Ισότητα, Στρατεύματα, Εγγυήσεις!

Ο πρόεδρος του ΔΗΣΥ Α. Νεοφύτου ανέφερε («ALPHA Ενημέρωση»)  ότι έθεσε θέμα  «Τάσου Τζιωνή» στο Εθνικό Συμβούλιο στις 16/3. Προηγήθηκε συνέντευξη Τζιωνή στην εφημερίδα «ο Φιλελεύθερος», 14/3. Σε αυτή τη συνέντευξη ο τέως ΓΔ στο ΥΠΕΞ υποστήριξε πως «όταν οι συζητήσεις οδηγούν σε ικανοποίηση της θέσης της τουρκικής πλευράς, υποβάλλει νέα, πιο προωθημένη, δηλαδή πιο χωριστική.  Έτσι, βαθμιαία οδεύουμε αργά μεν, σταθερά δε, προς την αποδοχή των τετελεσμένων της εισβολής και κατοχής μέσω διαπραγματεύσεων και συμφωνίας»

Η προσέγγιση αυτή συνιστά χοντροειδή παραποίηση της πραγματικότητας γιατί, πρώτο, ταυτίζει όλους τους τ/κ ηγέτες με τον Ρ. Ντενκτάς και, δεύτερο, θεωρεί ότι κάθε διαπραγμάτευση είναι μάταιη! Θυμίζω την ουσιώδη πρόοδο που είχε επιτευχθεί μέσα από τις συγκλίσεις Χριστόφια-Ταλάτ (2010) με την πρόνοια για συμμετοχή όλων των Κυπρίων στην ψηφοφορία για εκλογή ε/κ προέδρου και τ/κ αντιπροέδρου με στάθμιση της ψήφου στο 20%. Ο Μ. Α. Ταλάτ αφού διαβουλεύτηκε με την Άγκυρα την αποδέχθηκε. Σημειώνω επίσης ότι ο Μ. Ακιντζί υπέβαλε Χάρτη για το εδαφικό στο Μον Πελεράν και πρότεινε επίσης να κλειδώσει το Πλαίσιο Γκουτέρες ως «στρατηγική συμφωνία» (2018)- διαφώνησε επ’ αυτού ο Ν. Αναστασιάδης! Επίσης ο τέως ΓΔ του υπεξ υποστηρίζει πως «με την «πολιτική ισότητα» θα επιτρέπεται στους τ/κ να μπλοκάρουν τη λήψη αποφάσεων…εν τέλει το κράτος θα παραλύσει, αντ’ αυτού, θα λειτουργούν στην πράξη μόνο τα δύο ομόσπονδα κρατίδια ως ξεχωριστά κράτη». Ούτε αυτό το σημείο ανταποκρίνεται στα πράγματα καθώς η πολιτική ισότητα  ερμηνεύτηκε από τον νυν ΓΓ του ΟΗΕ στο Κραν Μοντάνα-σημείο 6 του Πλαισίου του. Προσδιόρισε επίσης το εύρος των θεμάτων για τη μια τ/κ ψήφο που συνδέονται με «ζωτικά συμφέροντα της τ/κ κοινότητας-σε περίπου 12 σημεία. Για το κεφάλαιο διακυβέρνηση ο τέως Υπεξ Ι. Κασουλίδης σε δηλώσεις στις 3/3 υπογράμμισε πως «στο Κραντ Μοντάνα ο πρόεδρος Αναστασιάδης κατέθεσε γραπτώς τις θέσεις του που συνιστούν πλήρη αποδοχή της πολιτικής ισότητας και περιλαμβάνουν, πρώτον αποδοχή της εκ περιτροπής προεδρίας και δεύτερον, αποδοχή της θετικής τ/κ ψήφου για να σχηματίζεται πλειοψηφία λήψης απόφασης».

Για κάθε πολίτη της νήσου το ζήτημα της ασφάλειας (αποχώρηση τουρκικού στρατού, τερματισμός επεμβατικών δικαιωμάτων) εύλογα παραμένει στην κορυφή της ατζέντας. Επί του θέματος αυτού ο ΓΓ του ΟΗΕ στο Πλαίσιό του-30 Ιουνίου 2017 κατέγραψε:

Σημείο 1: «Πιστεύω ότι χρειαζόμαστε τον τερματισμό του μονομερούς επεμβατικού δικαιώματος και της Συνθήκης Εγγυήσεως».

Σημείο 2: «Σχετικά με τα στρατεύματα…θα πρέπει να υπάρξει μια δραστική μείωση από την πρώτη ημέρα. Και μετά σε ένα χαμηλό αριθμό, για να φτάσουμε τα επίπεδα των στρατευμάτων του 1960».

