Κράτος και ανάπτυξη.

Με την αλλαγή στις προεδρικές εκλογές στις 24 Φεβρουαρίου, τίθεται το βασικό ερώτημα. Τι σημαίνει προοδευτική πολιτική μέσα στο σημερινό περιβάλλον; Πόσο εφικτές είναι οι πολιτικές αλλαγές μέσα στο πλαίσιο της παγκοσμιοποιημένης οικονομίας και της συμμετοχής της Κύπρου στην ΕΕ; Οι κοινωνικές αδικίες, η περίθαλψη, το σύστημα κοινωνικής ασφάλισης, η ανεργία, η υποαπασχόληση, η διπλή απασχόληση, οι ανισότητες στους μισθούς είναι μερικές από τις βασικές προκλήσεις για ότι ονομάζουμε προοδευτική διακυβέρνηση στη σημερινή Κύπρο. Σε πολλούς πολίτες με προοδευτική σκέψη κυριαρχεί η εντύπωση ότι μια αλλαγή είναι μια εύκολη και γρήγορη υπόθεση. Συχνά η πραγματικότητα ανατρέπει αυτή την εντύπωση γιατί η πολυπλοκότητα των φαινομένων έχει δημιουργήσει εξίσου πολύπλοκες εξισώσεις.

Κατά την άποψή μου, βασική προϋπόθεση είναι η εις βάθος διαβούλευση/συζήτηση του κυβερνητικού προγράμματος με τους κοινωνικούς εταίρους, η παρουσίαση των στόχων του και η προσπάθεια πειστικής αναζήτησης κοινωνικής συναίνεσης. Σε μια τέτοια διαβούλευση είναι σημαντικό να επιδιωχθεί η εξισορρόπηση των αντιθέσεων και η δημιουργία ενός πλαισίου-πυξίδας για τους στόχους και τις αλλαγές που επιδιώκονται σε συνεργασία με τους κοινωνικούς φορείς. Η πορεία για ένα πιο ισχυρό κοινωνικό κράτος γίνεται μέσα στα πλαίσια μιας μικτής οικονομίας που διασυνδέεται με τη διεθνή οικονομία και τους κανονισμούς που υιοθετεί η ΕΕ. Στα πλαίσια αυτά υπάρχουν σημαντικά περιθώρια για τις εθνικές αναπτυξιακές πολιτικές. Έχω τη γνώμη ότι πέντε θέματα μπορεί να αποτελούν την αιχμή μιας νέας αναπτυξιακής πολιτικής: ανάπτυξη/οικονομία, η μεταρρύθμιση της δημόσιας διοίκησης, η παιδεία, η υγεία και οι νέες τεχνολογίες. Μόνο οι συνδυασμένες πολιτικές σε βασικούς τομείς μπορεί να αποδώσουν την παραγωγή περισσότερου εθνικού εισοδήματος, άρα τη δυνατότητα για δικαιότερη κατανομή του πλούτου.

Χρειάζεται ταυτόχρονα να απαντηθεί με πειστικούς όρους η πολιτική κατεύθυνση του στόχου. Μια προοδευτική διακυβέρνηση έχει να υλοποιήσει ένα πρόγραμμα και όχι να μοιράσει αμοιβές στα «δικά της» παιδιά. Με τη δημιουργία των προϋποθέσεων για τη θεσμική ισονομία, την αξιοκρατία, τη δημιουργία περισσότερων ευκαιριών στους νέους, του κράτους που διαμορφώνει τις δυνατότητες αξιοποίησης των πιο ικανών, του κράτους της κοινωνικής αλληλεγγύης στα πιο αδύνατα μέλη του και της δημιουργίας ενός «δικτύου υποστήριξης» για όσους χρειάζονται μια δεύτερη ευκαιρία. Η σημερινή εποχή δημιουργεί νέα φαινόμενα, και αυτά είναι πλέον τμήμα της προοδευτικής πολιτικής ατζέντας. Το παράδειγμα με τις ανεξάρτητες αρχές- Επίτροπος Διοικήσεως, Γενική Ελεγκτής της Δημοκρατίας, Επίτροπος Προστασίας Προσωπικών Δεδομένων- είναι πολύ χαρακτηριστικό. Οι αρχές αυτές αποκτούν ολοένα και περισσότερη βαρύτητα στην προσπάθεια για την ενδυνάμωση του κοινωνικού ελέγχου και στη διεύρυνση του κράτους δικαίου.