Κρίση και λύσεις

Η παγκόσμια οικονομική κρίση επηρεάζει την Κύπρο. Η συζήτηση στην Βουλή των Αντιπροσώπων για τον κρατικό προϋπολογισμό του 2010 ανέδειξε τις δυσκολίες μιας κρίσης που ολοένα και περισσότερο ακουμπά την κυπριακή οικονομία. Η συζήτηση επικεντρώθηκε στην προσπάθεια να περικοπούν οι κρατικές σπατάλες και να γίνουν περικοπές για έργα που έχουν προγραμματισθεί αλλά τώρα αναβάλλεται η υλοποίησή τους. Ήταν πολύ σημαντική η διακομματική συναίνεση για μείωση του δημοσιονομικού ελλείμματος και αναζήτησης λύσης για την αύξηση των εσόδων του κράτους. Από τη δημόσια συζήτηση ξεχώρισα την παντελή απουσία οποιασδήποτε αναφοράς στο αναπτυξιακό κομμάτι, τις διαρθρωτικές αλλαγές στην κυπριακή οικονομία, τις αλλαγές που χρειάζεται ο δημόσιος τομέας καθώς και τις σχέσεις δημόσιοι και ιδιωτικού τομέα. Προσωπικά εκτιμώ ότι ένα σημαντικό κομμάτι για την ανάπτυξη μπορεί να προέλθει από την καλύτερη λειτουργία των ημικρατικών οργανισμών. Χρειάζεται σοβαρή προεργασία στο χώρο αυτό γιατί διαθέτουν ειδικευμένο ανθρώπινο δυναμικό, ώστε να οικοδομηθεί ένα πρόγραμμα μεταρρύθμισής τους. Ένα μέρος από αυτούς σωρεύουν ελλείμματα. Παράδειγμα οι Κυπριακές Αερογραμμές και ΡΙΚ. Οι ΚΑ δεν μπορούν να συνεχίσουν έτσι. Χρειάζεται ως πρώτο βήμα να συγχωνευτούν με τη θυγατρική τους Eurocypria και στη συνέχεια να αναζητήσουν στρατηγικό εταίρο. Είναι θέμα πολιτικής επιλογής για την κυπριακή οικονομία. Το ΡΙΚ ως δημόσια ραδιοτηλεόραση παραμένει καθηλωμένη στα διοικητικά πρότυπα μιας περασμένης εποχής. Χρειάζεται ριζική αναδιάρθρωση και με ταυτόχρονο στόχο την οικονομική του αυτοτέλεια. Από την άλλη, εκτιμώ ότι οι δύο μεγάλες δυνάμεις στο χώρο, η ΑΤΗΚ και η ΑΗΚ, έχουν τις δυνατότητες να αλλάξουν περιεχόμενα στη δράση τους με επίκεντρο τη μετοχοποίηση μέρους της οικονομικής τους δύναμης με διατήρηση της πλειοψηφίας του πακέτου από το κράτος. Έτσι θα δώσουν επιπλέον χρήματα σε νέες επενδύσεις, με αξιοποίηση από την πολιτεία του τεράστιου αποθεματικού που βρίσκεται στις τράπεζες ώστε να αυξηθεί ο παραγόμενος πλούτος προς όφελος του κοινωνικού συνόλου. Το κράτος-πρόνοιας όπως το γνωρίσαμε για χρόνια, δεν μπορεί να ανταποκριθεί στις νέες απαιτήσεις. Το πελατειακό κράτος έχει υπονομεύσει την αναπτυξιακή δυνατότητα της Κύπρου, γι’ αυτό και τα ελλείμματα έχουν εκτιναχθεί στα ύψη. Η Κύπρος χρειάζεται να δουλέψει αλλιώς. Η ΕΕ, η κρίση, τα ανοικτά σύνορα προτείνουν νέα αναπτυξιακά πρότυπα. Για παράδειγμα η ενεργειακή πολιτική εξακολουθεί να μένει πίσω: είμαστε ουραγοί στην αξιοποίηση της αιολικής και ηλιακής ενέργειας. Το κράτος μπορεί να δώσει νέες λύσεις, να κατευθύνει τις οικονομικές δράσεις ώστε να αντιμετωπισθεί η κρίση με αναπτυξιακές πολιτικές. Το κράτος διαθέτει την ισχύ. Μπορεί να γίνει και πιο έξυπνο;.