Η έκθεση Γιωρκάτζη και η βιώσιμη ανάπτυξη

Η Έκθεσή της Γενικής Ελέγκτριας Χρυστάλλα Γιωρκάτζη για το 2012 αναφέρει ότι στη δημόσια υπηρεσία παρατηρείται «έλλειψη συστημάτων διεύθυνσης στον ευρύτερο δημόσιο τομέα, έλλειψη συντονισμού και προγραμματισμού, κακοδιαχείριση και φοροδιαφυγή». Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας Ν. Αναστασιάδης παραλαμβάνοντας την από 964 σελίδες Έκθεση στις 13 Δεκεμβρίου 2013 είπε ότι «επιδεικνύοντας ευαισθησία στις διαχρονικές παρατηρήσεις σας και στη διαχρονική αδιαφορία που επιδεικνύετο, έχω αποφασίσει να συσταθούν επιτροπές ελέγχου σε κάθε ένα των Υπουργείων και των υπηρεσιών που να παρακολουθούν τις παρατηρήσεις σας από τη μια, έτσι ώστε να παρεμβαίνουν διορθωτικά, και από την άλλη να γίνεται αυστηρότερος ακόμα έλεγχος με βάση τις εμπειρίες που αποκτώνται και τις παρατηρήσεις που καταγράφονται. Η αδιαφορία στον έλεγχο οριστικά και αμετακίνητα τερματίζεται». Η Χ. Γιωρκάτζη υπογράμμισε ότι «ο ρόλος του Γενικού Ελεγκτή δεν τελειώνει στην διαπίστωση αδυναμιών και κακοδιαχείρισης, αλλά πρέπει να επεκτείνεται με την υποβολή εισηγήσεων για να βελτιώνεται η διαχείριση του κράτους».

Συνοπτικά παρατήρησε τα πιο κάτω:

1. Σε δύο ομάδες αυτοεργοδοτούμενων εντοπίστηκαν πρόσωπα των οποίων ο τρόπος διαβίωσης και τα περιουσιακά στοιχεία δεν συνάδουν, με τα φορολογικά τους στοιχεία, ενώ ορισμένοι δεν είχαν καν φορολογικό φάκελο.

2 Η Ελεγκτική Υπηρεσία υπέβαλε στο Τμήμα Εσωτερικών Προσόδων λίστα με τα στοιχεία αυτών των ατόμων.

3. Υπάρχουν χιλιάδες εντάλματα που αφορούν συνολικά ποσό πέραν των 135 εκατ. ευρώ, τα οποία παραμένουν ανεκτέλεστα επειδή δεν εντοπίζονται οι πολίτες που τους αφορούν.

4. Υπάρχει έλλειψη συστημάτων διεύθυνσης στα υπουργεία και στους οργανισμούς- το δημόσιο διαθέτει εξαιρετικά στελέχη, τα οποία όμως δεν έχουν τα μέσα και την παρακίνηση για να μπορούν να αποδώσουν στο μέγιστο.

5. Υπάρχει έλλειψη συντονισμού και προγραμματισμού και έφερε ως παράδειγμα απόφαση που λήφθηκε πρόσφατα για ανέγερση Μεγάρου Πολιτισμού, ένα έργο για το οποίο έχουν δαπανηθεί ως τώρα πέραν των 20 εκατ. ευρώ και οι παρούσες συνθήκες σε συνδυασμό με τη μη έγκαιρη ένταξη του στα έργα για συγχρηματοδότηση από την ΕΕ και το ψηλό κόστος λειτουργίας του κατ` έτος, καθιστά πλέον ανέφικτη την ανέγερσή του.

6. Ο μηχανισμός για τον καθορισμό των τιμών των φαρμάκων, που υιοθετήθηκε το 2005, δεν λειτούργησε όπως έπρεπε και υπογράμμισε ότι υπό τις σημερινές οδυνηρές οικονομικές συνθήκες δεν πρέπει να έχουμε ως στόχο να είμαστε μια μεσαία χώρα στις τιμές των φαρμάκων, αλλά θα πρέπει να αλλάξουμε το μηχανισμό, στοχεύοντας τα φάρμακα, ως είδος πρώτης ανάγκης, να προσφέρονται στις καλύτερες δυνατές τιμές».

Οι παρατηρήσεις της Χ. Γιωρκάτζη αποτελούν μια κορυφαία πρόκληση για κάθε κυβέρνηση, και για τη σημερινή ώστε να κλείσει μια για πάντα την εκκρεμότητα: η έκθεση της ΓΕ δεν μπορεί να αποτελεί μια γενική επισκόπηση του έτους αλλά μια θεσμοθετημένη διαδικασία υποχρεωτικής εφαρμογής των παρατηρήσεων και εισηγήσεών της από όλους τους κυβερνητικούς τομείς ή τον ημιδημόσιο τομέα. Η κοινή γνώμη θέτει το ερώτημα «γιατί βιουλιάξαμε, πώς φτάσαμε στην τρόικα, στη χρεωκοπία;». Μια σοβαρή απάντηση βρίσκεται, μεταξύ άλλων, και στις ετήσιες Εκθέσεις της Γενικής Ελέγκτριας. Επί σειρά ετών μελετά, επισημαίνει, εισηγείται. Γράφει για τη φοροδιαφυγή, την κακοδιοίκηση, τα ελλείμματα, τα σκάνδαλα, τα ανείσπρακτα έσοδα του δημοσίου, τις σπατάλες, την κακοδιοίκηση που στοιχίζει ακριβά, την περιφρόνηση στο δημόσιο χρήμα, τα ενοίκια σε κυβερνητικές υπηρεσίες που αγγίζουν τα όρια του σκανδαλώδους, τα «βασίλεια» σε διάφορους κρατικούς τομείς που αγνοούν τους κανόνες της χρηστής διοίκησης.

Λοιπόν, μπορούμε να θέσουμε την οικονομία και την κοινωνία μας σε μια διαφορετική τροχιά. Αυτό δεν ανήκει στην αρμοδιότητα καμιάς τρόικας. Λύσεις εφικτές και βιώσιμες έχουμε και είναι στα δικά μας χέρια για να της θέσουμε σε εφαρμογή. Ένας από τους βασικούς κανόνες αυτής της αλλαγής είναι η πλήρης και πιστή εφαρμογή των εισηγήσεων της Γενικής Ελέγκτριας, ο έλεγχος και οι κυρώσεις σε όσους οργανισμούς και τμήματα δεν της υπολοποιούν από τη μέρα που έχουν την πλήρη και θεσμική ενημέρωση.