν απαρατήρητες, έχουν επιπρόσθετο κόστος και δυσχεραίνουν περαιτέρω ένα επόμενο βήμα. Η ολοκλήρωση της εκλογικής διαδικασίας στην Τουρκία δεν παράγει από μόνη της ειδήσεις σχετικές με το κυπριακό. Το κουβάρι έχει τυλιχθεί επικίνδυνα και μόνο με μεγάλες κινήσεις μπορεί να αλλάξει η φορά των πραγμάτων. Οι διεθνείς παίκτες αναμένουν από τη Λευκωσία ορισμένα «σήματα». Όσο δεν έρχονται, το κάρο θα βουλιάζει βαθύτερα στη λάσπη.

Λάρκος Λάρκου