Η κρίση και η Κύπρος

Η οικονομική κρίση ανέδειξε προβλήματα στην κυπριακή οικονομία που έως σήμερα θεωρούνται μια «ομαλή» κοινωνική εξέλιξη ευρέως αποδεκτή. Κόμματα, συνδικάτα, και μεγάλο μέρος της κοινής γνώμης θεωρούσαν ως «αυτονόητη» λειτουργία τα ελλείμματα, τις προσλήψεις χωρίς αρχές και τέλος, την επέκταση του κράτους στον οικονομική τομέα, τη διόγκωση των ημικρατικών οργανισμών, την τεράστια διαφορά σε μισθούς. Μαζί με αυτό και η εξίσου αυτονόητη διαπίστωση ότι το κράτος οφείλει να είναι κοινωνικό, δίπλα στον πολίτη, απλόχερο, χωρίς όρια.

Σήμερα η κρίση έδωσε τέλος στις αυταπάτες ότι ένα οικονομικό μοντέλο μπορεί να λειτουργεί ανεξέλεγκτα, έξω από πρακτικές και κανόνες, μόνο με την αντίληψη ότι το κάθε φορά φιλοκυβερνητικό κόμμα κατακτώντας την εξουσία μπορεί να κάνει ότι θέλει φτάνει να ικανοποιεί την εκλογική του πελατεία. Σήμερα το πελατειακό κράτος όπως διαμορφώθηκε επί δεκαετίες στην κοινωνική μας εξέλιξη είναι το κεντρικό πρόβλημα στην κυπριακή πολιτική ζωή, συνεπώς η ανάγκη για αλλαγή είναι μπροστά μας και είναι επιβεβλημένη. Το δημοσιονομικό έλλειμμα, τα προβλήματα δανεισμού σε ημικρατικούς οργανισμούς, η παραγωγικότητα, η ανισοσκέλεια δημόσιου και ιδιωτικού τομέα δείχνουν ότι η πολιτική και το κράτος χρειάζεται να ακολουθήσουν μια διαφορετική κατεύθυνση. Το κοινωνικό κράτος χρειάζεται να έχει πόρους και όταν έχει πόρους να τους κατανέμει με δικαιοσύνη.

Σήμερα ο Υπουργός Οικονομικών Κ. Καζαμίας διαμορφώνει μια δέσμη πολιτικής που επιχειρεί να απαντήσει με έναν μη δημοφιλή τρόπο σε χρόνια προβλήματα της κυπριακής οικονομίας. Δύσκολο έργο, το οποίο προκαλεί κοινωνικές αντιδράσεις, διαδηλώσεις, ενστάσεις. Είναι όμως μια πολιτική επιβεβλημένη από τα πράγματα.

Σήμερα, είναι πρώτη ευθύνη για όλες τις πολιτικές δυνάμεις η Κύπρος να αποφύγει περιπέτειες που ταλανίζουν οικονομίες στη ζώνη του ευρώ, συνεπώς η προσπάθεια Καζαμία είναι προς τη θετική κατεύθυνση. Κάτω από αυτή τη συγκυρία μέτρα πρέπει να είναι άμεσα, κατά το δυνατό να κατανέμονται δίκαια και να έχουν τη δημόσια τεκμηρίωση ότι δημιουργούν κίνητρα για τον περιορισμό των ελλειμμάτων, την ανάπτυξη, την προσέλκυση επενδύσεων.

Ορισμένα μέτρα που ανακοίνωσε ο Κ. Καζαμίας όπως η στόχευση των παροχών, ο εξορθολογισμός στην παροχή επιδομάτων χωρίς τη διάκριση σε πρόσφυγες ή μη, ο τερματισμός των παροχών στα υψηλά εισοδηματικά στρώματα είναι τρία βήματα που δείχνουν ότι αυτά είναι μέτρα κοινωνικής δικαιοσύνης. Οι έως τώρα πρακτικές ήταν ισοπεδωτικές, άδικες, έπλητταν τους πιο αδύνατους. Η αλλαγή που έφερε ο νέος Υπουργός Οικονομικών στους τρεις πιο πάνω τομείς είναι προοδευτική: το κοινωνικό κράτος χρειάζεται πρώτα να έχει στόχευση, μετά να έχει χρήματα και έτσι να μπορεί να οικοδομεί ένα δίκαιο δίκτυ προστασίας για τους μη προνομιούχους κυπρίους.