Η διπλωματία στην εποχή της ακροβασίας
Τι εννοεί ο ηγέτης της Χεζμπολάχ Χασάν Νασράλα σε σχέση με την Κύπρο; Τι τρέχει ή τι μπορεί να τρέξει; Όλοι γνωρίζουμε: η Μ. Ανατολή δεν έχει μόνο λογικούς πολιτικούς, δεν έχει μόνο λογικά κινήματα. Όπως όλοι γνωρίζουμε, έχει και παράλογους, έχει κινήματα που τρέφουν και τρέφονται από το φανατισμό και τις απειλές. Η Γάζα είναι η πιο χαρακτηριστική απόδειξη- Χαμάς (7/10), ύστερα ο «πόλεμος» του Νετανιάχου. Η Κύπρος είναι δίπλα από την πιο δύσκολη, πύρινη γειτονιά του πλανήτη. Χρειάζεται σοφία και προνοητικότητα από την πλευρά της ηγεσίας της για να διαχειριστεί μια πολεμική σύγκρουση με απροδιόριστες επιπτώσεις στο μέλλον.
Σύμφωνα με το Reuters (19/6), ο ηγέτης της Χεζμπολάχ Χασάν Νασράλα σε τηλεοπτικό διάγγελμα είπε ότι «σε περίπτωση που οι εχθροπραξίες με τον ισραηλινό στρατό κλιμακώνονταν σε έναν ευρύτερο πόλεμο, τότε οι μαχητές του κινήματος θα αγωνίζονταν «χωρίς κανόνες» και «χωρίς περιορισμούς. Πουθενά στο Ισραήλ δεν θα υπήρχε ασφάλεια από τις επιθέσεις της Χεζμπολάχ», κάνοντας λόγο ακόμη και για ενδεχόμενους στόχους στη Μεσόγειο Θάλασσα. Ενώ απείλησε για πρώτη φορά την Κύπρο», λέγοντας ότι η Χεζμπολάχ θα μπορούσε να τη θεωρήσει «μέρος του πολέμου, εάν εξακολουθήσει να επιτρέπει στο Ισραήλ να χρησιμοποιεί τα αεροδρόμια και τις βάσεις της για στρατιωτικούς σκοπούς».
Μην πάμε μακριά. Στις 22/5 η Παλαιστινιακή Αρχή έστειλε καθαρό μήνυμα στη Λευκωσία. ‘Έγραψε ότι «οκτώ μέλη της ΕΕ αναγνωρίζουν ήδη την Παλαιστίνη, μεταξή αυτών και «η Ελληνική Διοίκηση της Νότιας Κύπρου». Ύστερα η ΠΑ έκανε ένα βήμα πίσω και το ΥΠΕΞ στη Λευκωσία αντί να δει το ουσιώδες μίλησε για «λάθος του μεταφραστή»- ως συνήθως ειδικοί στο να κοροϊδευόμαστε μεταξύ μας. Τώρα μίλησε ο Χασάν Νασράλα και το κλίμα στη νήσο άλλαξε γιατί γνωρίζουμε ότι η Χεζμπολάχ διασυνδέεται με το Ιράν και, όλοι προβληματιζόμαστε «μήπως το εννοεί»; Τι ακριβώς σημαίνει η απαράδεκτη απειλή Νασράλα ότι «η Κύπρος να καταστεί μέρος του πολέμου»;
Η μεγάλη εικόνα: ένα είναι ο απαράδεκτος Νασράλα, άλλο είναι οι πολιτικές της Λευκωσίας. Ο Ν. Χριστοδουλίδης επιμένει να μην βλέπει ότι η διαχείριση του πολέμου απαιτεί ισορροπίες με «δύο μάτια» σε μιαν περιοχή όπου ο παραλογισμός πάει κι έρχεται. Ακόμα και ένας πρωτοετής φοιτητής των πολιτικών επιστημών κατανοεί ότι σε μια πολύπλοκη εξίσωση το να βάζεις όλα τα αυγά σου στο καλάθι του Νετανιάχου, ίσως οδηγήσει σε επικίνδυνες εξελίξεις. Η απουσία μιας διπλωματίας με ισορροπίες φέρνει την Κύπρο πιο κοντά σε περιπέτειες. Αυτό επηράζει και το κυπριακό, ωστόσο, ο Ν. Χριστοδουλίδης αδιαφορεί για την ουσία του, το ενδιαφέρον του επικεντρώνεται