H πυξίδα και το θράσος
Γιατί η κοινή γνώμη στην Κύπρο παραμένει με πολλά ερωτηματικά σχετικά με τις εξελίξεις στο κυπριακό; Κρίνω ότι οι πιο κάτω λόγοι εξηγούν σε μεγάλο βαθμό την κατάσταση:
Πρώτο, η σαφής πλειοψηφία στηρίζει τη λύση. Ωστόσο, οι φορείς που την εκπροσωπούν δυσκολεύονται να πάρουν τα ηνία, να μιλήσουν με θάρρος, να θέσουν την πλήρη ατζέντα στον δημόσιο διάλογο, παραμένουν διστακτικοί. Ως εκ τούτου, η έννοια του ιστορικού συμβιβασμού έχει υποστεί διάβρωση, γιατί η κοινή γνώμη έχει εκπαιδευτεί στις κορώνες και στις λεκτικά «ασυμβίβαστες» συμπεριφορές.
Δεύτερο, οι οπαδοί της μη λύσης διαθέτουν αυτοπεποίθηση, συχνά θράσος, γνωρίζουν να αποδομούν κάθε αξιόλογη συζήτηση. Τσαρλατάνοι υπόσχονται λύσεις που δεν υπάρχουν, καλλιεργούν φαντασιώσεις σε καθημερινή βάση. Οι οπαδοί της μη λύσης, αποκτούν δυσανάλογο εκτόπισμα σε σχέση με την επιρροή τους (περίπου στο 30%), γιατί οι οπαδοί του ορθολογισμού δεν τολμούν να τους θέσουν τα κρίσιμα ερωτήματα: τι σας ενοχλεί να γίνει η Κύπρος μία; Τι προτείνετε; Πότε θα μιλήσετε τη γλώσσα της αλήθειας; Εξηγήστε ποια είναι η λύση με το «σωστό περιεχόμενο». Πότε θα την κερδίσετε; Έχετε, έστω έναν, σύμμαχο στο διεθνές πεδίο;
Τρίτο, κενά προκύπτουν, επίσης, από τις αδυναμίες που έχει ο ΟΗΕ. Είναι αδιανόητο να συζητάμε επί ενάμιση έτος τα όσα έγιναν στο Κρανς Μοντάνα και ο ΟΗΕ να μην έχει δημοσιοποιήσει το Πλαίσιο Γκουτέρες, έτσι που η κοινή γνώμη να έχει μια καλή εικόνα των πραγμάτων. Η διπλωματική ικανότητα του ΟΗΕ μπορεί να βοηθήσει σε περίοδο διαπραγματεύσεων, ωστόσο, η πολιτική αντίληψή του σε σχέση με τις διαθέσεις της κοινής γνώμη, έχει πολύ σοβαρά κενά. Οι εκπρόσωποι του ΟΗΕ στερούνται της αναγκαίας πολιτικής ανάλυσης και, κατά συνέπεια, δεν αντιλαμβάνονται με επάρκεια το σημείο αυτό.
Ο ΓΓ του ΟΗΕ Α. Γκουτέρες στις 15 Οκτωβρίου έγραψε στην Έκθεσή του προς στα μέλη του ΣΑ:
«Πιστεύω βαθιά στη ζωτικότητα, την ενέργεια και τη δύναμη του πληθυσμού της νήσου, συμπεριλαμβανομένων ιδίως των γυναικών και της νεολαίας, και προτρέπω τη μεγαλύτερη εμπλοκή τους στο να βοηθήσουν στην οικοδόμηση της απαραίτητης εμπιστοσύνης, για να αναλάβουν τα βήματα που θα απαιτήσει μια τέτοια λύση».
Πώς θα εκφραστεί «η ζωτικότητα, η ενέργεια και η δύναμη του πληθυσμού της νήσου;». Πρώτα, χρειάζεται η κινητήρια δύναμη, δηλαδή η έγκυρη ενημέρωση. Αλλιώς η κοινή γνώμη θα παραμένει έρμαιο της ρητορικής του κάθε δημαγωγού. Αν, ωστόσο, τύχουν της αναγκαίας πληροφόρησης θα έχουν το χρήσιμο υλικό για να σκέφτονται ορθολογικά. Αυτή η ευθύνη, σε έναν κρίσιμο βαθμό, ανήκει στον ΟΗΕ.
Τέταρτο, από την αδυναμία των δυνάμεων που ενδιαφέρονται για την πρόοδο να οργανώσουν τα επιχειρήματα που συνηγορούν υπέρ της επίλυσης, από την αδυναμία τους να αναδείξουν την κύρια αντίθεση σε αυτή την ιστορική συγκυρία. Έτσι, δεν μπορούν να κινητοποιήσουν την πλειοψηφία σε αυτή την κατεύθυνση και να δουλέψουν με τα σύγχρονα μέσα που η πολιτική επικοινωνία σήμερα διαθέτει. Τα επιχειρήματα δεν δημιουργούν αυτόματα πλειοψηφικά ρεύματα, γι΄αυτό έχει μεγάλη σημασία να διαθέτουν πολιτική και επικοινωνιακή τεκμηρίωση.
Πέμπτο, η έλεγχος της πληροφόρησης από τα παραδοσιακά Μέσα των οποίων οι ιδιοκτήτες «ψηφίζουν» λύσεις του τύπου «όπως είμαστε», δημιουργούν μιαν ατμόσφαιρα που κάθε άλλο βοηθά την πληροφόρηση των πολιτών. Η συγκάλυψη της αλήθειας, οδηγεί στις αμφιβολίες, στην αδράνεια. Η συνεχής πίεση με φόντο τις παραπλανητικές ειδήσεις, η χρησιμοποίηση λεξιλογίου που συσκοτίζει τη σκέψη, δυσκολεύουν την κατάσταση αλλά δεν την ανατρέπουν. Παρά τις παραπλανητικές ειδήσεις, παρά τη συνεχή πίεση πάνω στην διανοητική δραστηριότητα των τηλεθεατών, η πλειοψηφία βλέπει μπροστά γι’ αυτό και στηρίζει τη λύση με βάση τις κατευθύνσεις του ΟΗΕ.
Έκτο, κλειδί παραμένει η συντονισμένη δράση που φέρνει στην πρώτη σελίδα τον ενημερωμένο πολίτη, τον ενεργό πολίτη, αυτόν που έχει συνείδηση της κατάστασης και αντιλαμβάνεται τα αδιέξοδα που εγκυμονεί η στασιμότητα και είναι σε θέση να απαντά στα διλήμματα. Πλέον, ο ενημερωμένος πολίτης αποκτά ολοένα και περισσότερη ισχύ. Τα Μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης διευκολύνουν την διακίνηση της πληροφορίας, την κάνουν πραγματικό μαζικό κτήμα. Αυτή η αλλαγή ξεπερνά τα παραδοσιακά μέσα και δίνει στην είδηση αδιαμεσολάβητη μαζικότητα και συνεπώς τα ΜΚΔ συνιστούν έναν στρατηγικό εταίρο της προοδευτικής σκέψης. Αυτή η εξέλιξη θα βοηθήσει τις δυνάμεις της προόδου να αποκτήσουν την ικανότητα της μάχιμης υπεράσπισης της κοινής μας υπόθεσης.
Λάρκος Λάρκου