Μαθαίνουμε κάτι από τις καταστροφές;

Οι μεγάλες πυρκαγιές στις επαρχίες Λάρνακας και Λεμεσού (τέσσερεις νεκροί, πρωτοφανής καταστροφή δασικού πλούτου, οικιών, γεωργικών υποστατικών, πανίδας, χλωρίδας) επανέφεραν στην επικαιρότητα το ερώτημα: η επόμενη πυρκαγιά, θα μας βρει σε καλύτερη θέση για την αντιμετώπισή της; Μετά την πυρκαγιά στην περιοχή της Σολιάς το 2016 όλοι ζητούσαν καλύτερη προετοιμασία και γι’ αυτό συστάθηκε Ειδική Επιτροπή. Συζήτησε την ενίσχυση της πυρόσβεσης με αγορά πτητικών μέσων. Εισήγηση για αγορά δύο αεροπλάνων canadair. Δημιουργία ενός σώματος του μηχανισμού rescEU στην περιοχή με έδρα την Κύπρο στο οποίο θα συμμετείχαν με πτητικά μέσα από γειτονικές χώρες. Δημιουργία Συντονιστικού Κέντρου το οποίο θα καθοδηγούσε τα μέσα πυρόσβεσης, είτε εναέρια είτε επίγεια. Έγινε και η σκέψη για ένα  μικρότερο και πιο ευέλικτο συντονιστικό κέντρο. Δεν  προχώρησε κάτι. Όλα έμειναν στα χαρτιά, με εξαίρεση την αυτονόμηση της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας από την Αστυνομία το έτος 2020!

Πέρα από δηλώσεις και διαπιστώσεις το ουσιώδες ζήτημα για την Κύπρο παραμένει: πυρόσβεση κάνει η Πυροσβεστική Υπηρεσία, πυρόσβεση και η Δασική Υπηρεσία (ΔΥ) που ανήκει στο Υπουργείο Γεωργίας. Στο δάσος έχει την ευθύνη για την κατάσβεση η Δασική Υπηρεσία, μόλις όμως φτάσει η πυρκαγιά στα δύο χιλιόμετρα έξω από το δάσος, την ευθύνη αναλαμβάνει η Πυροσβεστική Υπηρεσία! Αν είναι στο χωριό Ορά με ευθύνη στον  Έπαρχο Λάρνακας, αν είναι στο χωριό  Εφταγώνια στον Έπαρχο Λεμεσού!  Λοιπόν, όποιες δομές προέκυψαν από την εποχή της αγγλοκρατίας δεν μπορεί ζουν για πάντα. Τα κράτη αλλάζουν, προοδεύουν, μαθαίνουν το ένα από το άλλο: τα σοβαρά κράτη όμως οργανώνουν Γραμματεία/Διεύθυνση Πολιτικής Προστασίας (ΠΠ). Με συνένωση των πιο πάνω υπηρεσιών, με έναν επικεφαλής, με κοινή εποπτεία της λειτουργίας της γιατί η έννοια της πολιτικής προστασίας πλέον περικλείει όλα τα παραπάνω. Τα κράτη αναβαθμίζουν τις υπηρεσίες Πολιτικής Προστασίας καθώς οι κίνδυνοι αυξάνονται, αποκτούν διαφορετικά περιεχόμενα-πυρκαγιές, πλημμύρες, χείμαρροι, κλιματική αλλαγη, άνοδος της στάθμης της θάλασσας. Στο Ισραήλ ο επικεφαλής της Πολιτικής Προστασίας βρίσκεται παρά τω πρωθυπουργώ. Στην ΕΕ «η συγκρότηση rescEU, εφεδρικών ικανοτήτων πολιτικής προστασίας σε ευρωπαϊκό επίπεδο, όπως δασοπυροσβεστικά αεροσκάφη, ειδικές αντλίες νερού, ομάδες έρευνας και διάσωσης σε αστικό περιβάλλον, κινητά νοσοκομεία και ιατρικές ομάδες έκτακτης ανάγκης» https://ec.europa.eu βρίσκεται κάτω από έναν Επίτροπο, αρμόδιο για την ανθρωπιστική βοήθεια και τη διαχείριση κρίσεων.