στην επικοινωνιακή διαχείριση του αδιεξόδου, να «δείχνει», όχι να κάνει. Μια ακόμα απόδειξη η επί διήμερον πανηγυρική ατμόσφαιρα για το ταξίδι Κόμπου στις ΗΠΑ και η πώληση της ψευδαίσθησης ότι η Κύπρος είναι «πυλώνας σταθερότητας». Ο Ν. Χριστοδουλίδης με γραπτή του δήλωση «εξέφρασε μεγάλη ικανοποίηση για τη συμφωνία θεσμοθέτησης Στρατηγικού Διαλόγου της ΚΔ και των ΗΠΑ κατά την επίσκεψη του ΥΠΕΞ Κ. Κόμπου στις ΗΠΑ- «από σήμερα η διμερής σχέση της χώρας μας με τις ΗΠΑ ενισχύεται σημαντικά». Τρία θέματα, 1ον, Χρήσιμη η «αναβάθμιση». Αλλά πώς; Έχουμε κάποιον τρόπο/μέθοδο να την αξιολογήσουμε; 2ον, Τι σημαίνει «από σήμερα»; Πού ήταν χθες; Αφού μάθουμε, τότε θα αξιολογήσουμε και το πού είναι σήμερα. 3ον, Η αναβάθμιση προκύπτει με στοιχεία (λ.χ. αριθμοί για τις εμπορικές σχέσεις, τις πολιτιστικές ανταλλαγές). Οι γενικολογίες δεν είναι μια πειστική πολιτική. Όλοι οι πρόεδροι της Κύπρου έβαζαν τις σχέσεις με τις ΗΠΑ ψηλά, οι σχέσεις διαχρονικά ήταν σε πολύ καλό επίπεδο. Ας υποθέσουμε ότι η «αναβάθμιση» έφτασε προχθές. Τότε η υπογραφή της συμφωνίας Τουρκίας-ΗΠΑ που έφτασε στις 13/6 και με την οποία η Τουρκία θα παραλάβει 40 F-16 και θα εκσυγχρονίσει άλλα 79, τι ακριβώς είναι; Εδώ μετράμε αριθμούς: 40 συν 79.
Στο επίμαχο ζήτημα που συνδέεται με τις απειλές Νασράλα: ο Ν. Χριστοδουλίδης «ψηφίζει» Νετανιάχου για ιδιοτελείς λόγους, πρώτο, για να διαχειρίζεται το αδιέξοδο στο κυπριακό με τις πλάτες του εβραϊκού λόμπι στις ΗΠΑ, δεύτερο, για να εμφανίζεται στην κοινή γνώμη ότι έχει «κινητικότητα» και, 3ον, για να «μετριάζει» τις δικές του βαρύτατες ευθύνες για το στρατηγικό αδιέξοδο, 2017-20.
Αλλά ένα μικρό κράτος με ελάχιστα μέσα στη διάθεσή του (προσωπικό, μέσα, επιρροές), επικεντρώνεται στο κύριο στόχο και όλα τα άλλα είναι «συμπληρωματικά». Ο κύριος στόχος είναι, η μέσα από τη συμμετοχή μας στην ΕΕ, συστηματική εργασία για να στήσουμε μέσω ΕΕ project επίλυσης του κυπριακού-έργο δύσκολο, επίπονο, απαιτητικό. Ο διασκορπισμός δυνάμεων, η σπατάλη πολιτικού κεφαλαίου σε πολιτικές με κύριο στοιχείο τους την εσωτερική κατανάλωση, δεν παράγουν οτιδήποτε-πωλούν ένα ή δύο λεπτά δημοσιότητας στα δελτία των 8. Μια χώρα που το 37% του εδάφους της τελεί υπό στρατιωτική κατοχή, δεν είναι «πυλώνας σταθερότητας», όπως δήλωσε για πολλοστή φορά ο Ν Χριστοδουλίδης. Αντίθετα, είναι πυλώνας αστάθειας- γραμμή κατοχής, νεκρή ζώνη και μη συμμετοχή στο Σένγκεν. Κατά τον Γιάννο Κρανιδιώτη το σημερινό status quo στη νήσο είναι «επικίνδυνο, με ένα εύθραυστο σύνορο, εστία σύγκρουσης, μια αντιπαράθεση που διαιωνίζεται, αποσταθεροποιητικός παράγοντας για όλη την ευρύτερη περιοχή»
Λάρκος Λάρκου