Ιερά και ακατανόητα
Η Ιερά Σύνοδος της Εκκλησίας της Κύπρου στις 12 Σεπτεμβρίου δημοσιοποίησε τις σκέψεις της γύρω από τις εξελίξεις στο κυπριακό. Σε μια, μάλλον ασυνήθιστη για εκκλησιαστικό σώμα πρωτοβουλία, επιχειρεί διεθνοπολιτικές αναλύσεις και δείχνει απόλυτη βεβαιότητα ότι κατανοεί σε βάθος τις σκέψεις της τουρκικής διπλωματίας. Έτσι στην τακτική της συνεδρία υπό την προεδρία του Αρχιεπισκόπου Χρυσόστομου Β`, η Ιερά Σύνοδος αναφέρει ότι «μελέτησε το εθνικό μας θέμα σε σχέση με τις φήμες ότι επίκειται σύντομα συμφωνία». Ειδικότερα:
Α. Η ΙΣ εκφράζει «την ευχή όπως εξευρεθεί μία βιώσιμη λύση, η οποία θα επιτρέψει την επιβίωση του Ελληνισμού στη γη των πατέρων του και την ομαλή συμβίωση, σε συνθήκες ισοπολιτείας, Ελληνοκυπρίων και Τουρκοκυπρίων». Ασφαλώς, αυτό συνιστά μια ευχή που συνάδει με τις γενικότερες ευχές της ε/κ κοινωνίας για «βιώσιμη λύση» και «ομαλή συμβίωση, σε συνθήκες ισοπολιτείας, Ελληνοκυπρίων και Τουρκοκυπρίων».
Β. Η ευχή δεν κράτησε πολύ, γιατί αμέσως μετά η ΙΣ
«έχουσα υπόψη της, όμως, την πάγια τουρκική θέση περί κατάργησης της Κυπριακής Δημοκρατίας, εκφράζει την έντονη ανησυχία της για ένα τέτοιο ενδεχόμενο, που θα είναι ολέθριο για τον λαό μας. Αν, καταργηθεί η Κυπριακή Δημοκρατία και αντικατασταθεί με ένα νέο κράτος, βασισμένο σε δύο ίσες πολιτείες, είναι σίγουρο – η πολιτική της Τουρκίας διαχρονικά δεν μας αφήνει περιθώρια αμφιβολίας – ότι πολύ σύντομα η Τουρκία θα οδηγήσει σε αδιέξοδο τα πράγματα και μη μπορώντας, χωρίς την τουρκική συγκατάθεση, να απευθυνθούμε σε Διεθνείς Οργανισμούς, θα είμαστε όμηροι στα χέρια της, πράγμα που θα σημάνει την αρχή του τέλους του Ελληνισμού στην Κύπρο».
Δεν γνωρίζω πώς προκύπτει αυτή η συζήτηση και, κυρίως, δεν γνωρίζω από πού αντλεί αυτήν την εκτίμηση η ΙΣ, καθώς κανένας δεν συζητά ή και κανένας δεν ζητά κάτι τέτοιο. Όλοι γνωρίζουν ότι η Κυπριακή Δημοκρατία συμμετέχει στον ΟΗΕ, είναι πλήρες μέλος της ΕΕ, έχει συμμετοχή σε διεθνείς οργανισμούς, συνθήκες, συμβάσεις με διεθνή ισχύ με πλήρη έκφραση της ιδιότητάς της ως διεθνως αναγνωρισμένης Δημοκρατίας. Σε περίπτωση λύσης, αυτός ο πλούτος θα ενσωματωθεί στη νέα συνταγματική δομή και έτσι θα διασφαλιστεί η συνέχεια, χωρίς κενά και χωρίς «ενταξιακές συνομιλίες από την αρχή» όπως θα συμβεί με τη συμμετοχή της νήσου στην ΕΕ. Για παράδειγμα, η Κύπρος θα παραμείνει ένα πλήρες μέλος της ΕΕ και θα ενεργοποιήσει με πληρότητα τις πρόνοιες της Συνθήκης Προσχώρησης της 16ης Απριλίου 2003- ένταξη την 1η Μαίου 2004, αναστολή εφαρμογής του κεκτημένου στην κατεχόμενη περιοχή, ενεργοποίηση της πρόνοιας για συμμετοχή ολόκληρης της επικράτειας με την υπογραφή της συμφωνίας για επίλυση.
Ειδικότερη απάντηση στο σημείο που εγείρει η ΙΣ βρίσκεται στο Κοινό Ανακοινωθέν Αναστασιάδη –Έρογλου της 11ης Φεβρουαρίου 2014 και κάθε ένας που θέτει ερωτήματα μπορεί να ανατρέξει για απαντήσεις σε αυτό.
