Η ευρωπαϊκή προοπτική
Είμαστε οργανικά παρόντες σε μια πολύ ενδιαφέρουσα ιστορική περίοδο. Οι εκπληκτικά γρήγορες αλλαγές, η μετάβαση από έναν κόσμο σε μια άλλη σφαίρα δραστηριοτήτων, επηρεάζει, αφορά, όχι μόνο έθνη και κοινωνικές τάξεις αλλά και τους πολίτες ως ξεχωριστές μονάδες. Οι κοσμογονικές αυτές αλλαγές συμπίπτουν χρονικά με την αλλαγή του αιώνα. Προσθέτουν, έτσι, μια νέα γοητεία, ή και πιέζουν για περισσότερη πληροφόρηση. Η κυπριακή κοινωνία εκφράζει με σταθερότητα τον κυρίαρχο στόχο της. Την ελεύθερη Κύπρο, την απαλλαγή της από τον Αττίλα, σε άμεση συνάρτηση με την επέκταση των ευρωπαϊκών αξιών στο σύνολο της κυπριακής πολιτείας. Ταυτόχρονα, και στα πλαίσια της βήμα με βήμα πορείας για ένταξή μας στην Ευρωπαϊκή Ένωση, σημειώνονται καθοριστικής σημασίας εξελίξεις. Η από τις 10 Νοεμβρίου έναρξη των διαπραγματεύσεων για την ένταξη της Κύπρου στην Ε.Ε., σηματοδοτεί μια νέα δημιουργική σελίδα, η οποία απαιτεί πολύπλευρες κινήσεις για την ολοκλήρωσή τους. Η στασιμότητα, ή η αίσθηση ότι η ακινησία είναι και αυτή μια κίνηση πολιτική δεν είναι πλέον το αίτημα των καιρών. Η Κύπρος έχει ρόλο στις εξελίξεις, είναι σε θέση να συμβάλει στην οικοδόμηση της νέας ευρωπαϊκής αρχιτεκτονικής.
Η Ευρώπη αλλάζει, αναδιαμορφώνει ισορροπίες, δημιουργεί νέα πλαίσια δραστηριοτήτων. Η εισαγωγή του ευρώ, δίνει το μέτρο της πρόκλησης αλλά και αυτή η εξέλιξη συντελείται σε άλλες διαστάσεις. Η διαρκής συζήτηση για τα όρια, τα πλαίσια, και τα μέσα για τις ευρωπαϊκές πολιτικές ασφάλειες, είναι ένα πεδίο που άμεσα και πολύπλευρα αφορά την Κύπρο. Η διαμόρφωση από τη Λευκωσία ενός πλαισίου «Ευρωκυπριακού» διαλόγου που να καλύπτει τόσο τις διαδικασίες της 10ης Νοεμβρίου, όσο και τις συνολικές πολιτικές ασφάλειες στον ευρωπαϊκό χώρο είναι μια επείγουσα αναγκαιότητα, επειδή, χρονικά και πολιτικά, το ένα πλαίσιο οικοδομείται σε συνάρτηση με το άλλο. Διεκδικούμε την ένταξη μας την Ε.Ε., επειδή είμαστε τμήμα της ιστορικής Ευρώπης. Οι αξίες που διαπερνούν την κοινωνία μας έχουν τη βάση τους στον ευρωπαϊκό πολιτισμό, στις αρχές της ισοτιμίας, της δημοκρατίας, της αλληλεγγύης. Η ολοένα και πιο συστηματική άσκηση αυτών των αξιών, είναι και μια αποφασιστική συμβολή στον αγώνα μας για την ελεύθερη, την Ευρωπαϊκή Κύπρο. Είναι και μια άσκηση συγκρίσεων, ένα ιδεολογικό πλαίσιο που τοποθετεί την Τουρκία σε δυσχερή θέση, την πιέζει για βελτιώσεις και αλλαγές στο ίδιο το πολιτικό της σύστημα. Η ηγετική ελίτ στην Άγκυρα βρίσκεται σε κρίση στρατηγικής, λέει ναι στην ευρωπαϊκή εξέλιξη της Τουρκίας, αλλά ταυτόχρονα επιθυμεί αυτό να γίνεται με κριτήρια του χθες, με απειλές στο Αιγαίο, με πίστη στη χρησιμότητα του Αττίλα, με συστηματικές παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων σε όλο το εύρος της επικράτειας της. Η ευρωπαϊκή εξέλιξη της Τουρκίας εξαρτάται από την ίδια, αφορά τις διευθύνουσες ομάδες και τις αποφάσεις που δεν θέλουν να πάρουν. Διχάζονται ανάμεσα στις κεμαλικές παραδόσεις και τον ευρωπαϊκό τους προσανατολισμό.
