Η διαφθορά με αρυθμούς και “μέσα”

Τα στοιχεία που αποκαλύπτει το «Ευρωβαρόμετρο» σχετικά με τη διαφθορά στις χώρες-μέλη της ΕΕ είναι σημαντικά, πρώτα σε σχέση με την Κύπρο και μετά για όλους τους άλλους.
Σύμφωνα με το ρεπορτάζ του Ν. Μπέλλου στο ΚΥΠΕ στις 3 Φεβρουαρίου τα στοιχεία από το «Ευρωβαρόμετρο» έχουν ως εξής:

«Το 57% των Κυπρίων, δηλώνει ότι η διαφθορά επηρεάζει την καθημερινή τους ζωή (μέσος όρος ΕΕ 26 %), και το 78 % πιστεύει ότι η διαφθορά είναι ευρέως διαδεδομένη (μέσος όρος ΕΕ 76 %). Στην Ελλάδα το ποσοστό φτάνει το 99% και είναι το ψηλότερο στην ΕΕ.

Το 92 % των Κυπρίων δηλώνει ότι η δωροδοκία και η χρήση διασυνδέσεων είναι συχνά ο ευκολότερος τρόπος να εξασφαλίσουν ορισμένες δημόσιες υπηρεσίες (μέσος όρος ΕΕ 73 %), ενώ το 12 % δηλώνει ότι τα κυβερνητικά μέτρα καταπολέμησης της διαφθοράς είναι αποτελεσματικά (μέσος όρος ΕΕ 23 %) και το 14 % των ερωτηθέντων πιστεύει ότι τα μέτρα αυτά εφαρμόζονται αμερόληπτα (μέσος όρος ΕΕ 33 %).

Το 83% των Κυπρίων (το υψηλότερο ποσοστό στην ΕΕ) δηλώνει ότι ο μόνος τρόπος για να έχει κανείς επιτυχία στις επιχειρήσεις είναι μέσω πολιτικών διασυνδέσεων, και το 90 % πιστεύει ότι οι υπερβολικά στενοί δεσμοί μεταξύ επιχειρήσεων και πολιτικών οδηγούν στη διαφθορά (επίσης το υψηλότερο ποσοστό στην ΕΕ).

Αναφορικά με την εμπειρία της διαφθοράς, σύμφωνα με έρευνα του Ευρωβαρόμετρου του 2013, από το 3% των ερωτηθέντων Κυπρίων ζητήθηκε άμεσα ή έμμεσα να καταβάλει χρηματικό δώρο για υπηρεσίες που λήφθηκαν κατά τους τελευταίους 12 μήνες (μέσος όρος ΕΕ 4%). Το 12% των ερωτηθέντων δηλώνει ότι υπήρξε θύμα ή μάρτυρας υπόθεσης διαφθοράς κατά τους τελευταίους 12 μήνες (μέσος όρος ΕΕ 8%).

Το 85% των επιχειρηματιών πιστεύει ότι η ευνοιοκρατία και η διαφθορά παρεμποδίζουν τον ανταγωνισμό των επιχειρήσεων στην Κύπρο (μέσος όρος ΕΕ 73%).Το 64% των Κύπριων επιχειρηματιών δηλώνει ότι η διαφθορά αποτελεί πρόβλημα για την εταιρεία τους (μέσος όρος ΕΕ 43%)».

Τα στοιχεία λένε πολλά και οι αριθμοί βοηθούν στην κατανόηση της έκτασης του φαινομένου. Η ΕΕ καταγράφει τα στοιχεία, ενδεχομένως και τα ίδια τα κράτη-μέλη θα μπορούσαν να είχαν φροντίσει για αυτά. Εν πάση περιπτώσει η ΕΕ δίνει μια κατεύθυνση και έτσι βοηθά τα κράτη-μέλη να δουν την έκταση του προβλήματος της διαφθοράς και έτσι να λάβουν μέτρα σχετικά με τον περιορισμό ή και την εξάλειψη του φαινομένου. Ειδική περίπτωση παραμένει η Κύπρος όπου το θέμα αυτό δεν τυγχάνει μιας συνεπούς διαχείρησης με κατεύθυνση την αντιμετώπισή του. Οι αριθμοί σε μερικές περιπτώσεις είναι πιο πάνω από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο και αυτό δείχνει ότι κάποιες πρακτικές έχουν δοκιμαστεί εδώ και πολλά χρόνια και, δυστυχώς, έχουν εμπεδωθεί ως «τρέχουσες». Αρκετά πράγματα συνδέονται με τη βελτίωση των κανονισμών, με την κρατική και ατομική ευθύνη, με την αξιοκρατική επιλογή στο χώρο των δημόσιων συμβάσεων, με την συνεπή προσπάθεια της ηγεσίας ενός χώρου να περιορίσει τα φαινόμενα κακοδιοίκησης, με την πίεση του πολίτη σε όλα τα επίπεδα, με τη συμβολή της διερευνητικής δημοσιογραφίας, με τις νομοθετικές πρωτοβουλίες που γεμίζουν κενά και περιορίζουν πιθανές αυθαιρεσίες. Το ουσιώδες παραμένει: μόνο ένα πακέτο από κινήσεις και επιμονή στο χρόνο θα αλλάξει τους αριθμούς και η Κύπρος να μπει σε μια διαφορετική τροχιά.