Στην παρ. 3 καθορίζεται το πλαίσιο του διζωνικού χαρακτήρα της ομοσπονδίας ότι «η ενωμένη Κύπρος, ως μέλος των Ηνωμένων Εθνών και της Ευρωπαϊκής Ένωσης, θα έχει μια διεθνή νομική προσωπικότητα και μια κυριαρχία, η οποία καθορίζεται ως η κυριαρχία που απολαμβάνουν όλα τα κράτη-μέλη των Ηνωμένων Εθνών υπό το Χάρτη του ΟΗΕ».
Στην παρ. 4 σημειώνεται ότι «το ομοσπονδιακό σύνταγμα θα ορίζει ότι η ενωμένη Κυπριακή ομοσπονδία θα αποτελείται από δυο συνιστώσες πολιτείες. Η διζωνική, δικοινοτική φύση της ομοσπονδίας και οι αρχές πάνω στις οποίες βασίζεται η ΕΕ θα διασφαλίζονται και θα γίνονται σεβαστές σε όλο το νησί. Το ομοσπονδιακό σύνταγμα θα αποτελεί τον ανώτατο νόμο του νησιού και θα δεσμεύει όλες τις αρχές της ομοσπονδίας και των συνιστωσών πολιτειών».
Ο Μ. Ακιντζί έκανε την 1η Σεπτεμβρίου 2015 σχετική δήλωση σημειώνοντας ότι «η νέα αυτή δομή που θα δημιουργηθεί – η οποία στο όνομα, στη σημαία και σε όλα της θα είναι μια νέα δομή- θα είναι μια ομοσπονδιακή δομή. Αλλά αυτή η νέα δομή δεν θα πάει να υποβάλει ξανά αίτηση για να γίνει μέλος των Ηνωμένων Εθνών και της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Εκεί η νέα δομή θα αντικαταστήσει την παλιά δομή. Έτσι έχουν τα πράγματα».
Γ. Η ΙΣ «καλεί τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας να λάβει υπόψη του την περιρρέουσα ρευστή κατάσταση στην όλη περιοχή και τα διαμορφούμενα γεωπολιτικά, γεωστρατηγικά και ενεργειακά δεδομένα, πριν οδηγηθεί σε αποδοχή λύσης και εξετάσει την αξιοπιστία και ειλικρίνεια της Τουρκίας ως προς την υπογραφή τέτοιας λύσης. Να επιμείνει στις δικές του διακηρύξεις για εξασφάλιση της ξεκάθαρης και αδιαμφισβήτητης συνέχειας του κράτους μας, πράγμα το οποίο θα είναι προς το συμφέρον όλων των Κυπρίων».
Η ΙΣ καλεί επίσης τον πρόεδρο Αναστασιάδη όπως «εξετάσει την αξιοπιστία και ειλικρίνεια της Τουρκίας ως προς την υπογραφή τέτοιας λύσης» και να επιμείνει «στη συνέχεια του κράτους μας, πράγμα το οποίο θα είναι προς το συμφέρον όλων των Κυπρίων».
Εάν έτσι έχουν τα πράγματα όπως τα περιγράφει η ΙΣ, (ανειλικρινής Τουρκία, «συνέχεια του κράτους μας») τότε προς τι η ευχή «όπως εξευρεθεί μία βιώσιμη λύση…σε συνθήκες ισοπολιτείας, Ελληνοκυπρίων και Τουρκοκυπρίων;». Εάν έτσι έχουν τα πράγματα, η ΙΣ θα μπορούσε να γίνει πιο ειλικρινής και να πει αυτό που πραγματικά θέλει να πει. Αν η Τουρκία (κατά την ΙΣ), είναι ανειλικρινής, δεν εύχεσαι συνομιλίες και επίλυση, αντίθετα, για να είσαι συνεπής με την εκτίμησή σου, ζητάς εντίμως καθόλου συνομιλίες με την τ/κ πλευρά και καμμία λύση. Αν επιθυμείς «συνέχεια του κράτους μας», και απορρίπτεις τη θέση ότι «η ενωμένη Κύπρος, ως μέλος των Ηνωμένων Εθνών και της Ευρωπαϊκής Ένωσης, θα έχει μια διεθνή νομική προσωπικότητα και μια κυριαρχία», τότε δεν εύχεσαι λύση. Εύχεσαι, υπέρ μακροημερεύσεως του σημερινού status quo.