Η οικονομία στις ελληνοτουρκικές σχέσεις

Τα στοιχεία από το αθηναϊκό «Βήμα» ( ρεπορτάζ Β. Κώτσης, 13/08) είναι πολύ σημαντικά Η Εθνική Τράπεζα εξαγόρασε την τουρκική Finansbank και η Eurobank εξαγόρασε την τουρκική τράπεζα Tekfenbank με 0.5% μερίδιο αγοράς, ενώ παρουσία έχει και η Nova Bank. Παρόμοια σχέδια κάνει και η Τράπεζα Πειραιώς.

Nέα δεδομένα διαμορφώνονται με τη δημιουργία της πρώτης, κοινής ε/τ τράπεζας με την ονομασία «Επιχειρηματική Τράπεζα Αιγαίου» ( Busines Aegean Bank) η οποία έχει ήδη καταθέσει σχετικό φάκελλο στην Τράπεζα της Ελλάδος για την απόκτηση άδειας σύστασης και λειτουργίας. H Aegean Bank θα λειτουργήσει με αρχικό κεφάλαιο ύψους 100 εκ. ευρώ με 50 καταστήματα (30 στην Ελλάδα, 20 στην Τουρκία και 5 στο «εξωτερικό»). Η δημιουργία της Τράπεζας είναι μια κοινή πρωτοβουλία του Ελληνοτουρκικού Επιμελητηρίου και του Εμπορικού Επιμελητηρίου της Σμύρνης με πρωταγωνιστές τους Π. Κούτσικο , Ι. Παλαιοκρασσά και Ekrem Demirtas.

Τα στοιχεία από το ρεπορτάζ είναι πολύ ενδιαφέροντα: οι εξαγωγές της Ελλάδας στην Τουρκία το 2005 ήταν 950 εκατομ. ευρώ με την Τουρκία να γίνεται την ίδια χρονιά ο 5ος εμπορικός εταίρος της Ελλάδας- αύξηση 12% μέσα στο πρώτο εξάμηνο του 2006. Οι εισαγωγές της Ελλάδας από την Τουρκία την ίδια χρονιά έφθασαν τα 1.250 εκατομ. ευρώ.

Τα στοιχεία αυτά βεβαιώνουν την έκταση και την ποιότητα των αλλαγών που έχουν συντελεστεί στην ελληνική κοινωνία απέναντι στην Τουρκία. Κάτι τέτοιο ουδείς θα μπορούσε να διανοηθεί ότι θα μπορούσε να γίνει πριν λίγα χρόνια. Σήμερα εξελίσσονται τα πιο πάνω και τόσο η πολιτική ελίτ όσο και η κοινή γνώμη τα θεωρεί πλέον με «ήρεμο» μάτι. Όταν η Εθνική Τράπεζα ανακοίνωσε την εξαγορά της τουρκικής Finansbank καμμία σοβαρή διαφωνία δεν ακούστηκε που να συνδέεται με τα εθνικά θέματα- την κατοχή κυπριακού εδάφους από τουρκικές στρατιωτικές δυνάμεις και τις τουρκικές απειλές στο Αιγαίο. Η μόνη διαφωνία που ακούστηκε για την κίνηση της ΕΤ αφορούσε το τίμημα της εξαγοράς και ότι οι ειδικοί ονομάζουν επιχειρηματικό ρίσκο.

Οι εξελίξεις αυτές φανερώνουν πόσο έχουν αλλάξει οι τρόποι και οι μορφές στις ε/τ σχέσεις. Εάν λ.χ. οι χειρισμοί στο Νταβός το 1988 από τον Α. Παπανδρέου οδήγησαν-κάτω από το βάρος των αντιδράσεων στην κοινή γνώμη και στα ΜΜΕ- στο περίφημο mea culpa, σήμερα όλα φαίνονται διαφορετικά μέσα από τις αλλαγές που έχουν συντελεστεί στο ελληνικό πολιτικό σύστημα Οι εξελίξεις όπως αυτές με την εξαγορά της Finansbank και τη δημιουργία της Aegean Bank περνούν πλέον στην ελληνική κοινωνία χωρίς «δεύτερες σκέψεις», χωρίς αντιδράσεις από δυνάμεις που παραδοσιακά είχαν άλλες προγεγγίσεις στις ε/τ σχέσεις. Αυτό το σκηνικό δημιουργεί μια νέα κατάσταση πραγμάτων που η Κύπρος δεν μπορεί να αγνοήσει. Το κρίσιμο ζήτημα είναι η εις βάθος εξήγηση αυτής της σημαντικής αλλαγής- άλλωστε η Κύπρος δύσκολα μπορεί να θέσει ισχυρά εμπόδια ή να αναχαιτήσει αυτή την σχετικά καθολική αλλαγή. Χρειάζεται μια διαφορετικά προσέγγιση, χρειάζεται μια νέα βάση στην κυπριακή ανάλυση. Τα δεδομένα δεν φαίνεται να ελέγχονται με περιχαράκωση: απαιτούν μια σοβαρή και αποτελεσματική πολιτική που να παράγει αποτέλεσμα στις σημερινές συνθήκες.