Γιατί δεν αλλάζει κάτι στην Κύπρο; Γιατί επικυριαρχεί η επετηρίδα, όχι η μακροπρόθεσμη οργάνωση. Ύστερα θα διαφωνήσει η ΠΑΣΥΔΥ, ο κατέχων «τιμαριούχος» θα πάει στο κόμμα (του) να πει τα δικά του, κανένα κόμμα δεν θα του χαλάσει το χατήρι γιατί, κατά κανόνα,  κάποιου κόμματος θα είναι «δικό μας παιδί». Ύστερα είναι και το «κόμμα της αδράνειας»-πού να πάω τώρα, αφού έμαθα έτσι, καλά είμαι εδώ. Επειδή κανένας δεν χαλάει το χατήρι σε κανέναν, οι αρχαιότητες παραμένουν από το 1960 κάτω από την εποπτεία του Υπουργείου Συγκοινωνιών και Έργων!

Φυσικές καταστροφές πάντα θα συμβαίνουν, το ζήτημα είναι αν μαθαίνουμε κάτι από την εμπειρία μας, αν μαθαίνουμε κάτι από τους άλλους, αν την επόμενη φορά θα είμαστε δύο βήματα μπροστά στην αντιμετώπισή τους. Τα πράγματα λένε πως μόλις περάσει η μπόρα, πάμε ξανά στα ίδια. Η απίστευτη ανεπάρκεια σε πτητικά για ένα μακρινό νησί τα λέει όλα. Πετούν τα απηρχαιωμένα κυπριακά, στέλλει και ο «κακός δαίμονας» από τις αγγλικές βάσεις τα δικά του πυροσβεστικά, με συνέπεια να είμαστε στο ίδιο έργο θεατές για δεκαετίες!

Γι’ αυτό η Κύπρος, εμφανίστηκε ακόμα μια φορά (και στη  περίπτωση της πρόσφατης πυρκαγιάς), ως μια ασύντακτη κατάσταση πραγμάτων. Αντί να δούμε έδω και χρόνια την ουσία (πτητικά μέσα, δομές, προσωπικό) και να δράσουμε έγκαιρα, η κυβέρνηση επιδόθηκε σε μια πρωτοφανή επιθετική προβολή κάθε δήλωσης του προέδρου, με στόχο να τον εμφανίζεται ως ικανός διαχειριστή της ανθρωπιστικής κρίσης. Με δηλώσεις του τύπου «με παρέμβαση του Προέδρου έχουν αποσταλεί σε όλα τα πληγέντα χωριά ηλεκτρογεννήτριες…», ή ότι «ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, Νίκος Αναστασιάδης έδωσε οδηγίες για άνοιγμα τραπεζικού λογαριασμού στην Κεντρική Τράπεζα της Κύπρου…», ή ότι  Πρόεδρος της Δημοκρατίας «έδωσε σαφείς οδηγίες για επαναπροκήρυξη της προσφοράς και άμεση αγορά μεταφερόμενου συντονιστικού κέντρου ελέγχου…»,  δείχνουμε ότι μάς ενδιαφέρει η πρόσκαιρη εντύπωση και όχι η πραγματική κατάσταση γύρω μας. Αυτά για τα οποία έδωσε εντολή ο πρόεδρος, συνιστούν αυτονόητες, στοιχειώδεις ευθύνες της διοίκησης σε χαμηλό επίπεδο, όπως το άνοιγμα τραπεζικού λογιαρισμού, ή οι μεταφορές ηλεκτρογεννητριών!  Σε μια χώρα με απαιτήσεις, θα έμπαινε το ερώτημα: Γιατί τώρα, εκ των υστέρων, η αγορά μεταφερόμενου συντονιστικού κέντρου με επαναπροκήρυξη της προσφοράς; Πού οφειλόταν η αδράνεια τόσον καιρό; Συνολικά, το κρίσιμο ζήτημα είναι τι παραλαμβάνει ένας πρόεδρος από τον προηγούμενο, τι έργο προωθεί επί των ημερών του, πόσο βελτιώνει, ή όχι, τα πράγματα σε μια ή δύο πενταετίες, σε τι κατάσταση, με μετρήσιμα κριτήρια,  αφήνει τις υπηρεσίες πολιτικής προστασίας στο τέλος της θητείας του. Η επικοινωνιακή διαχείριση της κρίσης βεβαιώνει πως τα πράγματα θα παραμένουν στάσιμα αν σκεπάζουμε την ουσία και παραμένουμε  στις πρόσκαιρες εντυπώσεις…

Λάρκος Λάρκου