Η Κλασσική ανατροπή

Η αρχαία ελληνική παιδεία υπήρξε το διαβατήριο του νέου Ελληνισμού για να πάει μακριά, πολύ πέρα από στα στενά όρια του νέου κράτους. Η κλασσική παιδεία ήταν η βαριά βιομηχανία του νεοελληνισμού. Στα ξένα πανεπιστήμια, στις σπουδές η Ελλάδα ήταν παρούσα-ιδρύματα, έρευνες, έδρες. Αυτό δημιουργούσε ένα επιπλέον κίνητρο στους ερευνητές, την επαφή με την νέα Ελλάδα και τη δημιουργία – ως ένα βαθμό – μιας θετικής εικόνας για τη σημερινή Ελλάδα – και κατ’ αντιστοιχία και στην Κύπρο. Σήμερα τα δεδομένα δεν έχουν την ίδια δυναμική. Οι κλασσικές σπουδές υποχωρούν, νέες και πιο πρακτικές σπουδές πρωταγωνιστούν. Η εποχή μας έχει αλλάξει, και αλλάζει διαρκώς όπως η κυριαρχία της Κοινωνίας της Πληροφορίας, το internet, κλπ. Η επανάσταση της πληροφορικής συνιστά επανάσταση και στους τομείς της εργασίας, της επικοινωνίας, των ενδιαφερόντων, της αξιοποίησης του ελεύθερου χρόνου. Δηλαδή συνιστούν μια μεγάλη ανατροπή σε σχέση με όσα υπήρχαν ως σταθερές για πολλές δεκαετίες. Η Κύπρος και η Ελλάδα χάνουν πόντους σε αυτή την ανατροπή. Βρίσκονται μπροστά σε νέα δεδομένα που απέναντι τους ούτε ο Όμηρος μπορεί να αντισταθεί, ούτε ο Ζήνων ο Κιτιεύς. Οι κλασσικές σπουδές υποχωρούν διεθνώς γι’ αυτό και η Κύπρος αλλά και η Ελλάδα οφείλουν να προβληματιστούν για ζητήματα που συνδέονται με το κύρος και την επιρροή τους στο διεθνές πεδίο.

Ασφαλώς εύκολες λύσεις δεν υπάρχουν. Είναι όμως σημαντικό να διατυπωθεί το περίγραμμα ενός ζητήματος και επ’ αυτού να αναπτυχθεί ένας διάλογος με την συμμετοχή ερευνητών και πανεπιστημιακών Κυπρίων, Ελλαδιτών και Ελλήνων της διασποράς. Χρειάζεται η ειδική γνώση, η άμεση εξοικείωση, η αυθεντική μαρτυρία, άρα οι ειδικοί επιστήμονες έχουν τον καθοριστικό λόγο. Η πολιτεία θέτει το πλαίσιο. Θέτει τον προβληματισμό και δημιουργεί τις συνθήκες για να δοθούν ορισμένες απαντήσεις.