Η αθόρυβη διπλωματία μπροστά

Λάρκος Λάρκου

Συνάντηση Κ. Μητσοτάκη-Ν. Χριστοδουλίδη στην Αθήνα στις 13/3, Μεταξύ άλλων ανακοινώθηκε η «θεσμοθέτηση του Ανώτατου Συμβουλίου Συνεργασίας μεταξύ των δυο χωρών». Ένα τέτοιο σώμα όπως το ΑΣΣ συνηθίζεται στις διεθνείς πρακτικές, αλλά στις σχέσεις Κύπρου-Ελλάδας κάνει μόνο ζημιά. Τέσσερεις μέρες μετά την ανακοίνωση, ο Ε. Τατάρ έλαβε μέρος στη Σύνοδο του «Συμβουλίου των Τουρκικών Κρατών» στην Άγκυρα μετά από πρόσκληση Ερτογάν και με τη συμμετοχή, πέραν των ηγετών των κρατών-μελών της Κ. Ασίας και του πρωθυπουργού της Ουγγαρίας Β. Όρμπαν! Ο Ν. Χριστοδουλίδης δήλωσε πως «ενημέρωσα τον κ. Μητσοτάκη για την ανάγκη ενεργότερης εμπλοκής της ΕΕ στις προσπάθειες επίλυσης του Κυπριακού». Αλλά «ενεργότερη» δεν υπάρχει. Ενεργότερη υπήρξε. Γενεύη, Σύνοδος για την Κύπρο, 1/2017, παρών ο ΓΓ του ΟΗΕ, παρών ο πρόεδρος της Επιτροπής Γ.Κ. Γιούνκερ. Παρών ο ειδικός απεσταλμένος Γιούνκερ, Πήτερ Βαν Νούφελ. Ο Γιούνκερ ήταν  πρόεδρος της Επιτροπής-ο επικεφαλής της «κυβέρνησης» της ΕΕ. Κατά συνέπεια πιο πάνω, «ενεργότερη» από την συμμετοχή του προέδρου της Επιτροπής δεν υπάρχει. Το σημερινό αφορά προσπάθεια να ξαναστηθεί ένα έργο που εκτροχιάστηκε με αιτία.  Ο ΠτΔ σημείωσε επίσης πως «κοινές περιφερειακές δράσεις που αποδεικνύουν στην πράξη την προσπάθεια της Ελλάδας και της Κύπρου να είναι πυλώνες ασφάλειας και σταθερότητας στην περιοχή».  Προφανώς η έννοια των λέξεων δεν έχει κάποια αξία. Η Κύπρος είναι πυλώνας ανασφάλειας (στρατιωτική κατοχή του 37% του εδάφους της) και πυλώνας αστάθειας (Πράσινη Γραμμή, εκτός Σένγκεν, εκτεθειμένη στα ισοζύγια ισχύος στους πέντε ανέμους). Από την πλευρά του ο Κ. Μητσοτάκης υπογράμμισε ότι «η Αθήνα στηρίζει την προσπάθεια του νέου Κύπριου Προέδρου για ενεργότερη ευρωπαϊκή εμπλοκή στο Κυπριακό».  Αν και ο στόχος είναι σωστός, ο τρόπος με τον οποίο προωθείται είναι αντιπαραγωγικός, εφόσον εμφανίζεται ως πρωτοβουλία Λευκωσίας ή Λευκωσίας- Αθήνας, και στην οποία οι άλλοι παίκτες οφείλουν να «συμφωνήσουν». Δεν προωθούνται έτσι στόχοι με πολλές διαστάσεις και ιδιαιτερότητες. Μόνο η αθόρυβη διπλωματία βοηθά.

Ύστερα ακολούθησαν οι συναντήσεις Χριστοδουλίδη με τους ηγέτες των ελληνικών κοινοβουλευτικών κομμάτων. Ένα απόσπασμα από τις δηλώσεις ενός εκάστου: Αλέξης Τσίπρας, Πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ:  «Καλωσορίζω τη δήλωση σου (του ΝΧρ) για επανέναρξη των διαπραγματεύσεων από εκεί που σταμάτησαν στο Κραν Μοντανά». Νίκος Ανδρουλάκης, Πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ: «Η ΕΕ να συμμετέχει θεσμικά στις διαπραγματεύσεις που θα φέρουν ευημερία και μια πραγματικά βιώσιμη λύση στην Κύπρο».  Δημήτρης Κουτσούμπας, ΓΓ του ΚΚΕ: «το ΚΚΕ στηρίζει λύση του Κυπριακού σε μία ενιαία χώρα, ένα κράτος με μία διεθνή προσωπικότητα, ιθαγένεια και κυριαρχία χωρίς στρατό κατοχής και εγγυήσεις, αλλά και βάσεις, μια κοινή πατρίδα Ε/Κ και Τ/Κ». Κυριάκος Βελόπουλος, πρόεδρος της Ελληνικής Λύσης «Οι ελληνικές κυβερνήσεις πρέπει να προχωρήσουν στη χάραξη κοινής ΑΟΖ Κύπρου και Ελλάδας και ότι πρέπει να προχωρήσει ο ενεργειακός σχεδιασμός μέσω του αγωγού East Med». Γιάνης Βαρουφάκης, Γραμματέας του ΜέΡΑ25: «Το ΜέΡΑ25 στηρίζει μία λύση προς όφελος όλων των κατοίκων του νησιού, Ελλήνων, Τούρκων, Αρμένιων και Μαρωνιτών».

