Η Τύμπου στον “αεροδιάδρομο” της επίλυσης
Μπορεί κάποιοι να πανηγυρίζουν επειδή οι συνομιλίες για επίλυση του κυπριακού έχουν ναυαγήσει, αλλά, δυστυχώς, τα πράγματα κινούνται ερήμην μας, αλλάζουν περιεχόμενα και δημιουργούν νέες πολιτικές ισορροπίες, συνήθως εις βάρος των ε/κ και της συνολικής επίλυσης. Σύμφωνα με στοιχεία από το ΚΥΠΕ, με βάση τα στατιστικά στοιχεία που έδωσε στη δημοσιότητα το τ/κ «γραφείο πολιτικής αεροπορίας», το 2011 έφθασαν στο αεροδρόμιο της Τύμπου στην κατεχόμενη Κύπρο «1.216.579 επιβάτες, ενώ το 2012 έφτασαν στο 1.382.595. Αυξητική τάση δείχνουν και τα στοιχεία που αφορούν στις αναχωρήσεις επιβατών, οι οποίοι το 2011 ήταν 1.227.264 και το 2012 έφθασαν το 1.394.553. Σε ό,τι αφορά στην αεροπορική κίνηση, το 2011 ο αριθμός των αφίξεων ήταν 9,768 και το 2012 τις 11,017. Οι αναχωρήσεις πτήσεων από 9,778 το 2011 αυξήθηκαν σε 11,014 το 2012. Ο μήνας με τους περισσότερους επιβάτες είναι ο Σεπτέμβριος. Το 2011 ο αριθμός τους ήταν 135,076, ενώ το 2012 έφθασε τις 153,500. Αντίθετα, τη μεγαλύτερη κίνηση επιβατών στις αναχωρήσεις κατέγραψε το 2011 ο μήνας Ιούλιος, όταν ο αριθμός τους έφθασε τις 129,649, ενώ το 2012 ήταν ο Ιούνιος με τον αριθμό των επιβατών φθάνει στους 149,787. Οι αεροπορικές εταιρείες που χρησιμοποιούν το παράνομο αεροδρόμιο στα κατεχόμενα είναι οι Turkish Airlines, AtlasJet Pegasus, OnurAir και η Correndon. Οι προορισμοί τους είναι η Τουρκία (Κωνσταντινούπολη, Άγκυρα, Χατάι, Άδανα, Αντάλεια, Καζιάντεπ, Σμύρνη, Μποτρουμ, Τραπεζούντα και Νταλαμάν) και τρεις άλλοι προορισμοί μέσω Τουρκίας (Χίθροου, Στάνστετ και Μάντσεστερ)».
Αυτό το εξαιρετικά σημαντικό θέμα, δυστυχώς, δεν ήταν αντικείμενο συζητήσεων αν και οι διάλογοι για τις προεδρικές εκλογές τρέχουν εδώ και μήνες. Ίσως προέχουν άλλα όπως η απόσυρση της συζήτησης για το μέλλον της διαπραγμάτευσης και οι δεκάρικοι για «επανατοποθέτηση» του κυπριακού που οδηγούν σε de facto λύση των «δύο κρατών». Τα στοιχεία γύρω από την κίνηση στο αεροδρόμιο της Τύμπου στα κατεχόμενα είναι ιδιαίτερα σημαντικά για κάθε ένα που ενδιαφέρεται για το αύριο της Κύπρου. Δεκάδες στοχεία του παζλ της επίλυσης έχουν μετατραπεί σε μια ανεξέλεγκτη σύνθεση από αντιφατικές πορείες που εγκυμονούν ιδιαίτερα επιβαρυντικές επιπτώσεις σε βασικά επίπεδα μιας μελλοντικής προσπάθειας.
Το ζήτημα της λειτουργίας του αεροδρόμιου της Τύμπου στην κατεχόμενη Κύπρο παραμένει ανοικτό γιατί δεν λειτουργεί πάνω σε διεθνή πρότυπα, δεν διαθέτει τις σχετικές άδειες από τον ICAO και δεν μετέχει στην εναρμονισμένη με τα διεθνή απαιτούμενα ασφαλείας διεθνή δραστηριότητα. Η Κυπριακή Κυβέρνηση έχει ζητήσει την επιστροφή της κλειστής περιοχής των Βαρωσίων στους νόμιμους κατοίκους της και τη λειτουργία του λιμένος της Αμμοχώστου κάτω από την αιγίδα της ΕΕ για κοινή χρήση, από όλα τα μέρη. Η Τουρκία ζήτησε, σε αντάλλαγμα, την πλήρη λειτουργία του αεροδρομίου της Τύμπου. Αυτή η σύζευξη δεν πέτυχε γιατί η τουρκική στάση συνδέει κάθε κίνηση καλής θέλησης με ένα συγκεκριμένο αντάλλαγμα, και, έτσι, οδηγεί τα πράγματα στο σημείο μηδέν.
Ωστόσο, το θέμα Αμμοχώστου και Τύμπου μπορεί να τεθεί στο τραπέζι μιας πιθανής κίνησης για βελτίωση του πολιτικού κλίματος εφόσον, πρώτο, δημιουργηθεί κλίμα κάποιου επιπέδου εμπιστοσύνης ανάμεσα στις δύο πλευρές μετά τις προεδρικές εκλογές, δεύτερο, εφόσον επιτευχθεί ισχυρή πολιτική μεσολάβηση και συμμετοχή της ΕΕ σε υψηλό πολιτικό επίπεδο ώστε να πέσουν στο τραπέζι πιθανές πολιτικές λύσεις με ευρωπαϊκή συμβολή όπως λ.χ. άνοιγμα μερικών κεφαλαίων στη διαπραγμάτευση ΕΕ-Τουρκίας, και, τρίτο, εφόσον διασφαλιστεί μια κατ’ αρχήν προσέγγιση πάνω σε ένα γενικό περίγραμμα για επανάληψη της διαπραγματευτικής διαδικασίας με συμμετοχή ΟΗΕ-ΕΕ. Είναι σημαντικό εάν συμφωνηθεί μια μεταβατική ρύθμιση για την Αμμόχωστο και την Τύμπου, αυτή να μην λειτουργεί στο «κενό» αλλά να ενισχύει ένα μομέντουμ, να διαθέτει μια πολιτική κατεύθυνση με στόχο τη συνολική επίλυση.