Κυπριακές ανορθογραφίες
Η Κύπρος ζει σε μια γειτονιά ιδιαίτερα δύσκολη, πολύπλοκη, ασταθή, συνεπώς βρίσκεται συχνά μπροστά σε στρατηγικού τύπου προκλήσεις. Για να κινηθεί με επιτυχία χρειάζεται βαθειά γνώση του διεθνούς συστήματος, πολιτικές που να αποφεύγουν την απομόνωση και (κυρίως) συνεχείς προσπάθειες για επίλυση των μεγάλων θεμάτων ώστε να συμβαδίζουμε με τις έννοιες της περιφερειακής σταθερότητας και συνεργασίας στην Α. Μεσόγειο. Δυστυχώς, ιδιαίτερα το τελευταίο διάστημα αναπτύσσεται ένας επίνδυνος μικρομεγαλισμός στην Κύπρο που εμπεριέχει όλα τα σημεία διπλής ήττας που ζούμε. Από τη μια το άλυτο κυπριακό με εμπέδωση της διχοτόμησης, από την άλλη η υποχώρηση της οικονομικής δραστηριότητας με αποκορύφωμα το κούρεμα και τον κίνδυνο χρεοκοπίας. Όσο και εάν αυτά τα ζητήματα δεν φαίνεται να συγκλίνουν, στη δική μου εκτίμηση, είναι οι δύο όψεις του ίδιου νομίσματος.
Στο κυπριακό η άρνηση του ιστορικού συμβιβασμού της ομοσπονδιακής λύσης, η συμπεριφορά κατά τρόπο που ουδείς κατανοεί στο διεθνές σύστημα για το πού το πάμε ή τι θέλουμε, έχει σαφές αποτέλεσμα. Για δέκα σχεδόν χρόνια η Λευκωσία βρίσκεται σε αμυντική στάση, έχασε σημαντικά διεθνή στηρίγματα, ουδείς θέλει να ακουμπήσει τις διαδικασίες λύσης, πρώτα για να μην καεί, και δεύτερο γιατί πλέον «μας έμαθαν». Μπροστά στο φόβο του πολιτικού κόστους, επιλέξαμε την πορεία στο άγνωστο με βάρκα την ελπίδα. Σήμερα η διχοτόμηση ολοένα και εμπεδώνεται επί του εδάφους και η Τουρκία ελάχιστα ενοχλείται από την εισβολή και την κατοχή του 37% της Κύπρου. Το αεροδρόμιο της Τύμπου στην κατεχόμενη Κύπρο έχει ξεπεράσει σε αεροπορική κίνηση το αεροδρόμιο της Πάφου, αρκετοί ελληνοκύπριοι χρησιμοποιούν την Τύμπου και ο πρώτος ε/κ που συνελήφθη από την αστυνομία για τη χρήση του αφέθηκε ελεύθερος από το δικαστήριο γιατί αυτό εμπίπτει στους κανονισμούς της Πράσινης Γραμμής που υπέγραψε η Κυπριακή κυβέρνηση με την ΕΕ!
Στην οικονομία για δύο χρόνια η Κύπρος ακολουθεί χειρισμούς που μοιάζουν τόσο πολύ με το κυπριακό. Παιχνίδι με το χρόνο, φόβος μπροστά στο πολιτικό κόστος, ταγκό με τη χρεοκοπία για ένα χρόνο έως ότου το μπαλάκι της ευθύνης να πάει στο άλλο κόμμα ή σε άλλον πολιτικό. Η ανεύθυνη στάση, η άρνηση να θέσεις ένα στόχο και να κινητοποιήσεις δυνάμεις πάνω σε μια ασφαλή πορεία, η τακτική «σπρώξε τα πράγματα παρακάτω» όπως έχει γίνει με τα κατά καιρούς σχέδια λύσης του ΟΗΕ στο κυπριακό, σήμερα υφίσταται την πιο σκληρή ήττα για τους εργαζόμενους και το βιοτικό τους επίπεδο. Η μερική μετοχοποίηση ημικρατικών οργανισμών θεωρήθηκε «αντεργατική» και σήμερα οι εργαζόμενοι πληρώνουν το τίμημα της ακρισίας με το βαρύτατο κούρεμα των καταθέσεων.
Στο θέμα του φυσικού αερίου, είναι πολύ καθαρό ότι η Κύπρος κέρδισε το πιο μεγάλο στοίχημα για το μέλλον της, αλλά κινδυνεύει να το περιπλέξει από χειρισμούς του παρόντος. Η Κύπρος με άλυτο το κυπριακό θα δυσκολευτεί να προχωρήσει με το ρυθμό που θα ήθελε γιατί οι μεγάλες εταιρείες επιθυμούν λύσεις σε ένα πιο ασφαλές περιβάλλον, χωρίς την αστάθεια που δημιουργεί το άλυτο κυπριακό. Καμμιά εταιρεία δεν επιθυμεί οι έρευνες και εξορύξεις στην κυπριακή ΑΟΖ να γίνονται κάτω από την εποπτεία του τουρκικού ναυτικού και αεροπορίας, ενώ η Κύπρος μαθαίνει τα νέα αυτά από φωτογραφίες που τις δίνουν η εταιρεία εξόρυξης και το Ισραήλ!
Η τριπλή αυτή αναφορά βεβαιώνει ότι η Κύπρος του περιθωρίου, της περιχαράκωσης και της άρνησης, αποτελεί μια σαφή ανορθογραφία στο διεθνές και περιφερειακό σύστημα και αυτό είναι η κύρια αιτία που σήμερα βρίσκεται στο περιθώριο των ευρωπαϊκών εξελίξεων. Δεν μπορείς επ΄ άπειρον να αγνοείς τα διεθνή συμφέροντα και να συμπεριφέρεσαι ως η «δεύτερη υπερδύναμη» στον πλανήτη. Στην απορία πολλών για το πώς επιτεύχθηκε η ένταξη της Κύπρου στην ΕΕ, θυμίζω ότι ο Γ. Κρανιδιώτης ζούσε στην Αθήνα και πρωθυπουργός ήταν ο Κ. Σημίτης. Η ανορθογραφία έχει βαρύτατο κόστος. Η Κύπρος χρειάζεται να συμβαδίσει με τις πραγματικες προκλήσεις της εποχής μας, να θέσει την επίλυση του κυπριακού στην πρώτη σειρά των προτεραιοτήτων της και να γίνει ένας παίκτης σταθερότητας στην περιοχή. Το σοκ της 16ης Μαρτίου 2013 ασφαλώς είναι επώδυνο και άδικο για τους εργαζόμενους, αλλά είναι ένα δείγμα γραφής πώς η δημαγωγία και η ανευθυνότητα έχουν βαρύτατο κόστος στον κόσμο της αλληλεξάρτησης και των σκληρών όρων συνεργασίας που προδιαγράφει η γειτονιά μας.