Στα παλιά χρόνια παλιοί Έλληνες διπλωμάτες γνώριζαν το κυπριακό εις βάθος, εξέδιδαν βιβλία (όπως ο «πρύτανής» τους Β. Θεοδωρόπουλος), γινόταν μια σοβαρή συζήτηση. Επίσης στα χρόνια των μεγάλων αντιπαραθέσεων (Κ. Καραμανλής, Α. Παπανδρέου) το κυπριακό έπαιζε πρώτο τραπέζι πίστα. Ύστερα ήρθε ο Γιάννος Κρανιδιώτης-πρώτα με Α. Παπανδρέου, ύστερα με Κ. Σημίτη. Εισήγαγε στο υπεξ Ελλάδας το «Cyprus time».  Ύστερα τα 2 Ελσίνκι, ένταξη της Κύπρου στην ΕΕ. Ηγεσία Κ. Σημίτη, με Θ. Πάγκαλο, Γ. Κρανιδιώτη, Χ. Ροζάκη,  Γ. Παπανδρέου, Ν. Θέμελη, Π. Ιωακειμίδη: η «χρυσή εποχή» της Ελληνικής διπλωματίας. Ύστερα ήρθαν οι «κηφήνες» -Καραμανλής ο αχθοφόρος, Μολυβιάτης ο ιθύνων νους της κατάσβεσης της «διπλωματίας Κρανιδιώτη», αυτής των διασυνδέσεων.

Οι δηλώσεις της ελληνικής κομματικής ηγεσίας μετά τις συναντήσεις με τον Ν. Χριστοδουλίδη, μιλούν από μόνες τους: ελάχιστα ασχολούνται με το κυπριακό, ελάχιστα κομματικά στελέχη βρίσκονται πίσω από τους ηγέτες για να εργαστούν πάνω στο θέμα. Σλόγκανς και αοριστολογίες, βασικά ότι θυμούνται από προηγούμενη συνάντηση που έτυχε να ήταν παρόντες.  Όμως είναι η Κύπρος που έχει την ευθύνη να καθορίζει το σκηνικό στο κυπριακό, με πλήρη ανάπτυξη πολιτικής για την επίλυση, το Πλαίσιο Γκουτέρες, τα ΜΟΕ, την συμπερίληψη της Τ/Κ κοινότητας στις πρόνοιες της Συνθήκης Προσχώρησης στην ΕΕ, (16/4/2003, Στοά του Αττάλου), τα Ευρωτουρκικά, τη διασύνδεση τους με το κυπριακό, τα ενεργειακά. Με άποψη για τις Ε/Τ σχέσεις: η καλύτερη υποστήριξη της Ελλάδας στο κυπριακό είναι ο διάλογος με την Τουρκία, η συνεπής διερεύνηση του τοπίου για από κοινού προσφυγή στη Χάγη για τις διαφορές στο Αιγαίο. Αλλά, ως γνωστόν, είμαστε στον αστερισμό των σλόγκανς. Γι’ αυτό και το κλασικό «δεν υπάρχει ούριος άνεμος για πλοίο που δεν γνωρίζει τον προορισμό του»…

ΥΓ: Η απονομή  του Μεγαλόσταυρου του Τάγματος του Σωτήρος και του Χρυσού Μεταλλίου της Βουλής των Ελλήνων στον Πρόεδρο της Κυπριακής Δημοκρατίας, ένα μήνα από την εκλογή του στο αξίωμα, δείχνει ότι η τυποποιημένη αβροφροσύνη αφαιρεί σοβαρότητα και από τις δύο πλευρές.  Η ενηλικίωση στις ελληνο-κυπριακές σχέσεις αργεί χαρακτηριστικά…