Ο τότε Ειδικός Σύμβουλος του ΓΓ του ΟΗΕ , Έσπεν Μπαρθ Έιντε στις 22 Ιουλίου 2017 δήλωσε στο ΚΥΠΕ ότι «ο ΓΓ, εγώ και δύο μέλη της ομάδας μου, ήμασταν σε πάρα πολλές διμερείς συναντήσεις, εξετάζοντας τα όρια των απόψεων των ατόμων, συμπεριλαμβανομένης ασφαλώς της Τουρκίας, για να δούμε αν υπήρχε ένα τελικό πακέτο που πιστεύαμε ότι θα δεχτούν οι υπόλοιποι. Έτσι, αυτό που είπε ο ΓΓ στο δείπνο (σημ. το Πλαίσιό του) βασίστηκε σε αυτές τις συνομιλίες και δεν ήταν λάθος».

Πέρασαν τέσσερα χρόνια από τότε και αυτά τα σημεία δεν έτυχαν της αναγκαίας επεξεργασίας ώστε να αποκτήσουν πιο συγκεκριμένο περιεχόμενο. Στην «άτυπη 5μερή» (Γενεύη, 27/29-4), η ε/κ ηγεσία θα ζητήσει να «πάμε πίσω στο Πλαίσιο του 2017», ενώ ο Τατάρ θα προτείνει φόρμουλες γύρω από την  «κυριαρχική ισότητα». Δυστυχώς, το πιθανότερο σενάριο είναι πως το ίδιο ακριβώς Πλαίσιο του 2017 δεν θα είναι εκεί. Στην πολιτική δεν μπορείς να βάζεις κάτι στο ράφι για 4 χρόνια και να το κατεβάζεις όποτε εσύ θέλεις.

Τίθεται από μερικούς το ερώτημα: χάθηκαν όλα; Μπορεί να γίνει κάτι; Εκτιμώ πως επί του θέματος συγκρούονται δύο στρατηγικές: η πρώτη στρατηγική συμβάλλει στη διαιώνιση των αδιεξόδων- «στρατηγική της περιχαράκωσης». Η δεύτερη, η δημιουργική στρατηγική, αναδεικνύει την ΕΕ σε καταλύτη της επίλυσης. Η πρώτη βλέπει την Τουρκία να τρώει καθημερινά «χαστούκια» ή «κυρώσεις» γιατί καθοδηγείται από το δόγμα «να προκαλέσουμε κόστος στην Τουρκία». Αυτή η προσέγγιση παρ’ότι εκπροσωπήθηκε από δύο προέδρους της Κυπριακής Δημοκρατίας, επέφερε το ακριβώς αντίθετο αποτέλεσμα από το προσδοκώμενο. Το «δόγμα» αυτό αφορά μιαν συνήθη πολιτική αυταπάτη για να δίνεται η εντύπωση ότι «έχουμε στρατηγική»!

Η δημιουργική στρατηγική βασίζεται σε πραγματικά δεδομένα. Πρώτο, το γεωπολιτικό βάρος της Τουρκίας τής επιτρέπει να παίζει πολλούς και σημαντικούς ρόλους και έτσι να είναι σημαντική για πολλούς παίκτες: ΝΑΤΟ, ΗΠΑ, ΕΕ, Ρωσία, Καύκασος, Μ. Ανατολή, Β. Αφρική.

Δεύτερο, η Κύπρος ούτε μπορεί να επιφέρει κόστος, ούτε κανένα άλλο κράτος θέλει να το κάνει για το χατήρι μας, και,

Τρίτο,  (κυρίως), δεν διεξάγονται έτσι πλέον οι διπλωματικές μάχες- zero sum game!

Είναι, έτσι, το κυπριακό μια χαμένη υπόθεση; Βέβαια όχι, γιατί η ένταξη στην ΕΕ τής επιτρέπει να ασκήσει διπλωματία  στην «εποχή ΕΕ», ένα μεγάλο πλεονέκτημα που δεν υπήρχε στην εποχή του παγκόσμιου διπολικού σχήματος. Με τη διπλωματία «στην εποχή ΕΕ» όποιος διεκδικήσει πολιτικές για αμοιβαία οφέλη (win win) παίζει στο γήπεδο της ειρήνης. Κερδίζει η Τουρκία σε αιτήματα που προβάλλει στις Βρυξέλλες (ενταξιακά κεφάλαια, ΤΕ, βίζα, μεταναστευτικό), κερδίζει η Κύπρος επίλυση, ασφάλεια και πρόοδο. Ποιος ρυθμίζει το παιχνίδι; Ποιος «δίνει» στην Τουρκία; Η ΕΕ! Αυτό βέβαια, μόνο στη βάση της αμοιβαιότητας και εφόσον η Λευκωσία παίξει τα χαρτιά που διαθέτει και πείσει ότι διαθέτει σοβαρότητα-στην μετά Αναστασιάδη εποχή.

Λάρκος Λάρκου