Κέρδη και Ζημιές στη Χάγη

Το αδιέξοδο στη Χάγη προκαλεί πλήθος από ερωτήματα, σειρά από απορίες. Μέσα από την εξέλιξη αυτή μπορούμε να δούμε τα πράγματα με μια διαφορετική λογική. Απλά ποιος κέρδισε και ποιος έχασε στη Χάγη;

1. Κέρδισε η Κύπρος περισσότερη δύναμη στο δρομολόγιο της ένταξης στην Ε.Ε. Οι δύο καθοριστικές ημερομηνίες (9 Απριλίου, ξεχωριστή για κάθε υποψήφιο μέλος ψηφοφορία στο Ευρωκοινοβούλιο) και κυρίως η 16η Απριλίου (υπογραφή Συνθήκη Προσχώρησης) παίρνουν ακόμα περισσότερη σταθερότητα. Η Κύπρος έκανε ότι ήταν δυνατό για να επιτύχει λύση στο κυπριακό, και η Ε.Ε. το αναγνωρίζει ξανά δια δηλώσεων Φερχόιγκεν (11 Μαρτίου).

2. Κέρδισε η Προεδρία Τ. Παπαδόπουλου. Χειρίστηκε το Σχέδιο Ανάν με ρεαλισμό και ευελιξία. Ναι στο σχέδιο με αντιπροτάσεις στο επίπεδο της βιωσιμότητας και λειτουργικότητας του.

Χειρίστηκε το ζήτημα του δημοψηφίσματος με ισορροπία. Αποδεχόμαστε τη διεξαγωγή του κάτω από ορισμένες προϋποθέσεις: συμπλήρωση των κενών του σχεδίου, κατάληξη του εκκρεμούντος ζητήματος ασφάλειας ανάμεσα σε Ελλάδα – Τουρκία, γνώση του τι θα πράξει η πλευρά Ντενκτάς. Οι χειρισμοί αυτοί ήταν επιτυχείς, και μόνο επαγγελματίες της κακοπιστίας μπορούν να ισοπεδώσουν τα πράγματα στο διεθνή χώρο.

3. Έχασε σε όλα τα επίπεδα η δυναμική που είχε δημιουργηθεί στα κατεχόμενα από τις κινητοποιήσεις των Τ/Κ. O Ντενκτάς παίζει με το χρόνο και για να αποσυντονίσει / καταστρέψει τις προσδοκίες της πλειοψηφίας των Τ/Κ. Η Χάγη το έδειξε με σαφήνεια: η πιο σταθερή συμμαχία για να πάει μπροστά το Κυπριακό είναι η πλειοψηφία των Τ/Κ.

4. Έχασε πάνω απ’ όλα η Κύπρος τη δυνατότητα επίτευξης λύσης στο Κυπριακό, γι’ αυτό και απαισιόδοξα μπορεί να γίνει μια νέα πολιτική στοχοθεσία. Διαπραγμάτευση της λύσης μετά την 16η Απριλίου 2003, με την Κυπριακή Δημοκρατία ακόμα πιο “μέσα” στις διαδικασίες προσχώρησης της ένταξης. Αυτό συνιστά ακόμα ένα πλεονέκτημα, ένα πολιτικό πλαίσιο εξέλιξης που δίνει σε ορισμένα επίπεδα (ασφάλεια, θεσμοί) νέες δυνατότητες στη Λευκωσία.

5. Έχασε κυρίως ο ΟΗΕ. Τόσο στην Κοπεγχάγη (13 Δεκ. 2002), όσο και στη Χάγη (10/3/03) δεν είδε με διορατικότητα τις κινήσεις / επιλογές της Άγκυρας και του Ντενκτάς. Έχασε δύο διπλωματικές μάχες, ενώ θα μπορούσε να τις χειριστεί σε κατώτερο επίπεδο (λ.χ. Ντε Σοττο). Ο Κ. Ανάν ρίσκαρε καλόπιστα, κινήθηκε ορθολογιστικά. Η λογική, όμως, ήταν απούσα.

6. Κέρδισε αξιοπιστία η ελληνική εξωτερική πολιτική. Έδειξε συνέπεια, σταθερότητα, προθυμία να συμβάλει σε λύση του κυπριακού. Συναντήσεις Ανάν – Παπανδρέου, ετοιμότητα για υψηλή εκπροσώπηση στη Χάγη, δημιουργική συνεννόηση με τη Λευκωσία.

7. Έχασε στην κρίσιμη στιγμή το τεστ αξιοπιστίας ο Τ. Ερντογάν. Στην κρίσιμη στιγμή, ταυτίστηκε με τον Ντενκτάς, και συνέπλευσε με τους στρατηγούς. Παιχνίδι της συγκυρίας (εκλογή του στην Πρωθυπουργία) ή κάτι πιο σύνθετο, πιο πολύπλοκο σε σχέση με τις αξιολογήσεις της εξωτερικής πολιτικής της Άγκυρας; Εάν είναι το πρώτο, θα περάσει το Κυπριακό δια μέσου του Ιράκ, εάν είναι το δεύτερο σημαίνει “νέα” αξιολόγηση στις ευρωτουρκικές σχέσεις. Το δεύτερο είναι πολύ πιο σύνθετο ζήτημα, και θέλει νέα ανάλυση σε Λευκωσία – Αθήνα – Βρυξέλλες.

8. Κέρδισε πόντους η πολιτική εκπροσώπηση δια του Εθνικού Συμβουλίου. Δεν έγινε επανάληψη των αρνητικών πλευρών της Κοπεγχάγης. Η Χάγη ήταν πιο υψηλού επιπέδου τόσο στην εσωτερική διαβούλευση, όσο και στην εξωτερική του εικόνα.

9. Έχασε πόντους η συμβολική -πλην ουσιαστική- παρουσία Γουέστον και Κλόσον στο συλλαλητήριο των τ-κ στις 27-2-2003. Ο πόλεμος στο Ιράκ είναι η πρώτη προτεραιότητα της Ουάσιγκτον και τα άλλα έπονται. Ετσι , το πρώτο θύμα του -ακόμα- ακήρυκτου πολέμου στο Ιράκ ,υπήρξε το κυπριακό στη Χάγη. Ισως ,γι αυτό ο Κόφι Ανάν έκανε την πιο αντιπολεμική δήλωσή του εκεί στη Χάγη….Πιθανώς να αισθάνθηκε ακάλυπτος από τις ΗΠΑ και απάντησε με τον δικό του διπλωματικό τρόπο…