Είμαστε σε μια δύσκολη, πολύπλοκη γεωπολιτική ζώνη. Χρειαζόμαστε γι’ αυτό και σύνθετες αποφάσεις, αυτές που αφορούν το είδος και την ένταση στους εσωτερικούς μας ανταγωνισμούς, τις ποιοτικές συγκρούσεις, ακριβώς για να αξιολογούμε ορθολογικά τις προτεραιότητές μας. Στο σύγχρονο διεθνές σύστημα, ολοένα και περισσότερες εξουσίες μεταφέρονται σε υπερεθνικά σχήματα, δημιουργούνται νέα κέντρα αποφάσεων, νέοι θεσμοί για νέες ανάγκες. Η συμμετοχή μας σε αυτές τις διεργασίες είναι επιτακτική. Για την Ελλάδα, η ένταξη στη ζώνη του ευρώ, η ενσωμάτωση της στην ΟΝΕ, είναι ένας σημαντικός στόχος, ένας στόχος με εθνικές διαστάσεις, επειδή θέτει την Αθήνα σε πλεονεκτική θέση στο όλο ευρωπαϊκό εκκρεμές, ενώ ωφελεί ισοδύναμα και την Ευρωπαϊκή προοπτική της Κύπρου. Οι προσπάθειες για την «Ισχυρή Ελλάδα», αποδίδουν καρπούς, σήμερα η Αθήνα είναι σε ακτίνα επιτυχίας και αυτό σημαίνει πολλά στο πεδίο της άσκησης πολιτικής γύρω από τα εθνικά ζητήματα. Η Κύπρος κινείται στις δικές της αξιολογήσεις. Διεκδικεί, είναι ώριμο πλέον αίτημα, μια συστηματική προσπάθεια για το θεσμικό μας εκσυγχρονισμό. Το ανταγωνιστικό περιβάλλον, η ευρωπαϊκή ενοποιητική διαδικασία είναι επιλογές που ξεπερνούν τις διαθέσεις μας. Γι’ αυτό οι δυνάμεις της αλλαγής, της μεταρρύθμισης, της προόδου, έχουν την πρώτη ευθύνη για να οργανώσουν αυτή την προσπάθεια, να της δώσουν δημιουργικό περιεχόμενο. Η άμυνα, η ανταγωνιστική οικονομία, η θεσμική αξιοκρατία, η ποιοτική παιδεία, η συμμετοχική αποκέντρωση, η δικαιότερη κατανομή του εθνικού εισοδήματος προς όφελος των «μη προνομιούχων», η αλληλεγγύη, είναι βασικά συστατικά στοιχεία για ένα νέο κίνημα, έναν μεταρρυθμιστικό συνασπισμό για την αυριανή Κύπρο. Στο κατώφλι πολλών εξελίξεων, ο βαθύτερος, ο σύνθετος, ο έγκυρος λόγος, καθίσταται ολοένα και πιο χρήσιμος, πιο αναγκαίος.
Εφημερίδα, Ο Φιλελεύθερος, 2/2/1999